امین محمودی
خبرنگار

طبق اعلام دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، گزارش منابع ثانویه اوپک نشان می‌دهد ایران در ماه سپتامبر (شهریور - مهر) سه میلیون و ۳۱۶ هزار بشکه نفت خام تولید کرده که ۲۱ هزار بشکه بیشتر از ماه اوت ۲۰۲۴ (مرداد - شهریور) بوده است.
همچنین، در ماه سپتامبر (شهریور - مهر)، ۱۲ عضو این سازمان ۲۶ میلیون و ۴۴ هزار بشکه نفت تولید کردند که ۶۰۴ هزار بشکه کمتر از ۲۶ میلیون و ۶۴۸ هزار بشکه ماه اوت است.
بر اساس گزارش ماه سپتامبر اوپک، پس از عربستان با تولید روزانه ۸ میلیون و ۹۷۱ بشکه و عراق با تولید روزانه ۴ میلیون و ۱۱۲ هزار بشکه، ایران با تولید روزانه ۳ میلیون و ۳۱۶ هزار بشکه جایگاه سومین تولیدکننده این سازمان را
حفظ کرد.

افزایش تولید با وجود
عقبگرد اوپک
تولید نفت ایران در ماه گذشته میلادی در حالی ۲۱ هزار بشکه در روز بیشتر شده که تولید عربستان ۲۳ هزار بشکه و تولید عراق ۱۵۵ هزار بشکه در آن ماه کاهش داشته است.
این گزارش نشان می‌دهد ایران در بین کشورهای عضو اوپک بیشترین افزایش تولید نفت را در ماه سپتامبر (شهریور - مهر) به خود اختصاص داده و درحالی‌ که مجموع تولید نفت اعضای اوپک ۲.۳ درصد کاهش داشته است، تولید نفت ایران در ماه گذشته میلادی رشدی ۰.۶ درصدی را ثبت کرد.
همچنین تولید نفت اعضای اوپک پلاس نیز در ماه سپتامبر (شهریور - مهر) ۴۷ هزار بشکه در روز افزایش داشته و از ۱۴ میلیون و ۱۳ هزار بشکه در روز در ماه اوت به ۱۴ میلیون و ۶۰ هزار بشکه رسیده است. با این‌ حال، تولید نفت روسیه  در ماه گذشته ۲۸ هزار بشکه در روز کاهش نشان می‌دهد.
در مجموع کشورهای عضو اوپک و اوپک پلاس در ماه سپتامبر (شهریور - مهر) تولید نفت خام خود را با کاهش ۵۵۷ هزار بشکه‌ای از ۴۰ میلیون و ۶۶۱ هزار بشکه در ماه اوت به ۴۰ میلیون و ۱۰۴ هزار بشکه رسانده‌اند.

معافیت از کاهش عرضه
براساس گزارش منابع ثانویه، ایران در ماه سپتامبر (شهریور - مهر) ۳ میلیون و ۳۱۶ هزار بشکه نفت خام تولید کرده که ۲۱ هزار بشکه بیشتر از ماه اوت ۲۰۲۴ (مرداد - شهریور) بوده است. تولید چهار عضو این سازمان شامل ایران، ونزوئلا، اکوادور و کویت در دوره مورد بررسی با افزایش همراه بود که بیشترین افزایش تولید با ۲۱ هزار بشکه در روز، مربوط به ایران است.
ایران، ونزوئلا و لیبی از توافق کاهش عرضه ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و غیراوپک (اوپک پلاس) معاف هستند.
بر اساس تازه‌ترین گزارش ماهانه اوپک، قیمت نفت خام سنگین ایران در ماه سپتامبر، نسبت به ماه اوت ۲۰۲۴، چهار دلار و چهار سنت معادل ۵.۲ درصد کاهش‌ یافته است، قیمت نفت خام سنگین ایران در ماه سپتامبر ۲۰۲۴، ۷۳ دلار و ۵۹ سنت ثبت شد، درحالی‌که این رقم در اوت ۲۰۲۴، ۷۷ دلار و ۶۳ سنت برای هر بشکه بود.

