سمیه افشین‌فر
خبرنگار

در سال 1399 بود که اساسنامه سازمان تعلیم و تربیت کودک مصوب شد و این سازمان به طور رسمی مسئولیت تعلیم و تربیت 7 میلیون و 800 هزار کودک را بر عهده گرفت. از آن تاریخ بیش از چهار سال گذشته است. از همان ابتدای تشکیل سازمان تعلیم و تربیت موضوع تطبیق مجوزها یکی از مهم‌ترین اولویت‌های این سازمان تعیین شد. در ماده 5 اساسنامه تأکید و تصریح شده بود که باید سازمان مراکز موجود را بر اساس قوانین جدید، تطبیق وضعیت دهد و آنها شرایط و وضعیتشان را با این ضوابط هماهنگ کنند. چندین بازه زمانی برای فرایند تطبیق مجوز کودکستان‌ها اعلام شد که آخرین زمان برای تطبیق 25 خردادماه بود. این در حالی است که هنوز مراکز پیش‌دبستانی و کودکستان‌های زیادی هستند که وارد فرایند تطبیق نشده‌اند. بر اساس مقررات و ضوابط عمومی ثبت‌نام در کودکستان‌ها که چندی قبل از سوی رضامراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش اعلام شد، مؤسساتی که وضعیت خود را با قوانین و مقررات ناظر بر سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک در مهلت مقرر قانونی تطبیق نداده باشند، اجازه فعالیت و ثبت‌نام در سال تحصیلی 1403-1402 را نخواهند داشت و در واقع امسال اولین سالی است که قرار است کودکستان‌ها به طور رسمی و با مجوز سازمان تعلیم و تربیت کودک فعالیت خود را آغاز کنند.
دکتر مسعود تهرانی فرجاد، معاون راهبری و نظارت سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک با تأکید بر اینکه سازمان تعلیم و تربیت همچنان در فرایند تطبیق مجوزها به سر می‌برد به «ایران» می‌گوید: «از آبان‌ماه سال گذشته تا خردادماه امسال همه کودکستان‌هایی که از سازمان بهزیستی و آموزش و پرورش مجوز معتبر داشتند در یک بازه زمانی 6 ماهه و با یک تمدید 15 روزه این مهلت را داشتند تا بتوانند مجوزشان را از طریق سامانه خدمات الکترونیک سازمان تعلیم و تربیت تطبیق دهند. در این فرایند 31 هزار و 400 متقاضی ثبت درخواست داشتند و از این تعداد 21 هزار و 200 مرکز توانستند مجوزهایشان را بگیرند و از جهات مختلف صلاحیتشان احراز شد و موفق به دریافت مجوز تطبیق یافته شدند.» این در حالی است که همچنان با کودکستان‌هایی در تهران و سایر استان‌ها مواجه‌ایم که هنوز خود را با شرایط و استانداردهای سازمان تعلیم و تربیت کودک تطبیق نداده‌اند و مجوزهایشان هنوز از طرف سازمان بهزیستی (متولی قبلی) و یا سازمان‌ها و دستگاه‌های دیگر است. این مراکز که به گفته مسئولان سازمان تعلیم و تربیت غیرقانونی هستند در خلأ نظارتی این سازمان با هزینه‌های گزاف اقدام به ثبت‌نام و نگهداری کودکان می‌کنند. دکتر تهرانی با پذیرش این موضوع که به‌رغم توصیه‌های مؤکد هنوز برخی مراکز برای تطبیق مجوزها اقدام نکرده‌اند، می‌گوید: مراکزی که مراجعه نکرده‌اند یا گروهی هستند که مجوزهای معتبری از بهزیستی و آموزش و پرورش نداشته‌اند یا اساساً هیچ مجوز فعالیتی نداشته‌اند و اصلاً احراز هویت نشده‌اند. مؤسسان این مراکز ابتدا باید از درگاه ملی مجوزها برای مجوز جدید اقدام کنند، چون اعتبار مجوزشان تمام شده و یا اگر هیچ مجوزی از این دو ارگان یعنی بهزیستی و آموزش و پرورش نداشته‌اند که باز هم باید از درگاه ملی مجوزها ورود کنند و مجوز تأسیس و فعالیت جدید بگیرند. کسانی که از طرف سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک مجوز تأسیس ندارند و در فرایند آن قرار نگرفته‌اند، احراز