وصال روحانی
روزنامه نگار

هشتاد و یکمین دوره فستیوال بین‌‌المللی فیلم ونیز ایتالیا که دومین جشنواره بزرگ سینمای جهان محسوب می‌شود، در شرایطی که فقط جایزه کن بر آن ارجحیت دارد و فستیوال فیلم برلین آلمان نیز همپا با آن است، کار خود را آغاز می‌کند. علاقه‌مندان سینما از سراسر جهان، از شامگاه چهارشنبه‌ همین هفته شاهد شروع دور تازه‌ای از این رویداد رقابتی در شهر تاریخی ونیز هستند. فستیوال فیلم ونیز شنبه، هفدهم شهریور ماه با معرفی فیلم‌های برتر و هنرمندان فاتح خاتمه پیدا می‌کند.

نگاهی به فیلم‌های افتتاحیه و اختتامیه
فیلم افتتاحیه جشنواره که چهارشنبه شب پخش می‌شود، «بیتل جوییس- بیتل جوییس» کار تازه تیم برتون، سینماگر امریکایی است، هنرمندی که بیش از همه به برخورداری‌اش از دیدگاه‌های متفاوت و سبک منحصربه‌فردی که در فیلم‌سازی و طراحی شخصیت‌های عجیب و متفاوت دارد مشهور شده است. کار تازه برتون، نه یک اثر اصلی بلکه نوعی کار دنباله‌ای و به‌روزسازی فیلم معروف سال 1988 وی محسوب می‌شود که آن هم با نام «بیتل جوییس» تهیه شده و به نمایش درآمده بود.
فیلم اختتامیه «ونیز 2024» هم جدیدترین کار پوپی آواتی، سینماگر ایتالیایی خواهد بود که نام «باغ امریکایی» به آن اطلاق شده است. اما جالب اینکه هیچ یک از این دو فیلم به بخش مسابقه که مهم‌ترین قسمت این فستیوال و البته هر جشنواره هنری دیگری است تعلق ندارند، هر دو این فیلم‌ها مربوط به بخش خارج از مسابقه‌اند.
ریاست قسمت مسابقه این دوره جشنواره به ایزابل هوپر، هنرپیشه زن نام آشنا و قدیمی سینمای فرانسه سپرده شده است، در این بخش 21 فیلم به قصد شکار مهم‌ترین جایزه این فستیوال که همان شیر طلایی است به رقابتی جدی می‌پردازند. اگرچه امسال خبری از کثرت چهره‌های نامدار سینمای جهان نیست اما همچنان شاهد حضور شماری از قوی‌ترین و سرشناس‌ترین کارگردانان جهان با تازه‌ترین ساخته‌های سینمایی آنان هستیم؛ در ادامه اسامی این سینماگران و ساخته‌های آنان را می‌خوانید.
 جیانی آمه‌لیو از کشور میزبان جشنواره (ایتالیا) با فیلم «صحنه نبرد»
 والتر سالس برزیلی با فیلم «من هنوز اینجا هستم»
 پابلو لارین شیلیایی با فیلم «ماریا» که بودجه تولید آن را آلمان و ایتالیا تأمین کرده‌اند.
 ژوستین کورزل کانادایی با فیلم «فرمان»
 پدرو آلمودووار، سینماگر صاحب سبک و قدیمی اسپانیایی که برای پنج دهه از چهره‌های خبرساز در ساخت آثار مستقل بوده با کار تازه‌اش به نام «اتاق کناری»
 وانگ بینگ کارگردان نوجوی چینی با فیلم «جوانی» یا «بازگشت به خانه» که محصول مشترک چین با فرانسه، لوکزامبورگ و هلند است.
 لوکا گوادانینو فیلمساز مطرح ایتالیایی با فیلم «کوییر»

نگاهی به دیگر بخش‌ها
در سالی که یک بار دیگر مدیریت ونیز به «آلبرتو باربرا» کهنه‌کار سپرده شده، چند بخش جانبی این فستیوال که آن را «موسترا» نیز می‌نامند، همچون دوره‌های قبل خبرساز خواهند شد و جدای از بخش خارج از مسابقه که پذیرای کار تازه «تاکه‌شی کیتانو» ژاپنی به نام «خشم شکسته»، «قیمت انتهایی» ساخته کلود للوش، یکی از اسطوره‌های سینمای فرانسه و فیلم وسترن تازه و دو قسمتی جدید کوین کاستنر با اسم «افق: یک افسانه امریکایی» نیز خواهد بود، باید به بخش «اوریزونتی» یا افق‌ها هم اشاره کرد. این بخش هر ساله محل اکران فیلم‌هایی است که سازندگان آنها به قول اهالی هنر هفتم، کار اولی‌ها و کار دومی‌ها هستند، سینماگرانی که در ابتدای کار حرفه‌ای خود قرار دارند و می‌توانند ستاره‌های احتمالی بعدی سینما باشند.
تشخیص فاتحان احتمالی جوایز این قسمت که ریاست هیأت ژوری آن برعهده دبرا گرانیک، کارگردان و تصویربردار زن امریکایی است، بسیار سخت‌تر از سایر قسمت‌های «موسترا» خواهد بود زیرا پیشینه دقیقی از حاضران در این قسمت در دست نیست تا بتوان براساس آن به پیش‌بینی و اظهار نظر پرداخت.
 ونیز البته مثل معمول قسمت‌های موسوم به «کلاسیک‌ها» (کارهای قدیمی و با اصالت سینما،) «فیلم‌های مستقل» و «برداشت نهایی» را هم دارد که این بخش آخر از 2013 به راه افتاده و مختص آثاری است که در آفریقا و خاورمیانه ساخته شده‌اند. هدف از این بخش، بها دادن هر چه بیشتر به سینمای بالنده این کشورها و به تبع آن کمک به رشد این هنر در گستره فزون‌تری از جهان است.
بخش موسوم به «شب‌های ونیز» هم به همت مجریان فستیوال همچون سال‌های گذشته در تالار مرکزی جشنواره، به نام لیدو برقرار خواهد بود. در قسمت فیلم‌های کوتاه «موسترا» هم امسال ده‌ها فیلم به نمایش درخواهد آمد.

سه برنده‌ از پیش مشخص
ناگفته نماند که برنده سه جایزه این فستیوال از قبل مشخص شده‌اند که جوایز «خدمات تمام عمر» هستند که در یکی از روزهای برگزاری جشنواره، جایزه شیر طلایی این قسمت به آنها اهدا می‌شود. آنها پیتر ویر کارگردان مسن مرد استرالیایی، سیگورنی ویور بازیگر زن قدیمی امریکایی و کلود للوش فرانسوی هستند.