آیا همه موارد مربوط به اتصال روستاها به اینترنت پرسرعت و شبکه ملی اطلاعات در برنامه ششم توسعه، اجرایی شده است؟
در برنامه ششم توسعه و ماده ۶۷ تکالیفی مبنی بر فراهم شدن زیرساخت الکترونیکی در مناطق روستایی برعهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات گذاشته شده است.
طبق این تکلیف، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید 80 درصد روستاهای بالای 20 خانوار را به شبکه ملی اطلاعات متصل می‌کرد که با توجه به رهنمودهای رئیس جمهور شهید، این وزارتخانه موفق شده است بیش از تکالیف خود نیز انجام دهد و اکنون این رقم به 95 درصد رسیده است. همچنین برخی از نقاط مرزی، سواحل، جاده‌ها و مناطق عشایری به اینترنت پرسرعت متصل شده‌اند که جزو تکالیف برنامه ششم توسعه نبود ولی این بخش‌ها هم به شبکه ملی اطلاعات متصل شدند، چراکه هدف دولت مردمی سیزدهم این بوده که صد درصد مناطق روستایی کشور به اینترنت پرسرعت دسترسی داشته باشند.

چه تعداد روستا از ابتدای دولت سیزدهم به اینترنت پرسرعت متصل شده‌اند؟
از ابتدای دولت سیزدهم تا پایان دی‌ماه سال 1402، تعداد 5 هزار و 700 روستا به اینترنت نسل 4 شبکه تلفن همراه دسترسی یافتند و این رقم تا پایان سال 1402 به بیش از 7هزار روستا رسید.

بیشترین تمرکز وزارتخانه برای اتصال به اینترنت، در کدام مناطق روستایی کشور بوده است؟
تمرکز دولت سیزدهم و شخص رئیس جمهور شهید بر روستاهای مناطق محروم بود که دارای پراکندگی بالایی هستند. چنین روستاهایی یا در مسافت بسیار زیاد از هم قرار دارند یا دارای موانع طبیعی زیادی برای ایجاد سایت‌های مورد نیاز هستند. سیستان و بلوچستان، کرمان و خراسان‌ جنوبی از جمله استان‌هایی هستند که روستاهای آنها به اینترنت متصل شده‌ است و البته هنوز هم کار ادامه دارد.
به طور کلی بیش از یکهزار روستا در سیستان و بلوچستان، 300 روستا در خراسان‌ جنوبی و 700 روستا در کرمان به اینترنت متصل شده‌اند.

در برنامه هفتم توسعه چه برنامه‌ای برای اینترنت روستایی در نظر گرفته شده است؟
در برنامه هفتم توسعه، بحث فیبر نوری مطرح شده که این موضوع بسیار مورد تأکید رئیس جمهور شهید قرار داشت.
طبق این برنامه، قرار است بعد از اتصال شهرها به فیبر نوری، روستاهای پرجمعیت به این تکنولوژی نوین و روز دنیا در اینترنت ثابت متصل شوند.
از سوی دیگر تعداد خانوار روستاها بخصوص در مناطق شمالی کشور در حال افزایش است و معمولاً تعداد سایت‌های موجود، اینترنت منطقه را تأمین نمی‌کند به همین دلیل هم مجبور هستیم تعداد سایت‌ها را در این مناطق ارتقا دهیم که این موضوع هم در برنامه هفتم توسعه آمده است.
همچنین باید دسترسی به شبکه ملی اطلاعات در نقاط مرزی، عشایری و جاده‌ها هم میسر شود.

توسعه اینترنت روستایی در مهاجرت معکوس هم تأثیرگذار بوده است؟
بله، از آنجا که زندگی مردم به تلفن همراه و اتصال به اینترنت وابسته شده، شاهد مهاجرت معکوس نیز بوده‌ایم. با توجه به مشکلات زندگی شهری، بیشتر مردم ترجیح می‌دهند وقتی کارشان با اینترنت راه می‌افتد در روستاهای خود ساکن شوند. همین مهاجرت معکوس، ترافیک اینترنت را در روستاها افزایش داده است. اگر زمانی اولویت نمایندگان بحث آب، برق، گاز و جاده در روستاها بود، اکنون دغدغه اصلی آنها اینترنت شده است.

