شیما جهان‌بخش
خبرنگار

 در آستانه پاییز و همزمان با ناپایدار شدن شرایط جوی در استان گلستان؛ خطر وقوع سیل در این استان پر حادثه افزایش یافته است. سیلی که از شامگاه روز جمعه گذشته در شرق استان گلستان جریان یافت، هر چند خسارت‌های جانی نداشت اما هشداری به مسئولان و شهروندان این استان است تا برای حوادث شدید‌تر آماده باشند. از سیل مرداد سال ۸۰ در گلستان که پر‌تلفات‌ترین سیل ایران لقب گرفت تا سیلاب شامگاه جمعه که خوشبختانه هیچ تلفات جانی نداشته است بیش از 10 سال می‌گذرد. هرچند در تمام این سال‌ها با اجرای طرح‌های آبخیزداری، لایروبی رودخانه‌ها و...سعی شده است حوادث سیل در این استان مدیریت شود، با این حال گلستان هر سال در برابر خطر سیلاب آسیب‌پذیر‌تر می‌شود چرا که هر سال از مساحت پوشش گیاهی و جنگلی آن کاسته می‌شود. از سوی دیگر بر اساس اظهارات مدیر کل مدیریت بحران گلستان یک هزار و 160 کیلومتر از بستر رودخانه‌های گلستان نیاز به لایروبی دارد که از این میزان فقط 160 کیلومتر لایروبی شده است.

خسارت ۱۰۰ درصدی سیل به بخشی از شالیزارهای گلستان
«نعمت‌الله حاجی‌زاده»، مدیر کل مدیریت بحران گلستان در گفت‌و‌گو با «ایران» از ادامه بارش‌ها و احتمال وقوع سیلاب در روزهای آینده خبر داد و اظهار داشت: بارش‌های عصر جمعه که از روزهای قبل پیش‌بینی شده و هشدار‌های لازم در خصوص آن صادر شده بود سبب بروز خسارت به زیر‌ساخت‌های راه، کشاورزی و مسکونی در بخش‌های شرقی وکوهستانی استان بخصوص در شهرستان‌های مراوه ‌تپه، کلاله و آزادشهر شده است.
وی با تأکید بر اینکه در مدت کمتر از یک ساعت بیش از‌ 42 میلیمتر بارش به ثبت رسیده است، افزود: بارش‌های رگباری علاوه بر وقوع سیلاب سبب ورود گل و لای به «جاده قودنه به چیشت خوجه لر» و «دو راهی قرانکی جنگل» در بخش پیشکمر، «روستای قوشه سو» در بخش گلیداغ مراوه تپه، «روستای کاشیدار» آزادشهر و «روستای هوتن کرند» گنبدکاووس شده وخسارت‌هایی در این مناطق بر جای گذاشته است.
حاجی‌زاده با اعلام اینکه تا بامداد روز گذشته تمام جاده‌ها و معابر از گل و لای پاکسازی شده است، گفت: در حال حاضر هیچ جاده‌ای به دلیل بارش باران در استان مسدود نیست البته باید شهروندان به این نکته توجه داشته باشند که بارش‌ها تا روز دوشنبه ادامه خواهد داشت و ضروریست مردم از تردد‌های غیر‌ضروری و اتراق در نزدیکی رودخانه‌ها خود‌داری کنند.
حاجی‌زاده سیلاب اخیر را بدون خسارت جانی عنوان کرد و اظهار داشت: با توجه به اقدامات انجام شده و اعلام هشدار‌های لاز‌م خوشبختانه سیلاب اخیر خسارت زیادی نداشته است. البته در مراوه‌ تپه وقوع صاعقه به یک گله گوسفند در روستای پارچقلی گوکلان باعث تلف شدن 42 رأس گوسفند شده است.
به گفته ​مدیرکل مدیریت بحران گلستان، ارزیابی‌های غیر رسمی نشان می‌دهد سیلاب اخیر به ۴۰ هکتار از زمین‌های شالی، خسارت ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی وارد کرده است. در حال حاضر نیروهای ارزیاب در منطقه حضور دارند و گزارش تکمیلی خسارت‌ها طی روزهای آینده اعلام می‌شود .‌جبران خسارت‌ها بعد از بررسی‌های دقیق در دستور کار قرار می‌گیرد.

