حسین فاطمی
خبرنگار

باتوجه به پایان تمدید دو روزه آتش‌بس موقت از صبح پنجشنبه باز هم تکاپوها برای ادامه این آتش‌بس و حتی تبدیل آن به یک روند دائمی برای پایان جنگ ادامه دارد. در گزارش‌های پیشین هم عنوان شده بود که به‌نظر می‌رسد در گام نخست سعی خواهد شد، وقفه چهار روزه تمدید شود و در گام بعدی، آتش‌بس دائم و پایان جنایات صهیونیست‌ها رقم بخورد. مؤید این گزاره به برخی گزارش‌های روز سه‌شنبه مبنی‌بر انجام مذاکراتی برای انعقاد یک توافقنامه جدید برای «آتش‌بس بلند» باز می‌گردد؛ توافقی که شامل آزادی همه اسرای صهیونیست در نوار غزه، از جمله سربازان و آزادی تعداد زیادی از اسرای فلسطینی است.
رسانه‌های عبری به نقل از منابع گزارش دادند، «برآوردها در اسرائیل حاکی از امکان تمدید توافق حداقل برای یک یا دو روز است.» این در حالی است که دوحه میزبان جلساتی با حضور رئیس موساد و مدیر سیا درباره توافق آتش‌بس در غزه است. سی‌ان‌ان نیز گزارش داد که ویلیام برنز، رئیس سیا در رایزنی‌های دوحه درباره گسترش قرارداد تبادل اسرا که شامل مردان و سربازان نیز باشد، مشارکت دارد. این منبع مطلع به سی‌ان‌ان گفت: مذاکره‌کنندگان معتقدند «گروگان‌های» بیشتری از زن و کودک نزد حماس هستند و باید آتش‌بس، دو روز دیگر تمدید شود. این شبکه خبری در ادامه گزارش خود آورده مقامات تل‌آویو، واشنگتن، دوحه و قاهره توافق کرده‌اند، روی تمدید آتش‌بس برای خارج کردن اسرای بیشتر از غزه کار کنند.
برآوردهای صهیونیست‌ها اشاره دارد به اینکه ۳۰ اسیر از جمله زن و کودک در غزه پس از اتمام دوره ششم قرارداد تبادل اسرا در عصر روز چهارشنبه باقی می‌مانند. براساس توافق کنونی، جنبش‌های مقاومت مستقر در غزه باید کودکان و زنان اسرائیلی را آزاد کنند، نه سربازان اشغالگر را. با وجود این، رادیو رژیم صهیونیستی فاش کرد، توافق جدید در حال بحث در قطر شامل آزادی همه زندانیان غزه از جمله سربازان است. در همین راستا برخی منابع ضمن اعلام حصول توافقی اولیه درباره چهارچوب برقراری آرامش پس از اتمام تمدید دو روزه آتش‌بس موقت در غزه اظهار کردند که امریکا به‌دنبال برقراری آتش‌بسی طولانی در غزه است.
وب‌سایت شبکه خبری الشرق، دیروز چهارشنبه در خبری فوری به نقل از منابع خود از توافق اولیه در مورد چهارچوب برقراری آرامش پس از اتمام تمدید دو روزه آتش‌بس موقت در غزه خبر داد. منابع الشرق اظهار کردند: امریکا در تلاش برای دستیابی به آتش‌بسی بلندمدت در غزه است. همچنین منابع یاد‌شده گفتند، امریکا حاضر به پذیرش سناریوی شهر غزه در جنوب نوار غزه نیست.
