یادداشت
به‌روز رسانی اقدامات هسته‌ای ایران در مقابل بازی آژانس
عبدالرضا هادیزاده نائینی
روزنامه نگار
در روزهای اخیر دو خبر مرتبط با فعالیت هسته‌ای ایران در رسانه‌های غربی منتشر شد؛ اولی خبر رویترز با این ادعا که ایران در زنجیره سانتریفیوژهای خود در فردو تغییرات جدیدی را آغاز کرده است. به سرعت مشخص شد این ادعا به نقل از منابعی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بوده است. ماجرا از این قرار بود که گزارش اشتباه یک بازرس منجر به سوءتفاهم شده بود و با حضور دوباره بازرسان این گزارش خطا اصلاح شد. با این حال آژانس بدون شفاف‌سازی این مسأله که با درز اخبار ناقص به آن مبادرت کرده بود به یک فضاسازی رسانه‌ای دست زده بود. چند روز پس از این خبر، رسانه امریکایی بلومبرگ در ادامه این خط خبری مدعی شد ایران غنی‌سازی 84 درصدی در سایت فردو انجام داده است تا توجهات به فعالیت هسته‌ای ایران با تردید و نگرانی جلب شود. در همین ارتباط باید به چند نکته توجه کرد؛
یکم؛ ادعای جدید در حالی مطرح شده بود که ایران غنی‌سازی خود را در همان میزان 60 درصد انجام می‌دهد. متخصصان حوزه مسائل هسته‌ای به خوبی می‌دانند که دیده شدن ذرات اتمی با درصد بالاتر در یک فرایند غنی‌سازی به معنای دریافت محصول نهایی بالاتر نیست. به عنوان نمونه در فرایند غنی‌سازی 20 درصد امکان وجود ذرات 37 درصدی نیز وجود دارد و در چرخه تولید غنی‌سازی 60 درصد امکان وجود ذرات 84 درصدی وجود دارد و این به معنای دریافت محصول نهایی با غنای بیشتر نیست. آژانس به خوبی به این موارد ابتدایی آگاهی دارد اما با فاصله گرفتن از مسئولیت حقوقی و فنی خود و تبدیل شدن به ابزاری برای جنگ روانی و رسانه‌ای ایالات متحده، این اطلاعات ناقص و جهت‌دار را در اختیار رسانه‌ها قرار می‌دهد.
دوم؛ در صورتی که ایران اراده کند غنی‌سازی بالاتری را انجام دهد و فعالیت صلح‌آمیز خود را گسترش دهد همچون گذشته به صراحت این مسأله را به آژانس اطلاع می‌دهد و سابقه نشان داده است ایران ابایی از این موضوع و اعلام رسمی و قانونی فعالیت‌های خود ندارد.
سوم؛ بازی رسانه‌ای و غیرحرفه‌ای آژانس در شرایطی رقم خورده است که نشست زمستانه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قریب‌الوقوع است. اکنون کشورهای غربی برای بهانه‌تراشی جدید جهت انتشار یک قطعنامه سیاسی دیگر نیاز به مهیا کردن شرایط با تکیه به ادعاهای مخدوش دارند. از پیش واضح است که جمهوری اسلامی ایران اسیر این صحنه‌آرایی نشده و در برابر اقدامات احتمالی واکنش مؤثر خواهد داد.
چهارم؛ اقدامات اخیر در راستای تحرکات ضدایرانی دیگری است که آژانس پس از مرگ یوکیا آمانو در تیرماه 1398 و بر کرسی نشستن رافائل گروسی آغاز کرده است.
در اواخر دوران دبیرکلی آمانو رژیم صهیونیستی تلاش کرد تا پرونده‌سازی ضدایرانی بر اساس اسناد ادعایی تل‌آویو که مدعی بود از طریق جاسوسی به دست آورده است را رقم بزند، اما یوکیا آمانو ترجیح داد تا کارنامه خود در سال‌های پایانی را به سیاسی‌کاری صهیونیست‌ها آلوده نکند. در میانه همین کشمکش‌ها خبر درگذشت آمانو بدون آنکه تا پیش از آن خبری از سابقه بیماری او باشد ورق را برگرداند و اسناد ادعایی رژیم صهیونیستی محور فعالیت‌های آژانس و ساز ناکوک گروسی قرار گرفت.
پنجم؛ سابقه نشان می‌دهد ایران در برابر تهدیدهای توخالی و فضاسازی‌های سیاسی دست به اقدامات فعالانه و واقعی خواهد زد و اجازه هزینه‌سازی به دشمنان را نخواهد داد. فعالیت‌های هسته‌ای پیشرفته ایران در ماه‌های اخیر مانند تولید اورانیوم 60 درصد در مجتمع زیرزمینی و راهبردی فردو، به کارگیری ماشین‌های پیشرفته 6-IR به جای سانتریفیوژهای نسل اول، تجهیز سالن B فردو به هشت زنجیره جدید و همچنین، گازدهی به دو زنجیره جدید ماشین‌های پیشرفته در نطنز و اقدامات مهمی از این قبیل پاسخ ایران به قطعنامه‌ای بوده است که شورای حکام در 26 آبان ماه امسال با ادعای محکومیت ایران به دلیل عدم همکاری با تهران صادر کرده بود. بنابراین ایران مدت‌های طولانی است که از راهبرد صبر استراتژیک به اقدام متقابل و مؤثر شیفت کرده و در بیشینه‌سازی قدرت خود در برابر تبلیغات و تهدیدات دشمنان ثابت‌قدم بوده است.
ششم؛ با وجود سابقه اشاره شده می‌توان گفت ایران در برابر اقدامات جدید آژانس و شیطنت‌های آتی و احتمالی شورای حکام از حق قانونی خود استفاده خواهد کرد و در استفاده از سانتریفیوژهای نسل جدید بیشتر، به کارگیری ظرفیت‌های هسته‌ای، ذخیره‌سازی مواد غنی شده و تبدیل آنها به مواد مورد نیاز صلح‌آمیز گامهای مهمی برخواهد داشت. دور از ذهن نیست در صورتی که امریکا و برخی کشورهای اروپایی سیاست‌های رادیکال‌تری در پیش بگیرند، جمهوری اسلامی ایران در نوع ارتباط خود با آژانس تجدیدنظر جدی کند؛ اتفاقی که در بازی بزدل (chicken game) آغاز شده توسط امریکا می‌تواند این کشور را به بازنده قطعی تبدیل نماید.