صدها روستایی در استان فارس هر سال واقعه عاشورا را به تصویر می کشند
صحرا رود میدانگاه بزرگ‌ترین تعزیه ایران
بزرگ‌ترین تعزیه میدانی کشور که سال 91 به ثبت ملی رسید بیش از دو قرن قدمت دارد و همه کارهای مربوط به تعزیه را هم اهالی روستا انجام میدهند و 1200 نفر در این تعزیه نقش آفرینی میکنند. همچنین معمولاً بین 30 تا 40 هزار نفر برای تماشای این تعزیه میدانی می آیند.
یوسف حیدری
خبرنگار
اهالی روستای صحرارود شهر فسا در مرکز استان فارس، سال‌هاست که ایام محرم برای تماشای بزرگ‌ترین تعزیه میدانی کشور لحظه‌شماری میکنند. تعزیه‌ای که لوکیشن آن در زمین یک هکتاری کنار روستا است و هزار و 200 بازیگر آن نیز اهل همین روستا هستند. 12 محرم امسال به روال سالیان، تعزیه اشجع الناس با موضوع حضرت عباس(ع) در صحرارود برگزار شد و 40 هزار تماشاگر از نزدیک واقعه عاشورا و شهادت حضرت ابوالفضل(ع) را با همه وجود تماشا کردند و اشک ریختند. بزرگ‌ترین تعزیه میدانی کشور که سال 91 به ثبت ملی رسید، بیش از دو قرن قدمت دارد و همه سکانس‌های آن براساس مطالعات گسترده کتب مقاتل و همچنین زیر نظر اساتید دانشگاه و حوزه اجرا می‌‌شود. به گفته اهالی روستا، تعزیه فرهنگ کهن این روستا است که سینه به سینه منتقل شده است. امین حیدری، عضو هیأت امنای تعزیه میدانی صحرارود و یکی از مجریان برگزاری آن با اشاره به قدمت این تعزیه و استقبال گسترده مردم از آن به خبرنگار «ایران» گفت: تعزیه صحرارود یکی از افتخارات فرهنگی روستا سال‌هاست که برگزار می‌‌شود. تعزیه‌ای که سینه به سینه و نسل به نسل منتقل شده و امروز بزرگ‌ترین تعزیه میدانی کشور است. قدمت این تعزیه به 250 سال قبل برمی‌گردد. بیش از دو قرن قبل ساکنان این روستا در میدان کوچک وسط روستا شبیه‌خوانی واقعه عاشورا را به راه انداختند. چیزی که قدیمی‌های روستا برای ما نقل میکنند، اجرای تعزیه در مقیاس کوچک بود و اهالی ساعت‌ها در همین تپه‌ها می‌‌نشستند و تعزیه را تماشا می‌‌کردند. اما چند سال بعد از انقلاب و با رفتن برخی از بزرگان روستا به شهر و از دنیا رفتن تعدادی دیگر از آنها، تعزیه هم تعطیل شد.
تعزیه‌ای با رنگ و بوی روستا
حیدری در ادامه از احیای این تعزیه گفت و ادامه داد: سال 81 دوباره اهالی روستا دست به دست هم دادند و تعزیه را زنده کردند. سال‌هاست تعزیه با رویکرد جدید و به شکل میدانی برگزار می‌‌شود. در تمام این مدت تلاش کردیم همه مراحل و وقایعی را که در تعزیه به تصویر می‌‌کشیم زیر نظر اساتید ادبیات و تاریخ اسلام باشد. اساتید دانشگاه ادبیات شیراز نکات لازم را به بازیگران و مجریان تعزیه گوشزد میکنند و سعی میکنیم همه واقعیت‌هایی که در کتب مقاتل، به ویژه کتاب لهوف و در اسناد تاریخی آمده را بدون غلو اجرا کنیم. همین باعث می‌‌شود مردم با همه وجود حس کنند که واقعه روز عاشورا مقابل چشمان‌شان تکرار می‌‌شود. علاوه بر اساتید اهل فن، مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی به ما مشاوره می‌‌داد و آیت‌الله حیدری که در قم ساکن است و استاد شایق از شاگردان شهید مطهری به ما مشاوره میدهند. قدمت و ویژگی خاص این تعزیه باعث شد تا سال 91 تعزیه صحرارود ثبت ملی شود. وی ادامه داد: هر سال براساس موضوعاتی که پیش می‌‌آید، سعی میکنیم براساس موضوع و اتفاقات روز در تعزیه نقش‌آفرینی کنیم. امسال با توجه به موضوع غزه، تعزیه میدانی را در 12 محرم با موضوع اشجع‌الناس و حضرت عباس(ع) برگزار کردیم. می‌خواستیم نشان بدهیم در واقعه غزه که بی‌شباهت به عاشورا نیست چه کسی اشجع الناس است و این نقش را در جهان اسلام برعهده دارد. زمان اجرای تعزیه یک ساعت و نیم است ولی از ساعت‌ها قبل خیلی از مردم روستا و همچنین شهر های پیرامونی ازجمله فسا و روستاهای اطراف به اینجا می‌‌آیند تا تعزیه را تماشا کنند. از دو هفته قبل شورای تأمین تشکیل جلسه می‌‌دهد و وظایف هر کدام از ارگان‌ها برای اجرای بهتر تعزیه مشخص می‌‌شود. معمولاً بین 30 تا 40 هزار نفر برای تماشای این تعزیه میدانی می‌‌آیند. در کنار محل برگزاری تعزیه، یک زمین 15 هکتاری برای پارکینگ خودروها اختصاص پیدا می‌کند. این زمین‌ها هر سال از سوی منابع طبیعی برای اجرای تعزیه در اختیار ما قرار می‌‌گیرد.
