محدثه جعفری
خبرنگار

 
با نگاهی به اخبار تصادفات جاده‌ای و مرگ و میرهای ناشی از آن ضرورت تدوین و برنامه‌ریزی برای کاهش آمار این اتفاق دردناک بیشتر از پیش احساس می‌شود؛ موضوعی که در ایام نوروز با روند افزایشی تردد جاده‌ای بیشتر هم می‌شود. طبق آمارهای وزارت بهداشت در ۱۵ روز نوروز ۱۴۰۳، هزار و ۱۰۰ نفر در تصادفات جاده‌ای قربانی شدند که بیشتر آنها جوانان بودند. حال سؤال اینجاست علت چیست و مسئولان کشور چه برنامه‌هایی برای کاهش این آمارها دارند؟ طبق قانون، شورای عالی هماهنگی حمل‌و‌نقل و ایمنی کشور باید سالانه برای کاهش ۱۰ درصدی تلفات جانی ناشی از تصادف رانندگی در جاده‌های کشور اقدام کند. این شورا بر اساس بند ج ماده ۳۰ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، «باید برنامه عملیاتی ارتقای ایمنی راه‌های کشور» را حداکثر ظرف ۶ماه از لازم الاجرا شدن این قانون به تصویب برساند. در همین رابطه جلسه شورای عالی هماهنگی حمل‌و‌نقل و ایمنی کشور به ریاست محمدرضا عارف، معاون اول رئیس ‌جمهور، وزرای راه و شهرسازی، آموزش و پرورش، صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دادستان کل کشور، دبیر هیأت دولت، سخنگوی دولت، استانداران اصفهان، تهران و فارس، رئیس سازمان ملی استاندارد، رئیس پلیس راهور فراجا و مسئولان دستگاه‌های مرتبط برگزار شد.
معاون اول رئیس‌ جمهور در این جلسه با اشاره به ضرورت کاهش آمار کشته شدگان جاده‌ای بیان کرد: «برای تدوین برنامه عملیاتی ارتقای ایمنی راه‌های کشور اقدامات مثبتی انجام شده چرا که این سند یک تقسیم کار ملی و کلان است. در این سند تقسیم وظایف، نقش بخش‌های دولتی، بخش‌های استانی و راهبرد واگذاری مسئولیت‌ها به استان‌ها به خوبی دیده شده و مهمتر از ابلاغ آن پیگیری و نظارت بر این سند است.»
معاون اول رئیس‌ جمهور در ابتدا با قدردانی از تلاش‌های پلیس راهور، نیروهای هلال احمر، وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و بهداشت برای اجرای برنامه‌های اثرگذار طرح ترافیکی نوروزی ۱۴۰۴با عنوان «نه به تصادف» گفت: «در دولت دوم اصلاحات، وزیر وقت راه، برنامه عملیاتی برای ساماندهی و اصلاح نقاط حادثه خیز ارائه کرد اما آمار ۴۸۰۰ نقطه حادثه خیز جاده‌ها از آمار اوایل دهه ۸۰ بسیار بیشتر است که نشان می‌دهد اقدامات مناسب برای رفع نقاط حادثه خیز در دولت‌های مختلف به خوبی انجام نشده است.
نباید به بهانه عدم تخصیص اعتبارات مالی در انجام مسئولیت‌های اصلاح نقاط حادثه‌خیز و رفع نواقص جاده‌های بین شهری کوتاهی کرد. ضرورت دارد درکنار فرهنگ سازی، تصمیمات قاطع مدیریتی برای کاهش آمار تلفات جاده‌ای اتخاذ شود.»
وی با اشاره به معضل خودروهای فرسوده به عنوان یک واقعیت آزاردهنده چندین ساله، گفت: «مسأله حل آلودگی هوا حقی برای نسل‌های آینده است و وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مربوطه هرچه سریع‌تر برنامه‌ریزی لازم برای جایگزینی این خودروها که نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا دارند، انجام دهند. شورای عالی هماهنگی حمل‌و‌نقل و ایمنی کشور باید به صورت منظم تشکیل شود و همچنین در کنار آن اقدامات دراز مدت و پیش‌بینی شده در برنامه هفتم توسعه با اولویت پیگیری و عملیاتی شود.» عارف با بیان اینکه اقدامات دستگاه‌های ذیربط به خوبی شروع شده است و باید با انسجام در روزهای آخر اسفندماه سال‌جاری و ایام تعطیلات نوروزی به صورت ضربتی پیگیری شود، تأکید کرد: «باید با اعمال قوانین بازدارنده، برخوردهای جدی با رفتارهای پرخطر در کنار فرهنگ‌سازی با کمک رسانه‌ها و دستگاه‌های تبلیغاتی در راستای ارتقای فرهنگ ترافیکی حرکت کنیم تا سفری امن و لذت بخش برای همه مسافران نوروزی ۱۴۰۴ را رقم بزنیم.» در پایان این جلسه کلیات برنامه عملیاتی ارتقای ایمنی راه‌های کشور به تصویب اعضای شورای عالی هماهنگی حمل‌و‌نقل و ایمنی کشور رسید.