تداوم درخواست‌ها برای پایان جنگ
باتوجه به آنچه گفته شد اکنون بیشتر تلاش‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بیش از آنکه روی تمدید آتش‌بس تمرکز داشته باشد بر دائمی‌شدن تجاوزات در غزه و پایان جنگ تأکید دارد. حتی جدی‌ترین حامی رژیم صهیونیستی یعنی ایالات‌متحده هم به صراحت خواستار تمدید آتش‌بس شده است. در همین راستا آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا در یک کنفرانس مطبوعاتی پس از نشست وزرای‌خارجه ناتو در بروکسل گفت: ما می‌خواهیم آتش‌بس را تمدید کنیم، زیرا باعث شده است، قبل از هر چیز، اسیران به خانه بازگردند و به خانواده‌هایشان بپیوندند. همچنین به ما این امکان را می‌دهد که کمک‌های بشردوستانه را به مردم غزه که بشدت به آن نیاز دارند، افزایش دهیم. وی افزود: طبق تعریف، به این معنی است که اسیران بیشتری به خانه می‌آیند و کمک‌های بیشتری وارد می‌شوند. وزیر خارجه امریکا گفت: درحالی که درگیری‌ها در غزه متوقف شده است، او بار دیگر به منطقه سفر خواهد کرد تا در مذاکرات با قطر و مصر، «کمک‌کننده» باشد. این سومین سفر بلینکن به منطقه ظرف ۷ هفته گذشته است. هفته گذشته، قطر با میانجی‌گری میان اسرائیل و حماس، آتش‌بس چهار روزه و مبادله تعدادی از اسرا و همچنین ارسال کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه را موجب شد و روز دوشنبه اعلام کرد که با تمدید دو روزه آتش‌بس موافقت شده است.
اما بلینکن تنها امریکایی‌ای نیست که خواستار تمدید آتس‌بس بود، پیتر ولش (سناتور دموکرات امریکایی) هم دیروز (چهارشنبه) خواستار آتش‌بس دائمی در نوار غزه برای جلوگیری از تلفات بیشتر غیرنظامیان شد. به گزارش ایسنا و به نقل از خبرگزاری آناتولی، ولش در بیانیه‌ای با لفاظی سیاسی گفت که از آنچه «حق» رژیم صهیونیستی برای «دفاع از خود» می‌خواند، حمایت می‌کند اما درعین حال این سناتور اذعان داشت که «نباید این کار را به‌گونه‌ای انجام داد که منجربه تلفات غیرنظامی قابل‌توجه و تخریب گسترده زیرساخت‌ها در غزه شود.» مارک وارنر، رئیس کمیته اطلاعاتی سنای امریکا هم در گفت‌و‌گو با شبکه «ام‌اس‌ان بی‌سی» گفت، بسیار مهم است که آتش‌بس در نوار غزه ادامه یابد و رژیم صهیونیستی وجوهات فلسطین را آزاد کند.

تقاضاهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای پایان جنگ
افزون بر امریکایی‌ها دیگر مقامات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای هم به دنبال پایان جنگ در غزه بودند. امیر قطر هم بر اهمیت دستیابی به آتش‌بس دائمی در غزه تأکید کرد. شیخ تمیم بن‌حمد آل‌ثانی، امیر قطر در تماس تلفنی با رئیس‌جمهور آلمان با بررسی تحولات نوار غزه خواستار برقراری آتش‌بس دائمی شد. سازمان همکاری اسلامی بر مسئولیت جامعه بین‌المللی برای متوقف ساختن تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه نوار غزه تأکید کرد. رهبر کاتولیک‌های جهان نیز به جمع دیگر چهره‌هایی که خواستار تمدید آتش‌بس در نوار غزه شدند، پیوست. پاپ فرانسیس، دیروز چهارشنبه خواستار تمدید آتش‌بس موقت فعلی در نوار غزه در ضمن تداوم روند آزاد کردن اسرا و دسترسی کمک‌های بشردوستانه به این منطقه شد. به نوشته خبرگزاری رویترز، پاپ فرانسیس در جریان سخنرانی هفتگی خود در روز چهارشنبه درباره وضعیت غزه گفت: «ما خواستار صلح هستیم.» او اظهار کرد، نگران کمبود آب، نان و تشدید درد و رنج‌های مردم عادی در غزه است. در راستای حمایت‌ مقامات و سازمان‌های غربی و بین‌المللی از تمدید آتش‌بس موقت در نوار غزه، گروه هفت نیز خواستار تداوم آتش‌بس بشردوستانه شد. وزرای خارجه اعضای گروه هفت دیروز چهارشنبه در بیانیه‌ای گفتند: «ما از تمدید آتش‌بس بین حماس و اسرائیل و توافق بر سر وقفه‌های بیشتر در صورت لزوم، با هدف افزایش ارسال کمک‌ها به نوار غزه و آزادی همه گروگان‌ها حمایت می‌کنیم.»
