افتتاح نمایشگاه شکوه ایران باستان در پکن
چینی‌ها به تماشای 3 هزار سال تاریخ نشستند
زهرا کشوری
دبیر گروه زیست بوم
نمایشگاه «شکوه ایران باستان» با نمایش 216 شیء تاریخی و فرهنگی که قدمت برخی از آنها به سه هزار سال هم می‌رسد در قصر موزه شهر ممنوعه پکن آغاز به کار کرد. این نمایشگاه با حضور مسئولانی از ایران و چین و جمعی از سفرای کشورهای همجوار ایران از جمله سوریه، عراق، کویت و... افتتاح شد. آن‌طور که علی دارابی معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که در چین حضور دارد به روزنامه ایران می‌گوید، مقامات چینی از برنامه‌ریزی خود برای بازدید سفرای کشورهای مختلف که در پکن حضور دارند از نمایشگاه شکوه ایران باستان خبر می‌دهند. به گفته علی دارابی، اسپانسر(حامی مالی) این نمایشگاه بانک کشاورزی چین است. به گفته مدیرعامل این بانک، بانک کشاورزی چین در 18 کشور جهان شعبه دارد. علی دارابی می‌گوید: «مدیرعامل بانک کشاورزی برای اسپانسری برگزاری نمایشگاه در این کشورهای مدنظر اعلام آمادگی کرده است.» این نقش‌پذیری بانک کشاورزی چین بر اساس مسئولیت اجتماعی که بنگاه‌های اقتصادی و بانک‌ها برای خود تعریف می‌کنند؛ اتفاق افتاد. همچنین تمام مسئولیت مالی و بیمه‌ای این نمایشگاه برعهده چین است. دارابی می‌گوید: بعد از بازگشت به ایران قصد دارد چگونگی بهره‌برداری از فرصت پیش آمده در راستای مسئولیت اجتماعی این بانک را برای پروژه‌های آینده، به بررسی و گفت‌و‌گو بگذارد.
نمایشگاه چین بعد از 6 ماه
پیش از آن که نمایشگاه «شکوه ایران باستان» با حضور محسن بختیار سفیر ایران در چین، جبرئیل نوکنده، رئیس موزه ملی، هادی میرزایی، مدیر امور موزه‌ها،« لی چون» رئیس سازمان میراث فرهنگی چین و «وانگ شودونگ» رئیس «شهر ممنوعه» پکن در چین افتتاح شود، هادی میرزایی، مدیر اداره کل موزه‌ها مدت زمانی که چینی‌ها می‌توانند به تماشای آثار تاریخی از تپه باستانی مارلیک در گیلان یا اشیای 2500 ساله تخت جمشید و... بنشینند را یک سال اعلام کرده بود. علی دارابی مدت زمان حضور 211 شیء ایرانی و 5 موزه از اشیای تاریخی را 6 ماه اعلام میکند و می‌گوید: « پس از 6 ماه، نمایشگاه ارزیابی می‌شود و بعد برای تمدید آن تصمیم‌گیری خواهد شد.»آن طور که علی دارابی می‌گوید، «لی چون» رئیس سازمان میراث فرهنگی چین، برگزاری این نمایشگاه را یکی از کارهای بزرگ می‌داند که براساس توافق رؤسای جمهور دو کشور تحقق پیدا کرده است. همچنین دارابی از اهمیت بالای حوزه فرهنگ و میراث فرهنگی برای چین سخن می‌گوید.
به گفته دارابی، نمایشگاه‌ها نقش مهمی در توسعه و گسترش صلح، دموکراسی و معرفی دیپلماسی عمومی برعهده دارند. او ایران و چین را دو کشور متمدن می‌داند که همکاری گسترده‌ای با هم دارند. معاون میراث فرهنگی کشور می‌گوید: «این نمایشگاه در تقویم برنامه‌های چین قرار دارد و متقابلاً قرار است نمایشگاهی از آثار تاریخی چین در ایران برگزار شود.» نمایشگاه شکوه ایران‌باستان دومین نمایشگاه و بزرگترین نمایشگاه به لحاظ تعداد آثار است که در چین برگزار می‌شود.