60  درصد حوادث رانندگی در
30 کیلومتری شهرها رخ می‌دهد
هدف از اجرای پویش «نه به تصادف» یک کار خیر برای مردم بویژه جوانان است، چراکه جوانان بیشترین آمار کشته شدگان در تصادفات را دارند. حال اگر حتی یک مرگ در تصادفات کاهش پیدا کند، یعنی یک قدم مؤثر. عوامل بسیاری در بروز تصادفات از جمله ایمنی جاده‌ها، وجود نقاط حادثه‌خیز و پرخطر، ایمنی خودرو‌ها و خطای انسانی تأثیرگذار هستند، اما سهل‌الوصول‌ترین راه که در این پویش مورد توجه قرار گرفته، کاهش رفتار‌های پرخطر در رانندگی است، چرا که بیش از ۵۰ درصد از عوامل تصادفات به علت خطای انسانی است. خسرو صادق نیت، مدیرکل حوزه وزارتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سومین کنگره بین‌المللی تازه‌های تروما با اشاره به اینکه ۳۰ تا ۴۰ درصد تصادفات مرگبار به دلیل اختلالات خواب رانندگان است، در پاسخ به سؤال «ایران» بیان کرد: «در حوزه عوامل انسانی یکی از عمده دلایل عدم هوشیاری رانندگان است، چه به صورت طبیعی چه بر اساس بیماری و اختلال خواب، بیشتر در معرض تصادفات مرگبار هستند. عمده اختلالات خواب شامل بیدار ماندن به مدت زیاد، بی‌خوابی، آپنه (وقفه تنفسی در خواب)، اختلال خواب به دلیل شب‌کاری و... است. مهم‌ترین ساعاتی که به طور طبیعی خواب‌آلوده هستیم و به صورت ناخودآگاه دچار حمله‌های خواب چندثانیه‌ای می‌شویم، بین ساعات 1 تا 5 صبح است و اگر در این ساعات رانندگی صورت گیرد، به طور طبیعی احتمال «حمله خواب» بیشتر شده و در نتیجه تصادف شکل خواهد گرفت.
متأسفانه بیش از 50 تا 60 درصد تصادفات منجر به فوت در 30 کیلومتری شهرها رخ می‌دهد، چراکه رانندگان خسته وقتی به مقصد نزدیک می‌شوند با وجود اوج خستگی، وقفه‌ای را در رانندگی ایجاد نمی‌کنند با این تصور که تا مقصد راهی نمانده است؛ این امر باید به مردم آموزش داده شود.»
وی با بیان اینکه بیش از 3.5 درصد تولید ناخالص داخلی، صرف خسارت‌های ناشی از تصادفات می‌شود به معاینه 700 هزار راننده جاده‌ای اشاره کرده و افزود: «از سال 1384 با کمک وزارت راه و شهرسازی تمام رانندگان حرفه‌ای در مراکز تخصصی هر ساله از جنبه‌های مختلف معاینه می‌شوند و سلامت آنها از بیماری قلبی گرفته تا اعصاب، بینایی و شنوایی که در رانندگی مؤثر است، مورد بررسی قرار می‌گیرد، اگر از نظر سلامتی مشکلی نداشته باشند، اجازه ادامه فعالیت خواهند داشت.»

بــــرش

راه مؤثر در کاهش حوادث جاده‌ای

جمعیت هلال احمر به عنوان یکی از نهادهای اصلی در مدیریت بحران و امدادرسانی، نقش مهمی در کاهش حوادث جاده‌ای ایفا می‌کند. این سازمان با بهره‌گیری از نیروهای امدادی آموزش‌دیده، تجهیزات پیشرفته و برنامه‌های پیشگیرانه، تلاش دارد میزان تلفات و آسیب‌های ناشی از سوانح جاده‌ای را کاهش دهد. دکتر پیرحسین کولیوند، رئیس جمعیت هلال احمر کشور در خصوص برنامه‌های این سازمان به «ایران» گفت: «جمعیت هلال احمر با اجرای برنامه‌های متنوعی در حوزه امداد و نجات جاده‌ای، تلاش می‌کند تا میزان حوادث رانندگی و تلفات ناشی از آن را کاهش دهد. یکی از مهم‌ترین طرح‌های این جمعیت در این زمینه، طرح بهرفت (بهبود رفتارهای ترافیکی) است که با هدف فرهنگ‌سازی و آموزش رفتارهای صحیح ترافیکی به رانندگان و مسافران جاده‌ای اجرا می‌شود. هلال احمر با ایجاد پایگاه‌های امداد و نجات در مسیرهای پرتردد و حادثه‌خیز، به امدادرسانی سریع به مصدومان کمک می‌کند. این پایگاه‌ها مجهز به آمبولانس، تجهیزات پزشکی و تیم‌های عملیاتی مجرب هستند که در کمترین زمان ممکن به محل حادثه اعزام می‌شوند.»
وی در رابطه با اجرای طرح‌های پیشگیرانه گفت: «از جمله برنامه‌های مؤثر هلال احمر، اجرای طرح‌های نوروزی، زمستانه و تابستانه است که طی آن تیم‌های امدادی در جاده‌های شلوغ مستقر شده و با ارائه خدمات امدادی، به افزایش ایمنی رانندگان کمک می‌کنند. همچنین با برگزاری کارگاه‌های آموزشی، پویش‌های اطلاع‌رسانی و استفاده از رسانه‌های مختلف، سعی در افزایش آگاهی عمومی درباره رعایت قوانین رانندگی، کمک‌های اولیه و رفتارهای ایمن در جاده‌ها داریم. اما همان طور که می‌دانید برای کاهش تصادفات جاده‌ای فقط اقدامات یک سازمان یا نهاد کار ساز نیست و نیاز به همکاری بین بخشی با سازمان‌های مختلف دارد. به همین منظور هلال احمر با پلیس راهور، اورژانس و وزارت راه و شهرسازی همکاری کرده و در تدوین سیاست‌های ایمنی جاده‌ای و اجرای برنامه‌های کاهش تصادفات نقش مؤثری دارد.»