گزارش «ایران» از تبعات تغییرات گسترده مجلس در لایحه بودجه 1403
340 همت در دو ساعت!
در دو ساعت پایانی (از ساعت 9 صبح تا 11) بررسی لایحه با پیشنهاد نمایندگان حدود 340 هزارمیلیارد تومان بار اضافه به هزینه های بودجه 1403 اضافه شد
نمایندگان اعتبار 15 میلیارد دلاری واردات کالاهای اساسی در سال 1403 را که دولت پیشنهاد داده بود به 10 میلیارد دلار کاهش دادند تا از محل این مابه التفاوت ناترازی ایجاد شده پوشش داده شود
یکی از جنجالی‌ترین مصوبات مجلس، افزایش چشمگیر بودجه قوه قضائیه و صدا و سیما بود
مجلس جمعاً در تبصره 4 به میزان ۸۰ همت، در تبصره 7 به میزان ۱۵ همت، در تبصره 14 به مبلغ ۵۱ همت و در تبصره 15 به مبلغ ۲۹۵ همت بار مالی الحاقات به لایحه بودجه افزوده است. در مجموع ۴۴۱ هزار میلیارد تومان بار مالی اضافی به لایحه بودجه ۱۴۰۳ الحاق شده است
روز گذشته و درآخرین نشست مجلس برای بررسی لایحه بودجه سال آینده تحولات زیادی در اعداد و ارقام بودجه پیشنهادی مجلس رخ داد. به طوری که در دو ساعت (از ساعت 9 صبح تا 11) پایانی بررسی لایحه با پیشنهاد نمایندگان حدود 340 هزارمیلیارد تومان بار اضافه به هزینه های بودجه 1403 اضافه شد. ازسوی دیگر نمایندگان برای رفع ناترازی که به دلیل افزایش هزینه های بودجه از محل تغییر برخی از مواد و تبصره ها ایجاد شده بود، اعتبار 15 میلیارد دلاری واردات کالاهای اساسی در سال 1403 که دولت پیشنهاد داده بود را به 10 میلیارد دلار کاهش دادند تا از محل این مابه التفاوت ناترازی ایجاد شده پوشش داده شود. این درحالی است که تحدید واردات کالاهای اساسی می تواند تاثیر منفی بر بازارهای داخلی داشته باشد. برهمین اساس داود منظور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه درآخرین نشست بررسی لایحه بودجه نیز بارها نسبت به این تغییرات هشدار داد و به عنوان نماینده دولت نسبت به اعمال این تغییرات اعتراض کرد.
درست دو هفته پیش و در جریان مصوبات کمیسیون تلفیق بودجه مجلس، رحیم زارع سخنگوی این کمیسیون در واکنش به سؤال رئیس سازمان برنامه و بودجه درباره منبع تأمین هزینه‌های مصوب تلفیق گفت: یکی از راهکار‌ها این است که سازمان برنامه و بودجه با مقداری صرفه‌جویی به دنبال ارتقای شرایط معیشتی برخی اقشار خدوم و زحمتکش باشد و به اصطلاح ترمز بریز و بپاش را بکشد!
روز گذشته اما صحن علنی مجلس، صحنه تاخت و تاز نمایندگان در بریز و بپاش در بودجه 1403 بود؛ نمایندگانی که یک ماه پیش لایحه بودجه 1403 را «ناترازی» و باعث تورم خوانده و آن را به دولت بازگرداندند تا دولت بودجه‌ای بدون کسری تقدیم آنان کند. تصویب بندهای همراه با بار مالی جدید از سوی نمایندگان و اعتراض داوود منظور رئیس سازمان برنامه به هر یک از این بندها، صحنه تکراری دیروز مجلس بود.