 پیش‌بینی کاهش تقاضا
میانگین قیمت نفت خام سنگین ایران در سال ۲۰۲۴، ۸۱ دلار و ۸۵ سنت بوده است، قیمت سبد نفتی اوپک هم در ماه سپتامبر ۲۰۲۴ به ۷۳ دلار و ۵۹ سنت برای هر بشکه رسید که چهار دلار و ۸۲ سنت (۶.۱ درصد) بیشتر از ماه اوت ۲۰۲۴ است.
براساس تازه‌ترین گزارش ماهانه دبیرخانه اوپک (اکتبر)، تقاضای جهانی نفت خام برای سال ۲۰۲۴ با یک میلیون و ۶۴۰ هزار بشکه افزایش روزانه همراه خواهد بود، مجموع تقاضای نفت جهان برای سال ۲۰۲۴، ۱۰۴ میلیون و ۱۴۰ هزار بشکه پیش‌بینی شده است.
براساس گزارش اوپک، پیش‌بینی تقاضا برای نفت خام در ماه اکتبر نسبت به ماه سپتامبر ۱۰۰ هزار بشکه کاهش نشان می‌دهد. اوپک در گزارش ماهانه خود همچنین پیش‌بینی کرد، تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۵ روزانه یک میلیون و ۶۴۰ هزار بشکه افزایش یابد و به مجموع ۱۰۵ میلیون و ۷۸۰ هزار بشکه در روز برسد. این پیش‌بینی نسبت به ماه قبل از آن ۲۱۰ هزار بشکه کمتر است.

تداوم افزایش صادرات
شبکه خبری بلومبرگ نیز در گزارشی به بررسی روند صادرات نفت ایران از ابتدای سال‌جاری میلادی پرداخته است. این گزارش از رشد ۵۰ درصدی صادرات نفت و میعانات گازی ایران طی این مدت خبر داده است.
در حالی که صادرات نفت و میعانات گازی ایران در نخستین ماه سال‌جاری میلادی ۱.۲ میلیون بشکه در روز بوده این رقم در ماه اوت به رقم قابل توجه ۱.۸۵ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است که حاکی از رشد ۵۴ درصدی نسبت به ماه ژانویه (دی- بهمن) است. ایران در ماه اوت ۱.۷ میلیون بشکه در روز نفت خام و ۱۵۲ هزار بشکه در روز میعانات صادر کرده که بدین ترتیب کل صادرات نفت و میعانات گازی ایران در این ماه ۱.۸۵ میلیون بشکه در روز بوده است. این رقم بالاترین میزان صادرات نفت ایران در پنج سال گذشته یعنی از زمان خروج امریکا از برجام است.
بر اساس این گزارش، صادرات نفت ایران در ماه اوت نسبت به ماه قبل از آن نیز افزایش قابل توجه ۳۸ درصدی داشته است. ایران در ماه جولای (تیر- مرداد) ۱.۳۴ میلیون بشکه در روز نفت و میعانات گازی صادر کرده بود. به عقیده تحلیلگران، هرچند روند صادرات نفت ایران از ابتدای ۲۰۲۳ کمابیش صعودی بوده، اما جهش صادرات نفت ایران در ماه اوت بیانگر بروز تحولی خاص در این زمینه است که توافق ضمنی ایران و امریکا بر سر کاهش تحریم‌ها می‌تواند به عنوان دلیلی در این زمینه ذکر
شود.
 برخی نیز معتقدند با توجه به کاهش جهانی عرضه نفت، دولت امریکا برای جلوگیری از رشد بیش از پیش قیمت‌ها مجبور شده است فشار خود بر پالایشگاه‌ها برای نخریدن نفت ایران را بردارد.