آمار نهایی ثبت‌نام داوطلبان ریاست جمهوری چهاردهم به 80 نفر رسید
زنگ احراز صلاحیت
فارغ از آمار و دسته‌بندی‌ها، تنوع چهرههای جدی که در فرصت 5 روزه ثبت‌نام شدند نشان داده است که انتخابات دوره چهاردهم ریاست جمهوری را می‌توان عرصه‌ای برای رقابت همه جریان‌های فعال در چهارچوب نظام جمهوری اسلامی و موعدی دوباره برای انتخاب واقعی مردم از میان رویکردهای مختلف سیاسی دانست.
پرونده 80 داوطلب ثبت‌نام کرده در انتخابات ریاست جمهوری برای بررسی صلاحیت به شورای نگهبان سپرده شد. در حالی‌که تعداد داوطلبان نامزدی تا پایان روز سوم ثبت‌نام تنها به عدد 17 رسیده بود، وزارت کشور در دو روز پایانی با صف پر تعداد فعالان سیاسی مواجه شد که اغلب به واسطه برخورداری از سابقه نمایندگی خود را حائز شرایط کاندیداتوری ریاست جمهوری قلمداد کرده بودند.
چنانکه از میان 52 نماینده ادوار مجلس ثبت‌نام شده تنها معدودی چهرههای تا حدودی شناخته شده حساب می‌شدند و کمتر از عدد انگشتان یک دست در عداد نامزدهایی بودند که می‌توانند از رقبای جدی انتخابات 8 تیر قرار گیرند. به این ترتیب فارغ از انگیزه‌های متفاوتی که جمع قابل توجهی از داوطلبان برای ثبت‌نام خود داشته‌اند بعید است که بسیاری از آنها بتوانند شرایط و صلاحیت ماهوی حضور در انتخابات ریاست جمهوری را در عبور از صافی شورای نگهبان بدست آورند. چنانکه واکنش‌های رسانه‌ای به ثبت این تعداد از چهره‌هایی که برای حضور در انتخابات احساس تکلیف کرده‌اند و با توجه به زودهنگام برگزار شدن این دور از انتخابات بعید است برنامه مدونی برای حل مسائل کشور داشته باشند؛ واکنشی از سر انتقاد بود.
در بیان آماری کلی در میان ۸۰ نامزد انتخابات ریاست جمهوری 43 داوطلب از نمایندگان ادوار گذشته مجلس، 9 داوطلب در زمره نمایندگان مجلس دوازدهم، 4 نفر از اعضای دولت حسن روحانی و 5 عضو دولت سیزدهم حضور دارند. در این دوره همچنین زهره الهیان، هاجر چنارانی، رفعت بیات و حمیده زرآبادی 4 زنی هستند که داوطلب ریاست جمهوری شدند. علی صوفی وزیر تعاون دولت اصلاحات با 75 سال مسن‌ترین و مهرداد بذرپاش و حمیده زرآبادی با 44 سال جوان‌ترین نامزدها به شمار می‌روند.
همچنین فارغ از این آمار و دسته بندی‌ها، تنوع چهرههای جدی که در فرصت 5 روزه ثبت‌نام شدند نشان داده است که انتخابات دوره چهاردهم ریاست جمهوری را می‌توان عرصه‌ای برای رقابت همه جریان‌های فعال در چهارچوب نظام جمهوری اسلامی و موعدی دوباره برای انتخاب واقعی مردم از میان رویکردهای مختلف سیاسی دانست.
دولتمردان ثبت‌نام شده
انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم
اگر مقدرات سیاسی کشور به دست حادثه دچار نگشته بود لاجرم انتخابات سال آینده و با حضور شخص رئیس جمهور برای به آزمون گذاشتن اعتماد چهار ساله مردم برگزار می‌شد. با این حساب در فقدان رئیس جمهور شهید طبیعی بود که کسی یا کسانی از اعضای دولت در جمع نامزدهای ریاست جمهوری حضور داشته باشند.
اگر چه سعید جلیلی که روز نخست ثبت‌نام کرده بود در زمره چهرههای با رویکرد جریان انقلاب تلقی می‌شود، با این حال این محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد دولت بود که با نظر جمعی از اعضای کابینه صبح روز یکشنبه راهی میدان فاطمی شد تا برای نامزدی ثبت‌نام کند.
همچنین پس از قطعی شدن عدم حضور محمد مخبر، سرپرست ریاست جمهوری در این رقابت انتخاباتی مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی، صولت مرتضوی وزیر کار، امیر‌حسین قاضی‌زاده هاشمی معاون رئیس‌جمهور و رئیس بنیاد شهید در کنار داوود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز پا به میدان گذاشتند تا در شرایطی که تعهد به ادامه دادن راه شهید رئیسی به عنوان شعار مورد وثوق اقشار مختلف مردم بر زبان طیف قابل توجهی از نامزدها جاری شد، نظرات را به خود جلب کنند.
