فرزانه پیری
خبرنگار

بررسی‌های گزارش مرکز آمار از وضعیت نیروی کار در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته نشان می‌دهد 2میلیون و 136 هزار بیکار در پاییز سال 1401 داشتیم که از این تعداد حدود 907 هزار و 800 نفر از آنها در پاییز سال 1402 شاغل شده‌اند.
بالاترین میزان جابه‌جایی نیروی کار از پاییز سال 1401 به پاییز سال 1402 در گروه بیکاران صورت گرفته که رکورد جابه‌جایی نیروی کار در این چند سال اخیر است.
از مجموع دو میلیون و 136 هزار و 828 بیکار پاییز سال 1401، 908 هزار و 151 بیکار در پاییز سال 1402 شاغل شده‌اند. به عبارتی 42.5 درصد از بیکاران از پاییز سال 1401 به پاییز سال 1402 مشغول به کار شده‌اند. 36.7 درصد از بیکاران پاییز سال 1401 در پاییز سال 1402 همچنان جویای کار هستند و در این گروه ماندگار شده‌اند. تعداد این افراد بیکار بالغ بر 784 هزار نفر بوده و تعداد بیکارانی که از پاییز سال 1401 به پاییز سال 1402 وضعیت‌شان تغییر یافته و از گروه جمعیت فعال خارج شده‌اند در حدود 20.8 درصد و به عبارتی بالغ بر 444 هزار نفر بوده است.
اتفاق دیگری که در جریان نیروی کار در پاییز سال 1402 نسبت به سه ماهه سوم سال 1401 رخ داده، تغییر وضعیت در جمعیت غیرفعال بوده، به طوری که بیشترین میزان جابه‌جایی در این گروه مربوط به تغییر وضعیت از غیرفعال به فعال در حدود 8.1 درصد بوده است.

در پاییز امسال 24 میلیون نفر شاغل بودند
پاییز امسال 64 میلیون و 646 هزار و 960 نفر جزو جمعیت 15 ساله و بیشتر بوده‌اند که از این تعداد 26میلیون و 819 هزار و 585 نفر جزو مشارکت‌کنندگان اقتصادی بودند. همچنین جمعیت شاغلان در پاییز امسال 24 میلیون و 775 هزار و 913 نفر بوده است که این آمار نسبت به مدت مشابه پاییز سال گذشته رشد 0.6 درصدی را نشان می‌دهد، از این‌رو 38.3 درصد از کل جمعیت نیروی کار، افراد شاغل هستند که این آمار نسبت به مدت مشابه که 37.7 درصد بوده رشد داشته است.
مرکز آمار در فصل پاییز امسال نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ساله و بیشتر را ۷.۶درصد اعلام کرد و این در حالی است که در پاییز سال گذشته جمعیت بیکاران این قشر حدود 8.2 درصد بوده، بر این اساس کاهش 0.6 درصدی داشته یعنی تعداد بیکاران از 2 میلیون و 136 هزار و 828 نفر در پاییز سال گذشته به 2 میلیون و 43 هزار و 672 نفر در پاییز امسال رسیده و بدین ترتیب 93 هزار نفر از آمار بیکاران در پاییز امسال کاسته شده است.
نرخ بیکاری جوانان ١٥ تا ٢٤ ساله نشان می‌دهد ٢٠,٦ درصد از فعالان این گروه سنی در پاییز ١٤٠٢ بیکار بوده‌اند و بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ١٨ تا ٣٥ ساله نیز نشان از بیکاری ١٤,٤ درصد از جمعیت فعال این گروه سنی در پاییز ١٤٠٢ دارد و بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری مشخص می‌کند این نرخ نسبت به پاییز ١٤٠١ به میزان 0.4 درصد کاهش یافته است. طبق این گزارش، بررسی بیکاران جمعیت 15 ساله و بیشتر فارغ‌ا‌لتحصیلان مراکز آموزش‌عالی نیز در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته روند کاهشی داشته و 30 هزار نفر از جمعیت بیکاران این قشر کم شده است.