 
ساز ناکوک تندروها
در پی گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای مبنی بر تمایل حماس و رژیم اشغالگر برای امضای یک توافق آتش‌بس بلندمدت و بر خلاف درخواست جامعه جهانی برای پایان جنایت در غزه، وزیر تندرو امنیت داخلی رژیم صهیونیستی در سخنانی تهدید به انحلال کابینه این رژیم کرد. به گزارش ایسنا، ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی تهدید کرد که در صورت امضای توافق آتش‌بس بلندمدت میان رژیم اشغالگر و جنبش حماس، کابینه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این رژیم را منحل خواهد کرد. طبق گزارش خبرگزاری فلسطینی «سما»، بن گویر در پیامی کوتاه در ایکس (توییتر سابق) در این باره نوشت: «توقف جنگ مساوی است با انحلال کابینه.» در همین راستا، بتسلئیل اسموتریچ، وزیر تندرو دارایی رژیم صهیونیستی نیز در پیامی در واکنش به پیام «جاکی حوجی»، مفسر امور عربی رادیو ارتش رژیم اشغالگر در پلتفرم ایکس نوشت: توقف جنگ در ازای آزادی تمامی گروگان‌ها (اسرای صهیونیست) در غزه «طرحی برای نابودی اسرائیل» است.
حوجی در این باره نوشته بود: «بزودی پیشنهادی به کابینه اسرائیل و اسرائیلی‌ها داده خواهد شد که شامل آزادی تمامی «گروگان‌ها» از جمله نظامیان در ازای پایان دادن به جنگ است.» اسموتریچ در واکنش به این پیام تأکید کرد: «چنین چیزی به هیچ وجه مطرح نیست و ما تا پیروزی و نابودی حماس ادامه خواهیم داد.» جالب اینجاست که علاوه بر چهره‌های افراطی چون بن گویر و اسموتریچ، حتی برخی از افراد از جریان اپوزیسیون کابینه بی‌بی هم مواضع مشابهی دارند، کما اینکه رئیس حزب «اسرائیل خانه ما» می‌گوید، رژیم صهیونیستی نباید تحت هیچ شرایطی بدون دستیابی به اهداف جنگ، با آتش‌بس طولانی‌مدت با جنبش حماس موافقت کند. «آویگدور لیبرمن» گفت، اهداف جنگ آزادی همه اسرای صهیونیست، «نابودی» جنبش حماس و رهبران آن، تخریب کامل تمامی زیرساخت‌های داخل نوار غزه و دور کردن خطر حزب‌الله لبنان به بعد از رودخانه «اللیطانی» لبنان است.
به گزارش المیادین، لیبرمن افزود، مفهوم آتش‌بس طولانی‌مدت بدون تحقق اهداف جنگ، پیروزی حماس و تداوم حکومت «یحیی السنوار»، رهبر این جنبش در نوار غزه است که می‌تواند خسارت جدی به قدرت بازدارندگی رژیم صهیونیستی وارد کند. وی ادامه داد: «در صورت موافقت با آتش‌بس طولانی‌مدت هیچ یک از ساکنان جنوب یا شمال به منزل خود بازنخواهند گشت‌. رژیم صهیونیستی باید قاطع باشد.» این اظهارات پس از آن بیان شد که سه‌شنبه گزارش‌هایی مبنی بر مذاکرات برای انعقاد یک توافقنامه جدید برای «آتش‌بس بلندمدت» منتشر شد؛ توافقی که شامل آزادی همه اسرای صهیونیست در نوار غزه، از جمله سربازان و آزادی تعداد زیادی از اسرای فلسطینی است.