رشد چشمگیر بودجه قوه قضائیه
و صدا و سیما
یکی از جنجالی‌ترین مصوبات مجلس، افزایش چشمگیر بودجه قوه قضائیه و صدا و سیما بود. در حالی که دولت بودجه دستگاه‌ها را به طور میانگین حدود 12 درصد افزایش داده بود، نمایندگان بودجه صدا و سیما را از 18 همت در لایحه دولت به 24 همت افزایش دادند. این در حالی است که بودجه صدا و سیما در قانون بودجه 1402 معادل 15 همت است. افزایش بودجه قوه قضائیه، تصمیم جنجالی دیگر نمایندگان بود؛ دولت در لایحه اولیه تقدیمی به مجلس، بودجه قوه قضائیه را برای سال 1403 معادل 63 همت در نظر گرفته بود که این رقم در مجلس به 98 همت افزایش یافت. رئیس سازمان برنامه و بودجه در واکنش به این تصمیم مجلس گفت: افزایش بودجه در دو مورد دیگر برای قوه قضائیه و صدا سیما اتفاق افتاده که رشد بودجه قوه قضائیه و صدا و سیما نسبت به سال ۱۴۰۲، ۵۸ درصد است این در حالی است که برای دستگاه‌های دیگر رشد بودجه ۱۲ درصد است. منظور تصریح کرد: بار مالی این دو افزایش ۳۷ همت است. بنابراین الحاقات و تغییراتی که در تبصره ۱۳ نسبت به لایحه دولت انجام گرفته در مجموع بار مالی که ایجاد می‌کند بالغ بر ۵۰ همت است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: تأکید این است هر گونه تغییری که نمایندگان در هزینه‌ها ایجاد کنند باید حتماً برای دولت روشن کنند که در بندهای درآمدی چگونه منابعش تأمین می‌شود. منابعی که دولت پیش‌بینی کرده در سقف ظرفیت‌های کشـــــــور اســـت؛ بنابراین، این‌گونه اضافات و الحاقات، بودجه دولت را ناتراز می‌کند و خلاف اصل۷۵ قانون اساسی است.
تحمیل 290 همت بار مالی جدید
به دولت تنها در یک تبصره
تذکرهای منظور اما مانع هزینه تراشی‌های نمایندگان نشد؛ یکی از پرهزینه‌ترین مصوبات مجلس، تبصره 15 بود که هزینه‌های جاری از قبیل حقوق و دستمزد، فوق‌العاده ویژه و... را به میزان چشمگیری افزایش داد.
رئیس سازمان برنامه در جریان بررسی تبصره ۱۵ لایحه بودجه ۱۴۰۳ گفت: تعیین فوق‌العاده خاص برای بودجه ۷۷ همت بار مالی به همراه دارد که منبع مالی آن برای ما مشخص نیست. علاوه بر این دوستان نماینده در حال اضافه کردن موارد دیگری نیز به این مقدار هستند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه اظهار داشت: با توجه به اینکه مجموع این تغییرات در پرداخت‌ها بار مالی پیش‌بینی نشده برای دولت ایجاد می‌کند ما با آن مخالف هستیم.
وی افزود: مجموع تغییراتی که در تبصره ۱۵ لایحه بودجه اتفاق می‌افتد اعم از: سه هزار امتیاز شغلی فوق‌العاده خاص، افزایش حداقل حقوق به ۱۰ میلیون تومان، افزایش مستمری‌های بنیاد شهید، افزایش حقوق از ۱۸ درصد به ۲۰ درصد و فوق‌العاده خاص وزارت کشور مجموعاً ۱۲۰ همت بار مالی ایجاد می‌کند.
منظور خاطرنشان کرد: علاوه بر این ۱۷۰ همت هم برای پرداخت بدهی به سازمان تأمین اجتماعی در این تبصره پیش‌بینی شده و این یعنی ۲۹۰ همت بار مالی در تبصره ۱۵ برای دولت.
برش
441 همت بار مالی اضافی با برخی مصوبات مجلس
هزینـــــــــــــه تراشــی‌های بی‌پشتوانه برخی نمایندگان در بودجه سال آینده ادامه یافت. رئیس سازمان برنامه و بودجه در بخشی از سخنان خود در واکنش به این مصوبات نمایندگان گفت: طبق آنچه که سازمان برنامه و بودجه احصا کرده، مجلس جمعا در تبصره 4 به میزان ۸۰ همت، در تبصره 7 به میزان ۱۵ همت، در تبصره 14 به مبلغ ۵۱ همت و در تبصره 15 به مبلغ ۲۹۵ همت بار مالی الحاقات به لایحه بودجه افزوده است. در مجموع ۴۴۱ هزار میلیارد تومان مجلس بار مالی اضافی به لایحه بودجه ۱۴۰۳ الحاق شده است.