ایلیا پیر‌ولی
خبرنگار

در تابستان سال 1400، بیش از 100هزار نفر از جمعیت شاغل نیز کاسته شد. سرانجام در تابستان سال 1401، همان‌طور که گفته شد با مهار ویروس کرونا و تعاملات تجاری با کشورهای دیگر و بهبود فضای کسب و کار، ریزش اشتغال کشور متوقف شد و در این فصل بالغ بر 480 هزار نفر به جمعیت شاغل کشور اضافه شد و تعداد شاغلان کشور به 23 میلیون و 800 هزار نفر رسید. در تابستان سال 1402، برای نخستین بار پس از 4 فصل، تعداد شاغلان کشور از مرز 24 میلیون نفر عبور کرد و در عین حال نرخ بیکاری نیز همزمان با رشد نرخ مشارکت کاهشی شد. 24 میلیون و 700 هزار نفر در تابستان سال 1402، شاغل شدند که حدود 907 هزار نفر به جمعیت شاغلان اضافه شد.

رشد 7.3  درصدی
گزارش مرکز آمار حاکی از آن است که تعداد جمعیت شاغل در تابستان امسال در مقایسه با تابستان سال 98، به 25 میلیون و 129 هزار نفر افزایش یافته که یک رکورد جدید به جای گذاشته است. در سال ‌جاری این دومین فصل متوالی است که تعداد شاغلان بیشتر از تابستان سال 1398 بوده است .میزان رشد تعداد شاغلان در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته، 1.7 درصد و نسبت به تابستان سال 1398، 1.3 درصد بوده است. رشد شاغلان تابستان سال 1403 در مقایسه با تعداد شاغلان سال 1400 که 23 میلیون و 400 هزار نفر بوده، 7.3 درصد افزایش
نشان می‌دهد.

 تحقق ثبات در فصول گذشته
آنچه این رکورد را متمایز کرده این است که از سال 1397 تاکنون، کشور با چالش‌هایی مثل تحریم اقتصادی امریکا و شیوع ویروس کرونا و دیگر تنش‌های سیاسی درگیر بوده است. در حالی که رقمی که در تابستان سال 1398 از اشتغال ثبت شد، در فضایی بود که تازه تحریم‌ها اعمال شده بود و پیش از این سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی نیز اعمال شده بود، بطوری که اقتصاد دارای ثبات و پیش‌بینی پذیر شده بود. البته در عین حالی که اشتغال در این تابستان به بالاترین نرخ خود رسیده بوده، نرخ بیکاری نیز همچنان افزایشی بوده است. اما در تابستان سال‌جاری هم نرخ بیکاری با کاهش فاحشی که داشته رکورد 19 سال اخیر را شکسته و هم اشتغالزایی با رشد بی‌سابقه رکورد افزایش شغل در 5 سال اخیر را از آن خود کرده است. نرخ بیکاری در تابستان سال 1398، 10.6 درصد بوده و این در حالی است که این نرخ در تابستان سال‌جاری با افت 3.3 درصدی به 7.5 درصد کاهش یافته است.
همان‌طور که گفته شد از زمستان سال 1398 تا سال 1401 کشور درگیر همه‌گیری ویروس کرونا شد و همین موضوع کافی بود که با بیش از یک میلیون شغل که اغلب در بخش خدمات فعال بودند از بین برود. کاهش مبادلات بازرگانی جهانی به دلیل همه‌گیری این ویروس و تحریم باعث شد تا در حوزه صنعت نیز کشور با کاهش اشتغال مواجه شود.
نشان به آن نشان که از تابستان سال 1398 تا تابستان سال 1399، نه تنها اشتغالی به ثبت نرسید بلکه بالای یک میلیون و 200 هزار نفر نیز به جمعیت بیکار کشور افزوده یا به جمعیت غیر فعال اضافه شدند. این روند در تابستان سال 1400 نیز ادامه یافت. در دولت گذشته با مهار کرونا به وسیله واکسیناسیون گسترده و همچنین اعمال اقتصاد مقاومتی و تعامل با کشورهای همسایه روند کاهشی نرخ بیکاری رو به افول گذاشته شد و در عین حال روند افزایشی اشتغال رو به رشد سوق داده شد. بررسی صورت گرفته از داده‌های مرکز آمار از تابستان سال 1398 تا تابستان سال 1403 به خوبی بیانگر این است که مسیر اشتغالزایی روی ریل رونق قرار گرفته است و آن هم به این دلیل است که فضای کسب و کار در این مدت 6 فصل اخیر به تدریج بهبود یافته است.

بــــرش

دلایل رشد اشتغالزایی
ایجاد شغل در کشور ما یک متغیر سیستمی است، به معنای دیگر ایجاد شغل در ایران نیازمند رویکردی چند‌منظوره شامل اصلاحات سیاستی و ابتکارات کارآفرینی و به‌طور همزمان حمایت گسترده از نیروی کار است.
به اعتقاد کارشناسان، در چند سال اخیر، دولت با تمرکز بر تنوع اقتصادی، بهبود دسترسی به سرمایه، ساده‌سازی مقررات و نوسازی آموزش نیروی کار، فرصت‌های شغلی بیشتری برای جمعیت خود ایجاد کرده است.
سیاستگذاری در حوزه اشتغال، مشارکت ‌خصوصی، ترویج تجارت بین‌المللی و حمایت از کارآفرینی در بخش‌های فراتر از نفت یکی دیگر از عوامل اصلی اشتغالزایی در این دو، سه سال اخیر بوده است.
از طرف دیگر ارزان‌سازی اشتغال و رشد مهارت آموزی و ایجاد الگوی زیست بوم ملی اشتغال، توانسته اشتغالزایی دراین بازه زمانی را رونق ببخشد.