میترا جلیلی
دبیر گروه فناوری

شبکه‌های اجتماعی با داشتن سیاستی دوگانه در برابر رژیم صهیونیستی و مردم فلسطین و لبنان، بارها مورد اعتراض قرار گرفته‌اند اما این اعتراض‌ها تأثیری در روند فعالیت آنها نداشته است. یکی از غول‌های فناوری که در زمینه سانسور گسترده اطلاع‌رسانی درباره غزه و لبنان و موفقیت‌های گروه حماس و حزب‌الله تلاشی گسترده داشته، «متا» است. شواهد نشان می‌دهد این موضوع حالا فراتر رفته و نهادهای مرتبط با اطلاعات اسرائیل، نقش مهمی در تصمیم متا برای سانسورهای گسترده دارند و متا عملاً وارد یک جنگ نیابتی شده است.

حذف نماد مقاومت در متا
«متا» این‌بار در تازه‌ترین تبعیض، استفاده از نماد مثلث قرمز وارونه را که اشاره‌ای به عملیات رزمی حماس دارد، ممنوع کرده است. تازه‌ترین گزارش Intercept نشان می‌دهد متا، این مثلث قرمز وارونه را که حالا دیگر به نمادی گسترده‌تر از مقاومت فلسطین تبدیل شده، در پلتفرم‌های فیس‌بوک، اینستاگرام و واتساپ محدود کرده است.
یکی از کارکردهای نماد مثلث قرمز وارونه، این بود که کاربران پلتفرم‌های «متا» می‌توانستند پست‌های آفلاین را ببینند. از زمان آغاز جنگ در غزه، حماس به طور مرتب فیلم‌هایی از حملات موفقیت‌آمیز خود را به مواضع نظامی این رژیم با مثلث‌های قرمز‌رنگ که بر بالای سربازان و زره‌های هدف قرار گرفته بود، منتشر کرده است.
در واقع از پاییز سال گذشته تاکنون استفاده از مثلث قرمز به صورت آنلاین گسترش یافته و به نمادی پرکاربرد برای افرادی تبدیل شده است که طرفدار فلسطین و ضد‌صهیونیست هستند. کاربران شبکه‌های اجتماعی این شکل را در پست‌ها، نام‌های کاربری و نمایه‌های خود به عنوان نشان همبستگی با فلسطین و اعتراض به رفتارهای خشونت‌آمیز اسرائیل درج کرده‌اند. با اینکه گاه رژیم صهیونیستی هم تلاش کرده از همین نماد برای کوتاه‌نویسی در تبلیغات خود استفاده کند، اما حالا پلتفرم‌های زیرمجموعه متا، دیگر نمی‌توانند از این نماد بهره بگیرند.

خلق نمادها با مقاومت
متا در پاسخ به اعتراض‌ها نسبت به این موضوع یادآور شد: ما بر اساس دستورالعمل‌های سیاست داخلی تشخیص دادیم که نماد مثلث وارونه، تنها حامی حماس است به همین دلیل اقدام به محدود کردن آن کردیم. اما انتقادها به این عملکرد متا ادامه دارد چراکه شبکه‌های اجتماعی موظفند قبل از اعمال هرگونه محدودیتی، کاربران را از موضوع مطلع کنند؛ موضوعی که در این مورد رعایت نشده و معترضان معتقدند متا بسیار شتابزده عمل کرده است و شفافیتی در عملکرد این شرکت دیده نمی‌شود.
در این‌باره، میسون سوکاریه، مدرس ارشد بخش توسعه بین‌الملل در کینگز کالج لندن هم به اینترسپت گفت: نماد مثلث وارونه قرمز که حالا ممنوع شده، در واقع تنها ابراز همبستگی و حمایت از فلسطینی‌هایی است که در تلاش برای مقاومت در برابر پاک‌سازی قومی و نسل‌کشی هستند. نمادها همیشه با مقاومت خلق می‌شوند و تا زمانی که استعمار و اشغال وجود داشته باشد مقاومت هم وجود خواهد داشت.