اتصال روستاها به شبکه ملی اطلاعات چه تأثیری در روند زندگی مردم داشته است؟
با توسعه ارتباطات بویژه در دولت سیزدهم، در روستاها تحولات زیادی انجام شده است. حالا دیگر دریافت پول به‌دلیل وجود دستگاه‌های خودپرداز آسان شده و همچنین شاهد آموزش آنلاین، برگزاری دادگاه‌های آنلاین و توسعه گردشگری روستاها هستیم. اکنون دیگر با یک جست‌و‌جوی ساده، روستاهای توریستی به مردم معرفی می‌شوند و این موضوع زمینه‌ساز افزایش سفر گردشگران به روستاها شده است.
نکته مهم‌تر این است که توریست‌ها دیگر مشکل اینترنت ندارند. از سوی دیگر با توسعه اینترنت، هزینه‌های رفت‌ و آمد و اتلاف وقت برای روستائیان کاهش یافته است. اتصال به شبکه درمان از سوی بهداری‌ها هم زمینه‌ساز کاهش بسیاری از سفرهای غیرضروری روستائیان شده است.

در حال حاضر چند روستا هنوز به اینترنت و شبکه ملی اطلاعات متصل نشده‌اند؟
درحال حاضر 5 درصد از روستاهای بالای 20 خانوار به شبکه ملی اطلاعات متصل نشده‌اند و به عبارتی حدود 1500 روستا هنوز اینترنت ندارند.

برای ایجاد سایت و دسترسی به اینترنت یک روستا چه میزان هزینه می‌شود؟
به طور متوسط اتصال یک روستا به شبکه ملی اطلاعات بیش از 5 میلیارد تومان هزینه در بردارد تا جاده‌سازی و برق‌رسانی انجام شود و در نهایت دکل مورد نیاز را نصب کنیم. به‌دلیل برخی محدودیت‌ها، تجهیزات با قیمت‌های بالاتر تهیه می‌شود و به همین دلیل ایجاد هر سایت نیز حدود 4 میلیارد تومان هزینه دارد.

به نظر می‌رسد هزینه‌های ایجاد دسترسی به شبکه ملی اطلاعات زیاد است، علت این امر چیست؟
دلیل اصلی، پراکندگی روستاها و صعب‌العبور بودن برخی از آنهاست. در حالت عادی شاید ساخت یک سایت، نه تنها یک روستا بلکه چندین روستای بالای 20 خانوار و حتی زیر 20 خانوار را بتواند پوشش دهد، اما در مناطقی که روستاها در نقاط دورافتاده و صعب‌العبور قرار دارند یا فاصله روستاها از یکدیگر به چندین کیلومتر می‌رسد، مجبور می‌شویم حتی برای یک منطقه دو سایت ایجاد کنیم به همین دلیل هم هزینه‌ها افزایش می‌یابد.

مشکل‌ترین بخش ایجاد سایت و رساندن اینترنت پرسرعت به روستاها کدام است؟
مشکل‌ترین کار ما بحث جاده‌سازی و برق‌رسانی و همچنین گرفتن مجوز از منابع طبیعی است. در صورت همکاری بیشتر این دستگاه‌ها، کارها سرعت می‌گیرد و ما سریع‌تر می‌توانیم اینترنت را به روستاها ببریم.

آیا این نهادها در پرداخت هزینه‌ها دارای تکالیفی هستند؟
بله، این سازمان‌ها و نهادها دارای تکلیف مشخصی هستند اما تاکنون فقط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هزینه‌های جاده‌سازی و برق‌رسانی را متقبل شده است. ما انتظار داریم دستگاه‌هایی همچون وزارت نیرو و راه‌ وشهرسازی و همچنین فرمانداری‌ها و استانداری‌ها کارهای اداری را سریع‌تر انجام دهند تا کارها سرعت بگیرد.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نمی‌خواهد کار را معطل بگذارد، از این‌رو برای دسترسی سریع مناطق روستایی به اینترنت دنبال حل مسأله است.
در همین راستا، تاکنون 2 هزار نفر روز کار طراحی انجام شده است تا اینترنت روستائیان تأمین شود. مردم معمولاً فقط دکل را می‌بینند اما باید گفت قبل از نصب دکل و اتصال روستاها به اینترنت، کارهای بزرگی انجام می‌گیرد که دیده نمی‌شود.