«ایران» از کاهش قیمت‌ها در نهضت ملی مسکن گزارش می‌دهد
نوسازی، محرک رشد تولید مسکن کم‌هزینه
تولید مسکن در کشور با اجرای نهضت ملی مسکن در جریان است و ساخت واحدها در این برنامه بر اساس گزارش وزارت راه و شهرسازی به ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار واحد رسیده است. این تعداد واحد در بخش‌های مختلفی مانند مسکن شهری و روستایی، انبوه‌سازی، ساخت انفرادی، نوسازی بافت فرسوده، مسکن کارگری، مسکن دانشگاهیان و... در حال ساخت است. در میان روش‌های مختلفی که نهضت ملی مسکن بر اساس آن اجرا می‌شود، نوسازی بافت‌های فرسوده نسبت به پروژه‌های دیگر رشد نسبی بهتری دارد و نوسازی نسبت به برنامه ابلاغی تحقق ۷۵ درصدی داشته، دلیل آن نیز آماده بودن زیرساخت‌ها در نوسازی است. بر اساس برنامه نهضت ملی مسکن، از ۴ میلیون مسکن در نظر گرفته شده برای ساخت در نهضت ملی مسکن، ۶۰۰ هزار واحد مربوط به نوسازی است. با توجه به اینکه در نوسازی، زمین یا سایر زیرساخت‌ها مانند مجوزهای انشعابات نیاز به تأمین ندارد، بنابراین در این نوع ساخت‌وساز، هزینه‌ها کمتر می‌شود و زمان ساخت نیز کاهش می‌یابد. نوسازی بافت‌های فرسوده در برنامه‌های بالادستی بخش مسکن از دهه‌های قبل گنجانده شده است. در اوایل دهه ۸۰ این برنامه با سرعت بیشتری پیش رفت اما در دهه ۹۰ رشد آن کم شد و نوسازی به متوسط ۴۶ هزار واحد در سال رسید در حالی که قانون بازآفرینی شهری نوسازی سالانه ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار واحد را مصوب کرده بود. در نهضت ملی مسکن نیز نوسازی سالانه ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار مسکن در دستور کار قرار گرفته است. بر اساس گزارش وزارت راه و شهرسازی، در مورد نوسازی واحدهای مسکونی در بافت‌های فرسوده در ۳۴ ماه دولت سیزدهم ۳۰۰ هزار پروانه نوسازی در بافت‌های فرسوده صادر شده و ۱۰۰ هزار واحد نوسازی شده و به بهره‌برداری رسیده و رشد ۱۰۰ درصدی میانگین نوسازی در مقایسه با میانگین ۸ ساله دولت قبل در این بخش رقم خورده است. با وجود افزایش نوسازی، این میزان همچنان از برنامه نهضت ملی مسکن عقب است. طبق همین آمار، در این سه سال سالانه ۹۶ هزار پروانه نوسازی در بافت‌های فرسوده صادر شده است که به عنوان مهم‌ترین اقدامات در این بخش به شمار می‌رود.
در نهضت ملی مسکن تأمین زمین بر عهده دولت است و برای کاهش هزینه‌های ساخت، در این برنامه ارائه مجوزها با تخفیفاتی همراه است، اما با توجه به اینکه در نوسازی نیاز به تأمین زمین جدید نیست و خدمات شهری نیز در بافت‌ها مهیاست، نوسازی بافت‌های فرسوده کم‌هزینه‌ترین مدل ساخت مسکن بویژه ساخت مسکن‌های حمایتی است که دولت قصد دارد با کمترین قیمت به دست متقاضیان برسد. توصیه فعالان حوزه مسکن، اولویت نوسازی در برنامه مسکن دولت چهاردهم است. نوسازی بافت‌های فرسوده علاوه بر ارتقا و پایداری امنیت در واحدهای مسکونی، افزایش تولید مسکن با هزینه کمتر را برای دولت و مردم فراهم می‌کند. به طور متوسط با نوسازی هر پلاک، ظرفیت تولید ۳ تا ۴ واحد مسکونی جدید وجود دارد. ۳۵ درصد پروانه‌های صادره در بافت‌های فرسوده شهری به صورت تک‌واحدی و ۷۴ درصد آنها ۳ واحدی است. با توجه به وجود ۲.۵ میلیون واحد فرسوده در کشور، نوسازی بافت‌ها ظرفیت تولید حداقل ۴.۵ میلیون مسکن جدید را دارد.
برای نوسازی تسهیلاتی معادل تسهیلات نهضت ملی مسکن (۵۵۰ میلیون تومان وام ساخت) پرداخت می‌شود. علاوه بر این تسهیلاتی با نرخ سود تقریباً صفر برای نوسازی در نظر گرفته شده است. علاوه بر آن صدور پروانه ساخت در بافت‌های فرسوده با تخفیف ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی و کاهش زمان صدور پروانه به حداقل یک ماه، از مشوق‌هایی است که در قانون برای نوسازی آمده است اما متقاضیان نوسازی از روند پرداخت این مشوق‌ها رضایت ندارند. بنابراین به نظر می‌رسد چنانچه دولت چهاردهم قوانین و مشوق‌های مربوط به نوسازی را اجرا کند، سازندگان و مالکان بافت فرسوده تمایل بیشتری برای اقدام به نوسازی خواهند داشت.