حذف یک رسانه خبری ضد‌صهیونیستی
این نخستین‌بار نیست که متا اقدامی علیه فلسطینی‌ها و حماس انجام می‌دهد و پیش از این هم گروه‌های جامعه مدنی و حامیان حقوق دیجیتال هشدار داده بودند که متا اقدامات محدودکننده‌ای علیه سخنان مربوط به جنگ، بویژه از سوی کاربران فلسطینی دارد.
غول رسانه‌های اجتماعی متا چندی پیش هم با مسدودسازی The Cradle در اینستاگرام و فیس‌بوک، عملاً به سانسور گسترده درباره مظلومیت مردم غزه و فلسطین دامن زده بود. (The Cradle، یک رسانه خبری روزنامه‌نگاری است که غرب آسیا را پوشش می‌دهد.) ممنوعیت این رسانه خبری از فعالیت در فیس‌بوک و اینستاگرام، نشان‌دهنده ائتلاف نگران‌کننده با گروه‌های مرتبط با اسرائیل برای خاموش کردن صداهای منتقد رژیم صهیونیستی است. متا حضور این رسانه خبری را برای همیشه در فیس‌بوک و اینستاگرام ممنوع کرد و حساب‌های این رسانه در پلتفرم‌ها با بیش از صد هزار دنبال‌کننده و میلیون‌ها بازدید، بدون هشدار یا فرصتی برای تجدیدنظر، به ‌طور یک‌جانبه پاکسازی شد.
موضوع مهم این است که شواهد نشان می‌دهد نهادهای مرتبط با اطلاعات اسرائیل، نقش مهمی در تصمیم متا برای ممنوع کردن The Cradle، رسانه خبری ضدصهیونیستی ایفا کرده‌اند. این سانسور آخرین اقدام علیه کسانی نبوده است که جرأت می‌کنند واقعیت‌های وحشیانه جنگ غزه را افشا کنند و این روند ادامه دارد. به نظر می‌رسد یک اتحاد نگران‌کننده بین رهبری متا و سازمان‌های قدرتمند صهیونیستی وجود دارد که اهداف سانسور را شناسایی می‌کند، درحالی که مدیران متا بدون هیچ‌گونه سؤالی، از این امر پیروی می‌کنند.

همکاری متا با «سایبرول»
«جک پولسون»، محقق مستقل صنعت فناوری در گفت‌و‌گو با
The Cradle گفت: ایجاد ممنوعیت متا برای منابع خبری منتقد اسرائیل چندان تعجب‌آور نیست چراکه این غول دنیای فناوری، با CyberWell (سایبروِل) به عنوان نخستین پایگاه داده مخالف یهودی‌ستیزی آنلاین در جهان همکاری تنگاتنگ دارد. «سایبروِل» با استفاده از فناوری‌های پیشرفته همچون هوش مصنوعی (AI) به شناسایی کاربرانی پرداخته که محتوای انتقادی از رژیم صهیونیستی منتشر می‌کنند و در نهایت نیز از ارسال چنین مطالبی و همچنین انتشار جملات یا عکس‌های نفرت‌آمیز درباره یهودیان ممانعت می‌کند. وی افزود: متا از این پایگاه داده به عنوان یک شریک قابل اعتماد یاد می‌کند و در ماه ژوئیه هم این سازمان به تأثیرگذاری سیاست «متا» درباره انتقاد از صهیونیسم کمک کرده است.
گفتنی است «پولسون» به همراه روزنامه‌نگار «لی فانگ»، در ماه ژوئن نقش «سایبرول» را در تلاش گسترده‌ رژیم صهیونیستی موسوم به Voices of Israel، برای شکل‌دهی و انتشار روایت‌های طرفدار رژیم صهیونیستی در سراسر غرب، افشا کرد. در نتیجه این افشاگری، این سازمان به سرعت اسامی بنیانگذاران، کارکنان و مشاورانش را از وب‌سایت خود حذف کرد، هرچند شواهد نشان می‌دهد بسیاری از اعضای این تیم متشکل از دانشگاهیان، ژنرال‌های بازنشسته، فارغ‌التحصیلان آی‌تی و متخصصان فناوری‌های نوآور هستند. همچنین امروزه انتقاد از صهیونیست‌ها در فیس‌بوک و اینستاگرام می‌تواند منجر به ممنوعیت‌های دائمی شود؛ تغییری که ظاهراً تحت فشار «سایبروِل» و دیگر گروه‌های لابی صهیونیستی اعمال شده است. این سازمان نه‌تنها شریک قابل اعتماد متاست بلکه با تیک‌تاک و شبکه اجتماعی ایکس (توئیترسابق) نیز همکاری دارد و در واقع برای سرکوب محتوای انتقادی درباره رژیم صهیونیستی، در چندین پلتفرم اعمال نفوذ کرده است. به نظر می‌رسد این سازمان قبلاً هم از نفوذ خود برای وادار کردن تیک‌تاک به اتخاذ دستورالعمل‌های مشابه متا درباره محتوای ضداسرائیلی استفاده کرده و هیچ نشانه‌ای از اینکه قصد توقف داشته باشد، وجود ندارد. گفتنی است «سایبروِل» در حذف ناگهانی
 The Cradle از پلتفرم‌های متا هم نقشی عمده داشته است. گزارش دسامبر 2023 دیده‌بان حقوق بشر (HRW) هم نشان داد که چگونه فیس‌بوک طی دو ماه در بیش از 1050 حذف و سرکوب محتوا در فیس‌بوک و اینستاگرام دست داشته و بخش عمده محتوای سرکوب یا سانسور شده، صلح‌آمیز و در حمایت از فلسطین بوده است.