چرا صهیونیست‌ها از طولانی شدن آتش‌بس می‌ترسند؟
در میان اختلافات بر سر تداوم و عدم تداوم آتش‌بس در غزه، نکته و سؤال مهم‌تر اینجاست که چرا برخی مقامات صهیونیست از ادامه آتش‌بس و دائمی شدن آن برای پایان جنگ می‌ترسند. درهمین‌باره روزنامه «نیویورک تایمز» درگزارشی نوشت: هر چه تبادل اسرا بیشتر طول بکشد، معضل پیش روی رژیم صهیونیستی بیشتر می‌شود، چراکه وقفه طولانی در جنگ و ادامه آتش‌بس، شتاب حمله این رژیم را کند می‌کند و هدفش درباره «نابودی» حماس را به خطر می‌اندازد.

این روزنامه همچنین به نقل از «انشل واور»، تحلیلگر سیاسی در روزنامه هاآرتص نوشت: «برخی از اسرائیلی‌ها می‌ترسند، تمدید طولانی‌مدت آتش‌بس موجب تأثیرگذاری بیش از حد حماس بر روحیه اسرائیل شود.» این روزنامه نوشت، به تعویق انداختن از سرگیری حمله، «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی را در مسیر جدال با وزرای راست افراطی کابینه قرار می‌دهد که با اکراه از آتش‌بس حمایت کردند زیرا به آن‌ها اطمینان داده شده بود که حمله به نوار غزه تنها پس از یک آتش‌بس کوتاه ادامه خواهد یافت.
به همین دلیل کاملاً بدیهی است «بزالل اسموتریچ»، وزیر دارایی رژیم صهیونیستی و «ایتامار بن گویر»، وزیر امنیت‌ ملی این رژیم به هر قیمتی بر طبل آغاز جنگ و جنایت بکوبند تا جایی که رسانه‌های رژیم صهیونیستی اعلام کردند، این دو نفر تهدید کردند که در صورت آتش‌بس نهایی در نوار غزه از کابینه خارج و آن را منحل خواهند کرد. این رسانه‌ها همچنین از چالش ارتش رژیم صهیونیستی در نوار غزه و قدرت مقاومت فلسطین صحبت کردند، اینکه جنبش حماس هنوز پابرجاست و رژیم صهیونیستی در «نابودی» مسئولان حماس که آن‌ها را اهداف عملیات خود اعلام کرده بود، شکست خورده ‌است.
از طرفی مقامات ارشد کاخ سفید توضیح دادند که اشغالگران باید از عملیات زمینی در شمال نوار غزه درس بگیرند و تا زمانی که نتوانند امنیت مناطق حفاظت شده را برای غیرنظامیان تضمین کنند، در جنوب تحرکی نکنند.
این درحالی است که به نظر می‌رسد صهیونیست‌ها در یک بن‌بست تمام‌عیار گرفتار شده‌اند. چرا که حتی اگر بنا به خواست چهره‌های افراطی رژیم صهیونیستی، تجاوز و کشتار در غزه را آغاز کنند باز هم دچار گرفتاری‌های خاص خود خواهند شد. از یک سو معضل فروپاشی اقتصادی و هزینه‌های روزانه این جنگ در کنار فشار بی‌وقفه چهره‌های سیاسی و کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به موازات اعتراضات و انتقادات در هرروز و هرساعت توسط افکار عمومی و رسانه‌ها درخصوص کشتار بی‌امان صهیونیست‌ها که اکنون از مرز ۱۵ هزار نفر گذشته است، عملاً آغاز و ادامه جنگ را هم به یک معضل جدی برای نتانیاهو و صهیونیست‌ها بدل کرده است. به‌خصوص آنکه تاکنون تل‌آویو نتوانسته است به هیچ امتیاز و دستاوردی برای توجیه این میزان از جنایت در نوار غزه طی ۵۰ روز جنگ دست پیدا کند و طی هفت هفته گذشته فقط کشتار بی‌امان به عنوان یک رفتار و اقدام هیستریک در دستور کار صهیونیست‌ها قرار گرفته است.