روز خاص برای میهمانان صحرارود
حیدری از فرهنگ خاص مردم صحرارود گفت و تأکید کرد همه اهالی روستا دست به دست هم میدهند تا با اجرای تعزیه و پذیرایی از میهمانان، یک روز خاص را برای آنها رقم بزنند. وی گفت: خوشبختانه روستای ما یک روستای فرهنگی است و در این سال‌ها خیلی روی نسل جوان کار میکنیم. در مساجد و پایگاه‌های بسیج و حسینیه‌ها برای نوجوانان و جوانان برنامه برگزار میکنیم. همه کارهای مربوط به تعزیه را هم اهالی روستا انجام میدهند و هزار و 200 نفر در این تعزیه نقش‌آفرینی میکنند. اهالی روستا برای پذیرایی از میهمان‌ها خودجوش عمل میکنند. 32 دستگاه تراکتور در روستا فعال است که روز قبل از مراسم با شست‌وشوی دستگاه‌های سمپاش، داخل آنها گلاب و آب می‌‌ریزیم و با تراکتور آنها را در هوا پایش میکنیم تا مردم خنک شوند. در کنار آن، تانکر آب و وسایل پذیرایی در خدمت مردم قرار می‌‌گیرد تا یک روز خاص برای مردمی که به عشق امام حسین(ع) برای تماشای تعزیه می‌‌آیند، رقم بخورد.
اینجا خبری از مهاجرت نیست
در روستای 6 هزار نفری صحرارود که در 9 کیلومتری شهرستان فسا قرار دارد، خبری از مهاجرت جوانان به شهر نیست. مردم این روستا کشاورزی و دامپروری میکنند و در کنار آن نیز در کار بتن‌ریزی بسیار حرفه‌ای هستند. امین حیدری با اشاره به مشارکت مردم در حل مشکلات آب روستا و همچنین فعالیت حرفه‌ای آنها در ساخت بتن گفت: از سال 1360 اهالی در کار بتن‌ریزی فعالیت میکنند و تعدادی از جوانان روستا به کویت می‌‌رفتند و برای ساختمان‌های درحال ساخت بتن‌ریزی می‌‌کردند. بیش از 50 دستگاه ساخت بتن در صحرارود فعال است و همه خانه‌های اینجا با بتن ساخته شده و ایمنی بالایی دارند. کشاورزی در روستای صحرارود شامل کاشت گندم، جو، یونجه و سبزیجات است و محصولات باغی ما نیز انار و انگور است. همچنین اهالی روستای صحرارود برای حل مشکلات روستا نیز با هم مشارکت میکنند. مشکل آب روستا با همکاری مردم و شیفت‌بندی حل شده و آب آشامیدنی نیز از شهر فسا تأمین شده است. البته برخی از چاه‌های آب خشک شده ولی با وجود این، کشاورزی و باغداری و دامداری با همت مردم روستا بخوبی انجام می‌‌شود. خوشبختانه همه امکانات را داریم و جوانان روستا اینجا می‌‌مانند تا در آباد شدن روستا نقش داشته باشند. در روستای ما 4 مسجد و سه حسینه وجود دارد و مردم با شوق زیاد در مراسم عزاداری مشارکت میکنند.