پشتوانه‌سازی بایدن برای جنایتکاران صهیونیست در غزه
موضع امریکا در قبال کشتار و قتل عام رژیم صهیونیستی در غزه، کشورهای عرب جهان را به خروش واداشته است. این اعتراضات با سفر حمایتی بایدن به سرزمین‌های اشغالی شدت بیشتری نیز گرفت.
زهره صفاری
خبرنگار
پس از بازگشت جو بایدن از سفر نیم‌روزه‌اش به تل‌آویو و سخنرانی سراسر حمایت آن از قتل عام‌هایی که سعی داشت با واژه‌هایی مانند «حق دفاع اسرائیل از خود» آن را توجیه‌پذیر نشان دهد، سنای امریکا نیز با رأی موافق 97 سناتور و بدون حتی یک رأی مخالف، قطعنامه حمایت از رژیم صهیونیستی و مقابله با حماس را تصویب کرد تا به این ترتیب کاخ سفید و کنگره در جبهه‌ای مشترک اما بدون در نظر گرفتن استانداردهای حقوق بشری در مسیر تحقق مقاصد بنیامین نتانیاهو و کابینه افراطی‌اش علیه فلسطین متحد شوند. این اتحاد گرچه از سوی برخی نخبگان دانشگاهی و عموم مردم امریکا قابل‌پذیرش نیست اما به باور کارشناسان، بدون شک این دیدگاه سیاستمداران است که سیاست خارجی کشورشان را حتی برخلاف اصول دموکراسی ادعا‌شده‌شان شکل می‌دهد.
آنطور که رسانه امریکایی هیل گزارش کرده است، چاک شومر، رهبر اکثریت دموکرات سنا پیش از آغاز رأی‌گیری تأکید کرد که امریکا باید یکصدا «دوستی با اسرائیل» را اعلام کند و «ما در کنار دوستانمان برای حمایت از حق دفاع‌شان ایستاده‌ایم.»
این رأی‌گیری پس از آن انجام شد که جو بایدن در بازگشت از غرب آسیا، خواستار تصویب کمک 10 میلیارد دلاری نظامی و بشردوستانه برای اسرائیل از سوی کنگره شد که این درخواست در چهارچوب بخشی از 100 میلیارد دلار کمک خارجی و بودجه اضطراری امنیت ملی امریکا از سوی کاخ سفید مطرح شده است.
اما بجز چاک شومر که به عنوان رهبر اکثریت دموکرات سنا برای هم‌پیمانی با بایدن در حمایت از اسرائیل در جبهه ضدفلسطینی امریکا اعلام حضور کرد، میچ مک‌کانل، رهبر اقلیت جمهوریخواه، بن کاردین، رئیس کمیته روابط خارجی سنا و جیم ریچ، سناتور جمهوریخواه آیداهو به عنوان نفرات برجسته پنل روابط خارجی سنا از نفرات اولی بودند که به این قطعنامه رأی دادند و دیک دوربین، تیم اسکات و لافونزا بوتلر به‌عنوان غایبان این رأی‌گیری نام‌شان در فهرست حامیان امریکایی اسرائیل از قلم افتاده است.
سناتور رند پال که در یک هفته گذشته نگاه موافقی به این قطعنامه نشان نداده بود، برای اینکه بر این همراهی سرپوشی گذاشته و آن را موجه جلوه دهد، پیش از اعلام رأی موافق خود شرطی را به مفاد قطعنامه افزود که براساس آن این قطعنامه به معنای مجوز استفاده از تسلیحات در اسرائیل یا غزه نیست و باید رعایت شود.
گره مجلس نمایندگان برای بایدن
بایدن پس از بازگشت از تل‌آویو در سخنرانی 15 دقیقه‌ای‌اش در اتاق بیضی کاخ سفید با تأکید بر اینکه امریکا همواره در برهه ناآرامی‌های جهانی در کنار شرکایش قرار می‌گیرد، از قانونگذاران امریکایی خواست تا به فوریت برای تقویت پدافند موشکی گنبد آهنین اسرائیل و همچنین تجهیز نظامی اوکراین مقابل روسیه همکاری کنند و با اشاره بر اینکه تنها با پیروزی اوکراین می‌توان ولادیمیر پوتین را شکست داد، گفت: «حماس و پوتین دو تهدید مجزا هستند اما یک مسیر مشترک را دنبال می‌کنند؛ آنها هر دو می‌خواهند دموکراسی همسایگانشان را به‌طور کامل نابود کنند.»