نباید سیلاب را بحران بدانیم
این مقام مسئول مسأله سیلاب را جزو اقلیم این استان عنوان کرد و اظهار داشت: با توجه به توپوگرافی منطقه ما نباید موضوع سیلاب را در گلستان به عنوان یک بحران بدانیم بلکه باید تلاش کنیم تا با بهره‌گیری از روان‌آب‌های ایجاد شده مشکلات کم آبی را در استان بر طرف کنیم.
به گفته حاجی‌زاده در استان بالغ بر 3 هزار و 200 کیلومتر رودخانه وجود دارد که حدود یکهزار و 800 کیلومتر آن به لایروبی نیاز دارد. در این زمینه با حمایت‌های دولت، پیگیری‌های استاندار و همکاری تمام دستگاه‌های اجرایی در سال‌جاری، تعداد زیادی از رودخانه‌های استان لایروبی شده که همین موضوع سبب کاهش چشمگیر خسارت‌های سیلاب اخیر در مقایسه با سیلاب‌های قبلی بوده است.
مدیرکل مدیریت بحران گلستان با تأکید بر اینکه رودخانه‌های استان با توجه به شیب منطقه و به تبع آن رسوب گل و لای زیاد هر 3 سال یک بار نیاز به لایروبی دارند، گفت: براساس اعلام شرکت آب منطقه‌ای گلستان، به طور متوسط هر سال باید ۶۰۰ کیلومتر از رودخانه‌های استان لایروبی شوند تا در مدت سه سال به یک هزار و ۸۰۰ کیلومتر برسد.

لایروبی سبب کاهش خسارت‌های سیل شد
 وی اعتبار مورد نیاز برای لایروبی رودخانه‌های استان را سالانه بالغ بر 2 هزار و 400 میلیارد ریال عنوان کرد و افزود: با توجه به ضرورت اجرای این طرح با ابتکار عمل سازمان مدیریت بحران کشور و همچنین استاندار گلستان، قرارگاه لایروبی شهید لولایی تشکیل شده تا با استفاده از ظرفیت‌های داخلی استان و استان‌های همجوار مانند سمنان، اصفهان و خراسان شمالی لایروبی نقاط اولویت‌دار استان انجام شود.
 
۱۶۰ کیلومتر از رودخانه‌های استان لایروبی شده
حاجی‌زاده خاطرنشان کرد: شرکت آب منطقه‌ای گلستان با استفاده از اعتبارات ابلاغی سال 1401 در بخش مهندسی رودخانه‌ها، لایروبی 60 کیلومتر از نقاط دارای اولویت رودخانه‌های گرگانرود، اترک و کانال‌های آبرسان به تالاب سدهای نوار مرز را به اتمام رسانده است. همچنین در قالب قرارگاه لایروبی شهید لولایی نیز ۴۰ بازه از رودخانه‌ها به طول ۹۶ کیلومتر لایروبی شده و ۷۴۳ هزار مترمکعب از رسوبات که مانع آبگذری رودخانه‌ها بودند، به خارج از مسیر جریان آب منتقل شده است.
مدیر کل بحران استاندار گلستان با تأکید بر اهمیت لایروبی مسیر رودخانه‌ها در پیشگیری از بروز سیل‌های آتی افزود: تاکنون ۱۶۰ کیلومتر از رودخانه‌های استان لایروبی شده و تا پایان سال تلاش داریم این رقم به ۲۶۰ کیلومتر ارتقا یابد.

 9 میلیارد تومان خسارت به زیرساخت‌های کلاله
«فرهاد شیبک»، فرماندار کلاله هم در گفت‌و‌گو با «ایران» اظهار داشت: بارش شدید نقطه‌ای باران در شرق استان گلستان و بویژه شهر کلاله، موجب آبگرفتگی برخی معابر شهری و وقوع سیلاب در روستای «یل‌چشمه» شده و حدود 9 میلیارد تومان به زیرساخت‌های راه این شهرستان خسارت وارد کرده است.
 وی با تأکید بر اینکه هیچ خسارت جانی در این منطقه نداشته‌ایم، افزود: برخی معابر و خیابان‌های شهر کلاله برای ساعاتی دچار آبگرفتگی شد و علاوه‌بر آن ورود گل و لای و افزایش آب سیلابی روی آبنمای جاده قودنه به چیشت خوجه‌لر و دوراهی قرانکی جنگل در بخش پیشکمر به روستای قوشه‌سو در بخش گلیداغ، تردد وسائل نقلیه را غیرممکن کرد.
فرماندار کلاله خاطرنشان کرد: بر اساس اعلام هواشناسی بیش از ۴۶.۳ میلیمتر باران در مدت دو ساعت، در این منطقه به ثبت رسیده است. البته با توجه به هشدار‌های اعلام شده مشکل جدی و تخریبی در حوزه جاده‌ها و پل‌ها نداریم و فقط برخی مزارع کشاورزی و چند دامداری دچار آبگرفتگی شده‌اند.
شیبک در خاتمه یادآور شد: گلستان در این ماه‌ها سابقه سیل داشته است و از این رو مدیریت بحران آمادگی مقابله با این شرایط را دارد.‌ همچنین اقدامات پیشگیرانه و اجرای طرح‌های لایروبی سبب کاهش جدی میزان خسارت‌ها شده است.