رکورد مهم دولت در عطش‌زدایی از 10 هزار روستا
از تنش آبی ۱۰ هزار روستا تا امروز مشکل سه هزار و ۵۰۰ روستا رفع شده و تا پایان دولت سیزدهم مشکل دیگر روستاها نیز برطرف خواهد شد
برطرف ساختن تنش آبی ۱۰ هزار روستای کشور تا پایان دولت سیزدهم؛ ثبت یک رکورد مهم و معنادار در کارنامه کاری وزارت نیرو است.
واقعیت این است که تعداد زیادی از روستاهای کشور به دلایل متعدد از دسترسی به آب سالم و پایدار محروم بودند که دولت سیزدهم و وزارت نیرو برای جبران این عقب‌ماندگی‌ها اقدامی جهادی را با عنوان جهاد آبرسانی آغاز کرد.
دولت سیزدهم از زمان آغاز به‌کار و در مرحله اول، اجرای طرح آبرسانی در ۱۰هزار روستا را آغاز کرد که آبرسانی به سه هزار روستا توسط شرکت آب و فاضلاب و هفت‌هزار روستا توسط قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) در کشور آغاز شده و اکنون ۴۳ درصد پیشرفت دارد.
ازتنش آبی ۱۰ هزار روستا تا امروز، مشکل سه هزار و ۵۰۰ روستا رفع شده و تا پایان دولت سیزدهم، مشکل دیگر روستاها نیز برطرف خواهد شد.
اما وضعیت آب در ایران چگونه است؟
ایران در بین ۱۱۶ کشور، از نظر بحران آب در رده چهاردهم قرار دارد.
این امر نشان‌‌دهنده وضعیت نامناسب کشور به لحاظ منابع آبی است.
کشور ما ایران در کمربند بیابانی و نیمه‌بیابانی کره زمین قرار دارد.
درواقع، ایران با بارشی معادل یک‌سوم متوسط بارش دنیا و یک‌دوم متوسط بارش آسیا و قرار گرفتن در منطقه‌ای خشک و کم‌آب، با چالش مدیریت آب روبه‌رو است، بهطوری که مسأله آب و منابع آبی در کشور به یک مسأله مهم و استراتژیک تبدیل شده است.
درحال حاضر در ۸۰۰ شهر کشور تنش آبی وجود دارد که ۲۶۹ شهر دارای تنش آبی در سطح کشور شناسایی و با اجرای پروژه‌های اولویت‌دار و اضطراری در این شهرها از اخلال در ارائه خدمات آبرسانی پیشگیری شده است.
گفته می‌شود که سالانه بین پنج تا ۱۰ هزار میلیارد تومان برای جلوگیری از تنش آبی در کشور صرف می‌شود.
از ویژگی‌های این منطقه محدودیت منابع آب سطحی، تبخیر بالا، وابستگی به منابع آب زیرزمینی و نیز بارندگی کم بوده بهطوری که میانگین بارندگی در کشور تقریباً یک‌سوم میانگین جهانی است.
این میزان از بارندگی نیز توزیع یکسانی در سراسر کشور نداشته و در برخی مناطق بسیار کمتر از این مقدار است.
گفته می‌شود که سرانه مصرف آب در کشور ۲۳۰ لیتر در شبانه‌روز است که از این میزان ۱۹۰ لیتر مربوط به مصرف خانگی و ۴۰ لیتر برای مصارف غیرخانگی است.
هرچند که تلاش می‌شود با اقدام‌های مختلف این میزان به ۱۵۰ لیتر کاهش یابد.
هم‌اکنون ۴۶ درصد مشترکین کشور بالاتر از الگوی استاندارد مصرف می‌کنند.
برآوردها حاکی از این بوده که سهم برداشت از آب‌های زیرزمینی برای مصارف کشاورزی، شرب و صنعت معادل 36.4، 4.9 و 1.7 میلیارد مترمکعب بوده که شامل 85، 11 و 4 درصد از کل برداشت سالانه است.
در این بین، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سهم منابع زیرزمینی در تأمین آب مورد استفاده در برخی استان‌ها بشدت افزایش یافته بهطوری که در کرمان، یزد، خراسان جنوبی، هرمزگان، همدان، خراسان رضوی، فارس، مرکزی، قم و سمنان وابستگی به آب‌های زیرزمینی نسبت به دیگر استان‌ها به مراتب بیشتر است و بیش از ۷۵ درصد آب مصرفی از آب‌های زیرزمینی تأمین می‌شود.