اما در این میان یک مشکل پیش‌پای رئیس جمهور قرار دارد و آن کرسی خالی ریاست مجلس نمایندگان و نمایندگان دموکرات مخالف سیاست‌های او در تل‌آویو است که قانونی شدن هر اقدامی را با مشکلاتی مواجه می‌کند. در حال حاضر سه گزینه مطرح شده برای جانشینی کوین مک‌کارتی؛ رئیس برکنار شده مجلس نمایندگان نتوانستند حمایت لازم را برای تصدی این پست بگیرند. این در حالی است که مجلس نمایندگان بدون رئیس در آستانه پایان ضرب‌الاجل بررسی بودجه دولت نمی‌تواند جلسه رسمی تشکیل داده و تصمیم‌گیری لازم را داشته باشد و این به معنای تعطیلی دولت ظرف یک ماه آینده است. این در شرایطی است که مک‌هنری، رئیس موقت مجلس نمایندگان نیز جمهوریخواهان هم‌حزبی‌اش را تهدید کرده است که در صورت افزایش ندادن قدرت او، از سمت فعلی‌اش استعفا می‌دهد و در این میان دموکرات‌ها نیز در انتظار تصمیم جمهوریخواهان برای روشن شدن این موضوع بلاتکلیف مانده‌اند.
در این آشفته‌بازار، با آغاز تقابل حماس و رژیم صهیونیستی و موضع‌گیری صریح کاخ سفید در حمایت از اقدامات جنایتکارانه تل‌آویو، شماری از نمایندگان دموکرات نیز در برابر رئیس جمهور و تیمش قرار گرفته‌اند و به نوشته نشریه تایم، دست‌کم 5 نفر آنها از جمله ایلهان عمر، رشیده طلیب، الکساندریا اوساسیو کورتز، جمال بومان و کوری بوش در جریان سخنرانی هرتزوگ، رئیس رژیم صهیونیستی برای کنگره، جلسه را ترک کردند.
به باور ناظران گرچه این دموکرات‌های مخالف از نظر تعداد در اقلیت هستند اما از لحاظ موقعیت سیاسی یک جایگاه جهت‌دهنده دارند که می‌توانند برای اهداف کاخ سفید در مسیر حمایت از اسرائیل و تداوم جنایات در غزه مشکل‌آفرین شوند. آنچه اعتراض دموکرات‌های مخالف دیدگاه بایدن در جنگ غرب آسیا را پررنگ می‌کند و بر شکاف درون‌حزبی کاخ سفید با دموکرات‌ها صحه می‌گذارد، آن است که آنها پیش از سفر اخیر رئیس جمهور امریکا به تل‌آویو، فشار زیادی به بایدن برای مذاکرات آتش‌بس داشتند. به این ترتیب به‌رغم حمایت تمام‌قد سنا، چندشاخه شدن مجلس نمایندگان به جمهوریخواهانی که حتی برای تعیین رئیس مجلس توافق ندارند و دموکرات‌هایی که برای نشان دادن پشتیبانی قاطع از رژیم صهیونیستی نمی‌توانند یکدست شوند، معضلی برای کاخ سفید شده است. ضمن اینکه به نوشته نشریه تایم، برای نخستین‌بار در نظرسنجی‌های سایت گالوپ، میزان حمایت دموکرات‌ها از فلسطین نسبت به اسرائیل به شاخص 49 درصد به 39 درصد رسیده است که می‌تواند شکاف درون‌حزبی کاخ سفید و مجلس نمایندگان را عمیق‌تر نیز کند.
انتقادات وارد به کاخ سفید
جو بایدن در یک‌ربع سخنرانی که بعد از تجدیدپیمان با سران رژیم اشغالگر آن هم پس از قتل عام بی‌رحمانه زنان و مردان و کودکان در بیمارستان المعمدانی غزه داشت، سعی کرد نبرد اسرائیل و اوکراین را به هم پیوند دهد و حمایت از این دو را حفظ دموکراسی در برابر تهدیدها عنوان کرد و پس از حمله به ولادیمیر پوتین به عنوان حامی حماس و عامل جنگ اوکراین گفت: «ما به عنوان یک ملت بزرگ نمی‌توانیم به سیاست‌های خشن در مسیر مسئولیت‌هایمان پشت کنیم.» او همچنین با ادعای تروریستی بودن حماس گفت: «ما نمی‌توانیم و نباید به تروریست‌هایی همچون حماس و حاکمان ظالمی همچون ولادیمیر پوتین اجازه پیروزی بدهیم. من اجازه این اتفاق را نمی‌دهم.»