دارابی نمایشگاه در حال نمایش را یک گام مهم در توسعه مبادلات دو کشور می‌داند و آرزو میکند که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بتواند در دولت سیزدهم در راستای بسط و توسعه روابط خارجی از طریق همکاری‌ها در حوزه میراث فرهنگی موفق باشد.
نمایشگاه شکوه ایران باستان پس از سه سال تلاش مستمر سفارت و موزه ملی جمهوری اسلامی ایران و قصرموزه شهر ممنوعه پکن، در 21 دی ماه 1402 افتتاح شد.
شروع ارتباط ایران و چین از دوره اشکانی
دارابی در سخنان روز افتتاحیه نمایشگاه به اسناد و مدارک معتبر تاریخی که نشان از پیشینه طولانی روابط دو کشور ایران و چین دارد، استناد میکند و می‌گوید: «ایران و چین وارثان تعاملی کهنسال هستند که یکی از نخستین گام‌های آن بیش از دو هزار سال پیش بر جاده ابریشم گذاشته شد و روایت‌های فرهنگی بسیاری که بر موج‌های خلیج فارس، بندر سیراف، هرمز و دریای چین با یکدیگر مبادله کرده‌اند.»او موزه‌ها را به‌عنوان یکی از کانون‌های مهم فرهنگی دارای نقش تأثیرگذاری در معرفی فرهنگ‌های بشری می‌داند و می‌گوید: «بسیاری از مردم در موزه‌ها این فرصت کم نظیر را به دست می‌آورند که از نزدیک با هنر، فناوری، اندیشه و باورهای گذشتگان خود و فرهنگ‌های سایر کشورها آشنا شوند.» به گفته معاون میراث فرهنگی، موزه‌ها از این نظر حلقه ارتباطی ما با فرهنگ‌های گذشته و همچنین سایر ملت‌ها هستند. امروزه مردم کشورهای مختلف در کنار توجه به میراث ملی به میراث کشورهای دیگر نیز بها می‌دهند و جامعه جهانی کنونی و ارتباطات گسترده میان مردم باعث عمق این شناخت و اندیشه شده است و این آثار در قالب بخشی از میراث بشری و به نوعی بخش دیگری از میراث خودشان بررسی و تحلیل می‌شوند. از همین روست که موزه‌های بزرگ جهان تلاش می‌کنند با برگزاری نمایشگاه‌هایی از آثار فرهنگ‌های دیگر و متقابلاً با ارسال آثار کشورشان به موزه‌های سایر کشورها، امکان بازدید و دیدار مردم کشورهای جهان با این آثار را فراهم آورند.
دارابی با اشاره به اسنادی که نشان می‌دهند، ارتباط ایران و چین حداقل از دوره اشکانی یعنی 2200 سال قبل ادامه داشته و می‌گوید: «میراث فرهنگی ایران هم در مقام یکی از کشورهای باسابقه فرهنگی غنی و طولانی مورد توجه موزه‌های مختلف جهان بوده است و این بار موزه‌های چین میزبان این آثار ارزشمند است تا مردم کشور چین با ظرایف و ویژگی‌های هنر ایرانیان در طول دوره‌ای طولانی از نزدیک آشنا شوند؛ آثاری که عمق و دیرینگی ارتباطات فرهنگی میان دو کشور را به خوبی نشان می‌دهد. همان طوری که اشاره شد، ارتباطاتی که به‌صورت مستند حداقل از دوره اشکانی تا به امروز تداوم داشته است.»
او این نمایشگاه را گامی در تحکیم دوستی دو ملت و فرهنگ کهنسال ایران و چین برمی‌شمرد.