 
موافقت حماس با تمدید ۴ روزه آتش‌بس
با درنظر گرفتن نکات فوق به نظر می‌رسد که گروه‌های فلسطینی و به‌خصوص حماس هم دریافتند، چه ادامه جنگ و چه برقراری آتش‌بس، عملاً باعث رقم خوردن شکست برای صهیونیست‌ها خواهد بود. به همین دلیل اکنون در اولویت خود به جای ادامه جنگ به دنبال تمدید آتش‌بس هستند. در همین‌باره خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع آگاه گزارش داد که جنبش حماس میانجیگران را از موافقت خود برای تمدید آتش‌بس در نوار غزه به‌مدت چهار روز دیگر مطلع کرده‌است. قبل‌تر آکسیوس به نقل از یک مقام صهیونیست روز سه‌شنبه گزارش داد، اگر حماس روزانه ۱۰ اسیر را آزاد کند، اسرائیل آماده‌است آتش‌بس در غزه را به مدت ۹ روز تمدید کند.
یک مقام صهیونیست بدون آنکه نام خود را فاش کند به روزنامه واشنگتن‌پست گفت: «اگر چه این وقفه (آتش‌بس) قرار است به پایان برسد، اما اسرائیل انتظار دارد دو تا سه روز دیگر تمدید شود.» طبق گزارش رسانه‌ها، مذاکرات درحال انجام، شامل چگونگی پایان جنگ و رفع محاصره غزه است. رسانه‌ها گزارش دادند: «حماس تأکید کرده که شرایط برای بازگشت سربازان اسرائیلی کاملاً متفاوت خواهد بود. یک منبع نزدیک به حماس فاش کرد جنبش مقاومت آماده ‌است آتش‌بس غزه را برای چهار روز دیگر تمدید کند که شاهد تبادل اسرای صهیونیست با فلسطینی‌ها و ورود کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه خواهد بود.»
همچنین اسامه حمدان، رهبر حماس دیروز چهارشنبه گفت که تمدید آتش‌بس بشردوستانه در نوار غزه برای چند روز دیگر امکان پذیر است. رهبر حماس در اظهاراتی به العربیه گفت: «مذاکرات جاری درحال حاضر شامل چگونگی پایان جنگ و رفع محاصره غزه است.» حمدان با اشاره به اینکه شرایط برای آزادی اسرای نظامی کاملاً متفاوت خواهد بود، خاطرنشان کرد: «مذاکره درباره اسیران نظامی در گرو توقف جنگ است.» غازی حمد، یک عضو دیگر حماس نیز گفت: «حماس با همه طرف‌ها بویژه قطر و مصر برای طولانی‌تر کردن آتش‌بس بشردوستانه در نوار غزه همکاری می‌کند.» این رهبر جنبش حماس در اظهاراتی مطبوعاتی با بیان اینکه کشورهای غربی به ضرورت پایان دادن به جنگ اسرائیل علیه غزه متقاعد شده‌اند، خاطرنشان کرد: «عملیات طوفان‌الاقصی غرب و اسرائیل را مجبور به یافتن راه‌حل سیاسی کرد. ما از ماهیت پیچیدگی‌ها آگاه هستیم و در محاسبات دقیق با همه طرف‌ها حرکت می‌کنیم.»