هویت نشده‌اند و در واقع در سامانه سازمان این افراد بدون مجوز در حال فعالیت هستند و اگر در این مسیر شکایت و اعتراضی باشد مردم و والدین می‌توانند از طریق سازمان تعلیم و تربیت شکایات و اعتراضشان را مطرح و ثبت کنند و ما به عنوان مراکز غیرمجاز با آنها برخورد خواهیم کرد. معاون راهبری و نظارت سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک، نظارت دوره‌ای را همواره یکی از اقدامات سازمان قلمداد می‌کند و از برنامه‌ریزی دقیق برای تعیین شهریه کودکستان‌ها خبر می‌دهد: «زمانی که وارد سال تحصیلی می‌شویم و آموزش‌ها به صورت رسمی شروع می‌شود، نظارت جدی بر مراکزی که مجوز گرفته‌اند هم آغاز می‌شود. هر چند در حال حاضر نیز نظارت‌های دوره‌ای‌مان را داریم و حتی بر اساس گزارش‌هایی که از سراسر کشور توسط همکارانمان می‌رسد این نظارت وجود دارد. اما در رابطه با شهریه‌ها به‌خصوص در برخی از این مراکز که به عنوان پیش‌دبستان و دبستان مجوز ندارند و هزینه‌های گزافی را هم می‌گیرند، خانواده‌ها باید اول مجوز‌دار و معتبر بودن مراکز را احراز کنند. در گواهی و مجوزی که به مؤسسان مراکز تطبیق داده شده ارائه می‌شود برای هر مؤسس یک QR کدی اختصاص داده شده که با آن والدین می‌توانند از صحت مجوز مرکز اطمینان حاصل کنند و صحت آن را بسنجند و مطمئن شوند که مرکز معتبر است یا خیر. از این گذشته ما بر همه چیز مراکز تطبیق مجوز یافته حتی شهریه نظارت داریم. هر کودکستانی در نزد ما کارپوشه‌ای دارد که در آن مکان کودکستان، فضا، نیروی انسانی و شهریه‌ای که در سال قبل داشته، درج شده است. برای سال آینده از طریق همین سامانه مرحله‌ای وجود دارد که براساس اظهارات مؤسس مبنی بر اجاره‌بها، هزینه‌های جاری و حقوق و دستمزدی که پرداخت می‌کند، طبق فرمول شهریه کودکستان تعیین می‌شود. در واقع خروجی‌ای که سامانه می‌دهد با سقفی که در سامانه در نظر گرفته شده است شهریه سال آینده می‌شود که تعرفه شهریه کودکستان نباید بیشتر از آن سقف تعیین‌شده باشد. در واقع شهریه بر اساس خود‌اظهاری مؤسس، راستی‌آزمایی و نظارت و کنترلی که صورت می‌گیرد، تعیین می‌شود و در نهایت والدین می‌توانند از طریق کارپوشه مؤسس کل شرایط کودکستان را در نظر داشته باشند. تهرانی با اشاره به شروع دوره توانمندسازی و ارتقای سطح دانش و مهارت مؤسسان از 12 تیرماه می‌گوید: برای مراکزی که مجوزشان را تطبیق داده‌اند دوره‌های مختلفی را برای ارتقای شایستگی‌های فردی و حرفه‌ای پیش‌بینی کرده‌ایم که به صورت غیرحضوری و از طریق دانشگاه فرهنگیان ابتدا برای مؤسسان و در گام بعدی برای مدیران و مربیان در نظر داریم. در گام اول دوره‌ها برای مؤسسان آغاز شده و تا پایان مردادماه ادامه دارد، در این دوره‌ها با بازی‌واره‌ها و آزمون‌های مختلفی که پیش‌بینی شده امیدواریم بتوانیم در ارتقای سطح توانمندی‌های کودکستان‌ها مثمر ثمر باشیم.» بنا به گفته مسئولان سازمان تعلیم و تربیت، جز 21 هزار و 200 کودکستانی که مجوزشان را تطبیق داده‌اند 10 هزار و 200 متقاضی در حال تکمیل فرایند کار برای تطبیق مجوزشان هستند. این در حالی است که هنوز با مراکز بسیاری مواجه‌ایم که وارد فرایند تطبیق مجوزهایشان نشده‌اند و هنوز وضعیت تطبیق مجوزها در شهرها و استان‌های مختلف چندان روشن نیست و به نظر نمی‌رسد سازمان تعلیم و تربیت کودک برنامه‌ای جدی برای مقابله و برخورد با مراکزی داشته باشد که سرنوشت بیش از 7 میلیون کودک را در دست گرفته‌اند.