آرزو نوروزجم
خبرنگار

سال 1968، درست 56 سال قبل لیندون جانسون، زمانی که تصمیم گرفت مجدداً در سی و هفتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده شرکت نکند، با یک سخنرانی 40 دقیقه‌ای از انصراف خود خبر داد، انصرافی که نمونه‌اش را یکشنبه گذشته جو بایدن تکرار کرد اما فقط با انتشار یک بیانیه آن هم در شبکه اجتماعی ایکس. جو بایدن ساعت ۱۳:۴۵ یکشنبه به وقت محلی به مقام‌های ارشد اعلام کرد از رقابت‌ها کنار می‌رود.
او گفت: «در حالی که قصد من این بوده است که دوباره انتخاب شوم، اما معتقدم که به نفع حزب و کشورم است که کناره‌گیری کنم و تنها بر انجام وظایف خود به عنوان رئیس جمهور برای باقی مانده دوره خود تمرکز کنم.» تصمیمی که البته خیلی‌ها اجرایی شدنش را انتظار می‌کشیدند، از جمهوری‌خواهان و مخالفان بایدن گرفته تا دموکرات‌ها و حامیان مالی و سیاسی بایدن در کارزار انتخاباتی 2024، فشاری که بعد از مناظره 27 ژوئن گذشته و نتیجه بد و غیر قابل تصور آن برای دموکرات‌ها، بر دوش بایدن 81 ساله سنگینی می‌کرد. او به رغم اصرارهای مقامات کاخ سفید و خانواده‌اش و حتی به رغم میل باطنی خودش تصمیم گرفت نقش سیاسی خود را به عنوان مرد شماره یک ایالات متحده فقط تا پایان مهلت قانونی ریاست جمهوری خود ادامه دهد و پیش از آن به عنوان یک بازنشسته دنیای سیاست کنار گود بنشیند و نظاره‌گر باشد.

تصمیم ناگهانی برای بازنشستگی
آن طور که رویترز گزارش کرده تا روز شنبه جو بایدن برای ماندن در رقابت‌های انتخاباتی مصمم بود و حتی با وجود درگیری با بیماری کووید 19، اعلام کرد به صحنه رقابت با دونالد ترامپ باز می‌گردد، اما پیش از انتشار بیانیه انصراف، رئیس ‌جمهور امریکا «در حالی که سرفه می‌کرد» این خبر را به مقامات ارشد کاخ سفید اعلام کرده است.
تصمیم قابل پیش‌بینی بایدن با واکنش‌های زیادی روبه‌رو شد. بسیاری از مقامات ارشد کشورهای مختلف این تصمیم بایدن را کاری عاقلانه و درست دانستند و خیلی‌های دیگر نیز خوشحال شدند که تلاش‌های آنها برای راضی کردن آقای رئیس‌ جمهور به ثمر نشسته و او قبول کرده جایگاه رقابتی خود را به نامزد دیگری تحویل دهد.
ریشی سوناک و بوریس جانسون و اسلاف استارمر، تصمیم بایدن را شجاعانه توصیف کردند و او را حامی سرسخت اتحاد اروپا و امریکا دانستند، اولاف شولتس، صدراعظم آلمان نیز گفت تصمیم او برای عدم نامزدی مجدد شایسته احترام است. نیکولاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا، این تصمیم را «معقول‌ترین و صحیح‌ترین تصمیم» خواند. اسحاق هرتزوگ، رئیس‌ رژیم صهیونیستی نیز بایدن را «متحد واقعی مردم یهود» خواند و نوشت: می‌خواهم از جو بایدن برای دوستی و حمایت ثابت‌قدمش از اسرائیل در طول زندگی حرفه‌ای چندین دهه‌اش از صمیم قلب تشکر کنم. در میان پیام‌هایی که اقدام بایدن برای کناره‌گیری را کاری شایسته اعلام کردند، یک پیام در کنار تقدیر و تشکر اما بارقه‌هایی از نگرانی را نیز به همراه داشت؛ ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین از بایدن به خاطر «حمایت بی‌دریغ او از مبارزه اوکراین برای آزادی» در «دراماتیک‌ترین لحظه تاریخ» این کشور تشکر کرد و گفت که «گام‌های جسورانه» و «تصمیمات قوی» رئیس‌ جمهور به اوکراین کمک کرده است و باید به «تصمیم سخت اما قوی» که بایدن برای عدم رقابت مجدد گرفته، احترام گذاشت. او در نهایت گفت: «اوکراین را تنها نگذارید.»