روند کاهشی بیکاری
طبق تعریف مرکز آمار ایران، بیکار به شخصی اطلاق می‌شود که تمایل به کار کردن داشته باشد یا دنبال کار بگردد. بنابراین افرادی که قصد کار کردن ندارند یا از یافتن شغل ناامید شده‌اند در محاسبه بیکاران لحاظ نمی‌شوند. از این‌رو به نسبت جمعیت بیکاران به جمعیت فعال، نرخ بیکاری گفته می‌شود. این نرخ نشان‌ می‌دهد چند درصد از افراد فعال در بازار کار بیکار هستند؛ ضمن اینکه اگر جمعیت افراد شاغل به جمعیت فعال تقسیم شود، نرخ اشتغال به دست می‌آید که نشان‌دهنده درصدی از جمعیت فعال است که شغل دارند. بر این اساس در پاییز ١٤٠٢ به میزان ٤١,٥ درصد جمعیت ١٥ ساله و بیشتر، از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی رشد 0.5 درصدی نسبت به پاییز سال گذشته گزارش شده است و این افراد در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند.
تحلیل بازار کار بیانگر این است که جمعیتی از افراد بیکار در پاییز سال گذشته، امسال موفق به پیدا کردن شغل شده‌ و از جمعیت بیکاران خارج شده‌اند همچنین تعدادی نیز تمایل به حضور در بازار کار نداشته و در گروه جمعیت غیرفعال قرار گرفته‌اند و در مقابل افرادی هم هستند که همچنان موفق به پیدا کردن شغل نشده‌ و در جمعیت گروه بیکاران قرار دارند.
در نهایت بررسی گزارش مرکز آمار از نیروی کار در پاییز سال ‌جاری نسبت به پاییز سال 1401 نشان می‌دهد در این فصل نه تنها نرخ بیکاری روند کاهشی داشته بلکه نرخ مشارکت اقتصادی و اشتغال از روند رو به رشدی برخوردار بوده که این امر نشانگر اهتمام دولت سیزدهم در سیاست‌های کلان بازار کار و تحقق وعده ایجاد یک میلیون شغل در سال است.

اقدامات دولت سیزدهم برای کاهش بیکاری
دولت سیزدهم و به تبع وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اجرای برنامه‌های مختلف و رصد بازار کار موفق به اجرای برنامه‌هایی از جمله نظام جامع پایش اشتغال، راه‌اندازی سامانه‌های جست‌و‌جوی شغل برای نیروی کار و کارفرمایان، سامانه ملی رصد اشتغال و کسب‌وکار با رویکرد تحولی در تأمین زیرساخت‌های اشتغال، رفع موانع تولید، حل مشکلات بنگاه‌های اقتصادی، راه‌اندازی پایگاه‌های مردمی اشتغال‌آفرین، تقویت تعاونی‌ها، راه‌اندازی سامانه جست‌و‌جوی شغل، تسهیل در صدور مجوزهای کسب‌وکار، صدور مجوزهای تأسیس آموزشگاه‌های آزاد، آموزش نیروی کار و سایر برنامه‌ها موفق به بهبود فضای کسب‌وکار شده است. پایش مستمر عملکرد طرح و سیاست‌های اشتغالزا، شناسایی شاغلان بخش غیررسمی بازار کار، پیش‌بینی نیازها، فرصت‌ها و تهدیدهای آینده کشور و رصد و پایش تحولات حوزه اشتغال برای تطبیق سرفصل‌های آموزشی متناسب با نیاز بازار کار در دولت سیزدهم باعث شده است نه تنها فضای کسب‌وکار روند رو به مثبتی داشته باشد بلکه معضل بیکاری مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

برش

داده‌های جابه‌جایی نیروی کار برای تحلیل گسترده‌تر بازار کار
آمارگیری جاری جمعیت برای مشاهده تغییرات بازار کار در زمان مشخص می‌تواند داده‌های ورودی و خروجی نیروی کار و تغییر وضعیت آن را بین دو دوره زمانی ارائه دهد. همچنین دسترسی به این آمارها، امکان تحلیل‌های گسترده‌تر بازار کار را فراهم می‌آورد. داده‌های جریان نیروی کار نشان می‌دهد طی یک دوره، حرکت و جابه‌جایی‌های بازار کار چگونه بوده است، چراکه این داده‌ها جریان‌های خروجی و ورودی غیرفعال، شاغل و بیکار را ارائه می‌دهند. به معنای دیگر داده‌های جریان نیروی کار مشخص می‌کند چه بخشی از جمعیت به لحاظ بازار کار شرایط‌‌شان باثبات مانده و چه بخشی تغییر کرده است.