در این میان به باور ناظران هیل، این سخنرانی پرآب و تاب بایدن برای حفظ منافع خود و تل‌آویو جاهای خالی بسیاری داشت. اینکه او حتی یک‌بار از آتش‌بس حرفی نزد و پس از مذاکرات با سران تل‌آویو، وعده‌ای برای جایگزینی عملیات زمینی اسرائیل به غزه بعد از کشتارهای اخیر نیز نداشت. در این میان او اسرائیل را به پیروی از قانون جنگ نیز سوق داد. اما آنچه بیش از هر چیز برای جامعه امریکایی می‌تواند اهمیت داشته باشد آن است که او هیچ تضمینی درباره سرنوشت نظامیان امریکایی که به جنگ خاورمیانه اعزام می‌شوند، نداشت و تنها تأکید کرد که سربازی از امریکا برای کمک به کی‌یف اعزام نخواهد شد. نکته جالب توجهی که او در سخنانش پس از دیدار با بنیامین نتانیاهو و کابینه‌اش داشت آن بود که هشدار تیمش به اسرائیل برای تقابل محتاطانه با حملات حزب‌الله و اینکه بسط دادن جنگ اشتباه است، را رد کرد و گفت: «هرگز چنین حرف‌هایی نزده است.» برای صحت بخشیدن به این انکارها و تأکید کاخ سفید به ورود همه‌جانبه اسرائیل به جنگ، جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید نیز گفت: «ما قصدی برای اعزام نیروی پیاده به جنگ نداریم اما امریکا منافع امنیت ملی دارد و ما برای دفاع از آنها هر کاری لازم باشد، انجام می‌دهیم.»
سرکوب نخبگان دانشگاهی و جامعه عمومی امریکا
به نظر می‌رسد وقتی بحث از منافع سیاستمداران و شرکایشان پیش می‌آید، آزادی بیان دیگر حتی برای امریکایی‌هایی که داعیه آزادی بیان‌شان گوش جهان را کر کرده، معنا و مفهومش را از دست می‌دهد. در حدود دو هفته گذشته نخبگان دانشگاه‌های امریکایی با تناقضی در این مفهوم روبه‌رو شده‌اند و اگر در آزادی بیان‌شان همسویی با دیدگاه کاخ سفید را لحاظ نکنند یا نسبت به حماس موضع چندان کوبنده‌ای نداشته باشند، اخراج خواهند شد. به نوشته هیل، یکی از این قربانیان آزادی بیان در امریکا، پروفسور پیتر سالووی، رئیس دانشکاه ییل امریکاست که به خاطر اینکه سه روز پس از آغاز تقابل حماس و اسرائیل، سخنانی در حمایت از آزادی بیان و حقوق برابر کرد، با رأی کمپینی با 40 هزار امضا اخراج شد. او گفته بود: «وقتی با تراژدی روبه‌رو می‌شویم تفاوت‌ها را به‌شدت می‌توان احساس کرد. فارغ از اینکه ما چطور جنگ در خاورمیانه را می‌بینیم، من معتقد به مقاومت این جامعه هستم. ما به اصل آزادی بیان معتقدیم و احترام به جوامع شعار ماست. بنابراین از همه می‌خواهیم نسبت به یکدیگر مهربان‌تر و یکدل‌تر بوده و هرگونه تبعیض و تعصب را در هر شکل و شمایلی رد کنیم.»
الکس موری، رئیس بخش حقوق بشر مؤسسه حمایت از کمپین بشردوستانه در این باره گفت: «مدارس همواره در همه چالش‌ها چه موضوع ترامپ، اوکراین یا... در صف مقدم اجتماعات بودند اما در موضوع جنگ حماس و اسرائیل نتوانستند هیچ بیانیه قاطعی داشته باشند، چراکه آزادی بیان مسأله‌ای است که در موقعیت‌های مختلف متفاوت است.»