روز گذشته اما غلامحسین اسماعیلی رئیس دفتر رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه دولت سیزدهم از جایگاه یک شخصیت حقوقی و برگزار کننده انتخابات ریاست‌جمهوری نامزد مشخصی ندارد، درباره حضور دولتمردان در عرصه این رقابت حضور افراد توانمند در جمع دولتمردان را مایه خوشحالی دانست و ابراز امیدواری کرد همه کسانی که اراده تداوم مسیر شهید رئیسی را دارند به هماهنگی و وفاق برسند تا رئیس‌جمهور با رأی حداکثری انتخاب شود.
ثبت نام قالیباف
در آخرین ساعات
محمد باقر قالیباف که در روزهای گذشته تصور می‌شد با رأی نمایندگان به ریاستش بر مجلس، چندان تمایلی به حضور در انتخابات ریاست جمهوری ندارد، عصر روز دوشنبه و در آخرین ساعات ثبت‌نام اعلام کاندیداتوری کرد. او که در انتخابات سال‌های 84، 92 و 96 نامزد ریاست جمهوری بود هنگام ثبت‌نام برای این دوره از انتخابات ریاست جمهوری با بیان این جمله که مانند همه بدون اشکال نیستم آینده ایران و صحنه انتخابات به عنوان عرصه بروز جدال‌های سیاسی و به حاشیه رفتن دغدغه‌های اصلی مردم و مسأله اقتصاد و معیشت را از جمله نگرانی‌ها دانست و گفت: معتقدم تفکر انقلابی شهید حاج قاسم و شهید رئیسی همچنان راهگشاست؛ تفکری که برای تأمین امنیت و آرامش مردم خطرها می‌کند، همان تفکر انقلابی که ۸۰ میلیون ایرانی را سیاه و سفید نمی‌بیند و از هر ظرفیتی، ایرانی پیشرفته می‌سازد.
حضور پر تعداد اعتدالی‌ها و اصلاح‌طلبان
دو جریان اصلاح‌طلب و اعتدالگرا که انتخابات پیش رو را بر خلاف انتخابات سال‌های اخیر و تا این لحظه با راهبرد حضور مستقل از یکدیگر آغاز کرده‌اند نیز در این دوره با تعدد نامزدها مواجهند.
در حالی که در سه روز نخست علی لاریجانی، عبدالناصر همتی و مسعود پزشکیان کاندیداهای بارز نزدیک به این دو طیف بودند؛ در دو روز پایانی اسحاق جهانگیری، عباس آخوندی، محمد شریعتمداری و مصطفی پورمحمدی هم به جمع کاندیداها پیوستند.
جهانگیری که پیشتر در سال 1396 برای نامزدی ریاست جمهوری تأیید صلاحیت شده بود و در نهایت با انصراف به نفع روحانی نشان داد که صرفاً یک نامزد پوششی بوده است روز دوشنبه در پاسخ به خبرنگاران خود را مستقل از دولت گذشته معرفی کرد و گفت«برای پیشگیری از تشدید مسائل و بحران‌ها و برای گشایشگری عملی» آمده است. آخوندی، وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی هم با بیان این اظهارات که «می‌آیم تا در مسیر استقرار صلح و رفع تحریم‌های ظالمانه سیاست کشور را به‌پیش ببرم» در انتخابات حضور یافت.
پورمحمدی دیگر نامزد منتسب به جریان اعتدالگرا هم در سخنانی نام دولت خود را «دولت قرار» و اولویت‌های آن را عدالت، ثروت و قدرت اعلام کرد و گفت: قرار من با مردم تحقق این سه اولویت کلیدی است.
تلاش دوباره احمدی‌نژاد برای ریاست جمهوری
محمود احمدی‌نژاد و برخی از چهرههای سیاسی که به واسطه حضور در دولت او شناخته شده‌اند نیز طیف دیگری از داوطلبان حضور در انتخابات ریاست جمهوری بودند.
احمدی‌نژاد رئیس جمهور اسبق که باوجود ثبت‌نام در انتخابات ریاست‌جمهوری دوره‌های دوازدهم و سیزدهم صلاحیتش از سوی شورای نگهبان احراز نشده بود روز یکشنبه در حالی که به رسم معمول جریان حامی‌اش و از طرف آنها تجمعی ترتیب داده شده بود، با حضور در وزارت کشور گفت که مهم‌ترین هدف و برنامه کاری‌اش تمرکز بر حل مشکلات معیشتی مردم است.
صادق خلیلیان وزیر اسبق کشاورزی و مسعود زریبافان رئیس بنیاد شهید در دولت احمدی‌نژاد نیز از جمله چهرههای منتسب به دولت او بودند که برای ریاست جمهوری ثبت‌نام کردند.