اما در دو سال گذشته و با هدف جلوگیری از بروز تنش آبی در زمان پیک مصرف و از طریق بررسی موازنه تولید و مصرف آب در فهرست بلند شهرهای کشور، تعداد ۸۵ طرح اضطراری با اعتبار مورد نیاز ۱۹هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان برای ۳۰ استان کشور تعریف شد. همین تفاوت وزارت نیرو را بر آن داشت تا با اجرای طرح جهاد آبرسانی، شاخص‌های دسترسی به آب روستایی را جابه‌جا کند و از ۸۲ درصد در ابتدای دولت به ۹۰ درصد در انتهای دولت برساند.
هم‌اکنون کوشش‌های انجام شده موجب شده که ضریب دسترسی روستاییان به آب آشامیدنی سالم و بهداشتی به ۸۶.۶ درصد برسد.
در یک نگاه کلی، میثاق وزارت نیرو با مردم این بود که در ۴ سال، ۹ درصد بر ظرفیت تأمین آب شرب بهداشتی کشور یعنی ۷۰۰ میلیون مترمکعب بیفزاید، اما این مقدار را به بیش از یک میلیارد و ۵۸ میلیون مترمکعب رسانید.
یعنی عملکرد دو سال نخست، ۵۰ درصد از وعده ۴ ساله فراتر رفته است.
این دولت در نظر دارد در مرحله دوم، آبرسانی ۱۰ هزار روستای دیگر را زیرپوشش ببرد، برای اجرای این ۲ مرحله ۱۲۱ هزار میلیارد تومان هزینه می‌شود.
معاون وزیر نیرو، اعلام کرده که بیش از ۲۰۰ طرح اضطراری تأمین آب اجرا شده که ۸۶ مورد از این تعداد بزرگ‌مقیاس بودند و برای اجرای این طرح‌ها در چهار نقطه کشور به شکل خاص مصوبه هیأت وزیران اخذ شد که مشهد از آن جمله بود.
ناگفته پیداست صنعت آب در سطح کشور به دلیل کم‌آبی بسیار شدید و مواجهه با خشکسالی‌های پی‌درپی، دچار چالش است و طبیعی است نقش چنین بخشی در اداره کشور و پایداری و امنیت آن بسیار اساسی و حیاتی است.
سخنگوی صنعت آب گفت: ۸۴ پروژه در سطح کشور در دستور کار است و امروز مورد حادی برای تأمین آب نداریم.
در این بین، سردار زهرایی، رئیس سازمان بسیج سازندگی از اتمام پروژه‌های آبرسانی پایدار به سه هزار روستای بالای ۲۰ خانوار در کشور خبر داد و اظهار کرد: دولت سیزدهم موضوع مردم پایه کردن فعالیت‌ها را در دستور کار خود قرار داده و همچنین با توجه به مناطق محروم، اجرای پروژه‌های محرومیت‌زدایی را انجام می‌دهد.
وی افزود: دراین راستا پروژه‌های آبرسانی پایدار سالم به روستاهای بالای ۲۰ خانوار شروع شده و تاکنون آبرسانی به سه هزار روستا به اتمام رسیده است. وی ادامه داد که با قرارگاه امام حسن(ع)، سازمان بسیج و بخش دولتی قرارداد منعقد شده و ۶۰ همت کار انجام می‌شود که ۲۰ میلیون هکتار طرح آبخیزداری و آبخوان‌داری اجرا خواهد شد.
برش
دسترسی به آب شرب شهری و روستایی برابر با ۹۹.۸۳ درصد
گزارش‌ها نشان می‌دهند که از ابتدای آغاز به کار دولت سیزدهم تاکنون 3هزار طرح آبرسانی در سراسر کشور انجام شده و از دریای عمان و خلیج فارس مسافت طولانی طرح‌های آبرسانی انجام می‌شود.
براساس گزارش بانک جهانی که بر پایه شاخص‌های توسعه جهانی تعریف شده است، ایران در حوزه دسترسی به آب شرب در بخش شهری و روستایی در جهان و میان کشورهای منطقه در صدر جدول قراردارد؛ به‌طوری‌که درصد دسترسی به آب شرب شهری و روستایی در ایران به ترتیب برابر با ۹۹.۸۳ و ۸۲ درصد است این درحالی است که این شاخص‌ها به همین ترتیب در جهان اعداد ۸۵.۷ و ۵۹.۶ درصد و درمیان کشورهای خاورمیانه ۸۳.۲ و ۶۹.۵ درصد را به خود اختصاص داده است.
بررسی عملکرد دو سال گذشته دولت سیزدهم نشان می‌دهد که آبرسانی پایدار به بسیاری از روستاها با سرعتی جدی دنبال و اجرایی شده است.