در همین حال به رغم سخنرانی بایدن و اعلام حمایت سنا از اسرائیل، تایم نوشت، در نظرسنجی‌های منتشر شده هفته گذشته سه چهارم امریکایی‌ها از مفهوم متفاوت دموکراسی برای صهیونیست‌ها و غیرصهیونیست ها در سرزمین اشغالی می‌گویند. در همین حال حتی واژه دموکراسی اسرائیل نیز برای جامعه عامه امریکا معنای از دست رفته و ترک خورده دارد. به طوری که 9 درصد امریکایی‌ها، واژه دموکراسی لرزان را برای اسرائیل انتخاب کردند و 13 درصد آن را دموکراسی ترک خورده و 13 درصد آن را جامعه‌ای با حقوق حداقلی برای اقلیت‌ها خواندند و 56 درصد در پاسخ، واژه «نمی دانم» را گفتند. شیبلی تلهامی، کارشناس خاورمیانه دانشگاه مریلند معتقد است: «عدد قابل توجه درصد پرسش شوندگانی که نظری در این باره نداشته‌اند نشان می‌دهند که وقایع اسرائیل در ماه‌های اخیر (از اعتراضات گسترده داخلی تا جنگ و قتل‌عام) یا دیدگاه آنها را درباره تل آویو با تردید همراه کرده است یا آنها نگران تبعات پاسخی هستند که در این باره می‌دهند.»
بـرش
نفرت روز افزون اعراب از رژیم صهیونیستی و حامیانش
موضع امریکا در قبال کشتار و قتل عام رژیم صهیونیستی در غزه، کشورهای عرب جهان را به خروش واداشته است. این اعتراضات با سفر حمایتی بایدن به سرزمین‌های اشغالی شدت بیشتری نیز گرفت به طوری که همزمان با دیدار نتانیاهو و رئیس‌جمهور امریکا، موج انتقادات دولت‌های عرب به خاطر قتل‌عام بیمارستان المعمدانی غزه بر تل آویو سرازیر شد. هر چند که امریکا و هم پیمانانش تلاش کردند این جنایت را اشتباه مرگبار مقاومت فلسطین جلوه دهند اما بازهم نتوانستند از خشم اعراب جهان بکاهند.
استیو سیمون، مشاور سابق کاخ سفید در خاورمیانه گفت: «واقعیت، نخستین قربانی جنگ است. فارغ از اینکه چه کسی آن را بیان کند، خشم زیادی را برای اعراب رقم خواهد زد که می‌تواند برای حماس سودمند باشد. در واقع اینکه حقیقت چطور بیان شود مهم نیست اما باید دید برای چه هدفی و از زبان چه کسی بیان می‌شود.» واقعیت انعکاس یافته در این میان نیز پیام سفر بایدن به اسرائیل یعنی حمایت کامل از تل آویو و جنایات آن بود که صدها هزار کشته و مجروح بر جا گذاشته است.
بسیاری حتی بایدن را به خاطر بیانیه بی‌ملاحظه او به فجایع بیمارستان غزه و انداختن تقصیر به دوش مقاومت مورد انتقاد قرار داده‌اند. فیلیس بنیس، کارشناس خاورمیانه و ارتش امریکا در اندیشکده مطالعات سیاسی گفت: «دیپلماسی حمایتی که بایدن در اسرائیل ارائه کرد بدون شک خشم بسیاری را برمی انگیزد.» در این میان هارون کوچوک، رئیس مرکز خاورمیانه دانشگاه پنسیلوانیا معتقد است: «اگر اهمیت مسأله فلسطین را برای جهان عرب در نظر بگیریم، هر چه جنگ اسرائیل و فلسطین طولانی‌تر شود، حمایت آنها از فلسطین تقویت شده و جایگاه امریکا- اسرائیل تضعیف خواهد شد. چیزی که قابل مشاهده است این است که این نبرد به جای آتش‌بس به سمت تقابلی طولانی در غزه می‌رود که هیچ سودی برای کسی ندارد، اما بر خشم مردم می‌افزاید. در این شرایط دولت بایدن باید بیشتر خود را یک میانجی نشان دهد نه حزبی که خواهان جنگ است، چراکه در این صورت اعتبار خود در جامعه بین‌المللی را از دست خواهد داد.»
تحلیلگران هیل بر این باورند هر چه آتش اعتراضات مردمی بویژه در جهان عرب علیه اسرائیل-امریکا شدت گیرد، اینکه رهبران کشورهای عرب نیز برای موضع‌گیری سخت‌تر در برابر اسرائیل و امریکا مجبور به اقداماتی شوند، افزایش خواهد یافت و این مسأله برای واشنگتن و شریک درجه اول آن در خاورمیانه یعنی رژیم صهیونیستی، به هیچ وجه سودمند نخواهد بود.