جمهوری‌خواهان طمع‌کار
از سوی دیگر جمهوری‌خواهان که خود را در رینگ انتخابات ریاست ‌جمهوری پیروز می‌دانند و به نظر می‌رسد اوضاع سیاسی این روزهای امریکا بر وفق مراد آنهاست، فقط به انصراف بایدن از صحنه رقابت با ترامپ قانع نیستند و می‌گویند انصراف بایدن از ادامه رقابت شرایط جسمی و روحی او را برای ادامه مدت ریاست‌ جمهوری‌اش تا 4 ماه آینده زیر سؤال می‌برد و در تلاش‌اند بایدن را مجبور به استعفا از سمت قانونی خود کنند. جی‌‌دی ونس، معاون پیشنهادی دونالد ترامپ گفته اگر بایدن نمی‌تواند کارزار انتخاباتی را دنبال کند، چگونه برای ادامه کار به عنوان رئیس‌ جمهور امریکا مناسب است؟ مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان امریکا نیز گفته است اگر بایدن برای کارزار انتخابات ریاست ‌جمهوری مناسب نیست، برای ریاست ‌جمهوری هم مناسب نیست و باید استعفا دهد. با کوتاه آمدن جو بایدن از ادامه رقابت، دوباره ماشین نظرسنجی‌ها روشن شده تا گزینه‌های احتمالی جایگزینی برای بایدن را تجزیه و تحلیل کند. گمانه‌زنی‌هایی که پیش از این، احتمال انصراف بایدن را پیش‌بینی می‌کرد، نشان می‌داد کامالا هریس معاون او، بایدن اولویت دموکرات‌ها برای معرفی و جایگزینی است، اما نام چهره‌های دیگری چون میشل اوباما و گوین نیوسام و چند دموکرات دیگر هم در این لیست جایگزینی به چشم می‌خورد. تجزیه تحلیل‌های داخلی امریکا می‌گوید کامالا هریس در صورت موفقیت در انتخابات ریاست‌ جمهوری امریکا، تا حد زیادی به سیاست خارجی جو بایدن در مورد مسائل کلیدی مانند اوکراین، چین و ایران پایبند باشد اما با اسرائیل در مورد جنگ غزه رویکرد سختگیرانه‌‌تری اتخاذ کند.
بلاتکلیفی‌ در میان اعضای حزب دموکرات همچنان میهمان دموکرات‌هاست، اگرچه کامالا هریس درخواست و حمایت رئیس ‌جمهور بایدن را پذیرفته اما از آنجایی که کنوانسیون ملی حزب دموکرات هنوز برگزار نشده است، این حزب فعلاً نامزدی برای انتخابات ۲۰۲۴ ندارد.

سایه سنگین کهولت سن
انصراف جو بایدن از ادامه رقابت انتخاباتی امریکا شاید در ظاهر برای جمهوری‌خواهان خبر خوشی باشد و آنها را یک قدم به سمت کاخ سفید نزدیک کند، اما وضعیت ترامپ تفاوت چندانی با جو بایدن ندارد، او حالا 78 ساله است و اگر روی میز ریاست ‌جمهوری بنشیند چهار سال آینده 82 ساله خواهد بود، از این رو در همین ابتدای کار سایه کهولت سن که بار انتقادات را به سمت بایدن روانه کرد، برای او هم وجود خواهد داشت. برخی کارشناسان می‌گویند سن و سال ترامپ کم نیست و ممکن است او را در میانه راه ریاست‌جمهوری زمین بزند، در نتیجه حضور نامزدی جوان‌تر در میدان رقابت مانند کامالا هریس که 20 سال از ترامپ جوان‌تر است، برای آینده امریکا مطلوب‌تر است.
خبر انصراف جو بایدن، ادامه کار را برای این میلیاردر نیویورکی سخت می‌کند، چراکه تیم انتخاباتی ترامپ همه دو دوتا چهارتای سیاست حضور خود را بر پایه شخصیت جو بایدنی که زوال عقل داشت چیده بود، اما به نوشته خبرگزاری فرانسه، در پشت صحنه دستیاران این رئیس ‌جمهور سابق شدیداً درگیر تدارک سناریوهای جایگزین و احتیاطی و حملات شدید به «کامالا هریس» هستند.
دونالد ترامپ باید خودش را برای رقابت با گزینه احتمالی دموکرات‌ها آماده کند که قرار است پرچمدار بزرگ‌ترین اولویت‌های حزب دموکرات از جمله حقوق سقط جنین، تغییرات آب و هوایی و کاهش بدهی‌های دانش‌آموزان باشد. اما در کنار آماده کردن خودش برای رقابت با کامالا هریس که به قول خودش غلبه بر کامالا هریس آسان‌تر از غلبه بر جو بایدن است، از رقیب سرسخت و قدیمی خودش هم عصبانی است. ترامپ می‌گوید «همه چیز تمام نشده است. جو بایدن متقلب فردا که از خواب بیدار شود، فراموش می‌کند که امروز از رقابت‌های انتخاباتی کناره‌گیری کرده است.»
در کنار خوشحالی و عصبانیت جمهوری‌خواهان، دموکرات‌ها البته از این تغییر ناراحت نیستند، تنها چند ساعت بعد از آنکه «جو بایدن»، رئیس‌جمهور امریکا انصرافش از نامزدی برای دومین دور ریاست‌ جمهوری را اعلام کرد و از «کامالا هریس»، معاون خود به عنوان نامزد جانشین ریاست ‌جمهوری حزب حمایت کرد، اهداکنندگان کمک‌های مالی که پیش از این اعلام کرده بودند تا زمانی که جو بایدن در رقابت‌ها بماند کمک‌ها را قطع می‌کنند، سرکیسه را شل کردند و از سوی آنها مبلغی بالغ بر 50 میلیون دلار کمک مالی به سمت جبهه دموکرات‌ها روانه شد.
حالا امریکا در فرصت یک ماهه تا برگزاری همایش ملی حزب دموکرات، قرار است یک بلاتکلیفی تاریخی را تجربه کند، وضعیتی که نه حساب ترامپ و تیمش برای برنامه‌ریزی رقابت با نامزد آینده مقابل مشخص است، نه تکلیف دموکرات‌ها روشن است که از میان کامالا هریس، میشل اوباما، گاوین نیوسام، گرچن ویتمر، جاش شاپیرو، پیت بوتیجج و جی بی‌پریتزکر چه کسی سکاندار هدایت دموکرات‌ها برای گرفتن قدرت حاکم در ایالات متحده می‌شود.