افزایش یارانه کم درآمدها
جزئیات رشد یارانه کالابرگی سه دهک پایین درآمدی اعلام شد
۲۰ درصد افزایش مبلغ یارانه در صورت استفاده از کالابرگ برای خرید ۹ قلم کالای اساسی
مبلغ یارانه خانوارها، با شارژ اعتباری ریالی کالابرگ افزایش مییابد. به نظر میرسد دولت برای جبران هزینههای ناشی از تورم و افزایش وزن سبد کالایی خانوارها، تغییرات گستردهای را در بسته یارانهای آن هم در قاب طرح کالابرگ الکترونیکی تدارک دیده است.
چند روز پیش بود که سیداحسان خاندوزی، وزیر اقتصاد از اصلاحیه روی بسته یارانهای سال گذشته توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی خبر داد، اما به جزئیات آن اشارهای نکرد. اما داوود منظور که بهتازگی رئیس سازمان برنامه و بودجه شده است، دو شب پیش در توئیتی از آغاز اجرای فراگیر کالابرگ الکترونیک در روزهای آینده برای سه دهک اول درآمدی خبر داد. رئیس سازمان برنامه و بودجه نوشت که مبلغ یارانه به مقدار 20 درصد در صورت استفاده از کالابرگ برای خرید 9 قلم کالای اساسی مشمول طرح کالابرگ الکترونیکی افزایش خواهد یافت.
حرفهای رئیس سازمان برنامه و بودجه بدین معناست که فعلاً از این ماه( خرداد) 80 هزار تومان یارانههای سه دهک اول درآمدی افزایش خواهد یافت و در آینده نیز به یارانههای دهکهای دیگر درآمدی نیز مبالغی به تناسب اضافه خواهد شد. در اردیبهشت ماه سال گذشته همزمان با اجرای مردمیکردن اقتصاد، یارانهها با تغییرات گستردهای مواجه شد و به ازای هر نفر یارانهها از 45 هزار و 500 تومان به 300 و 400 هزار تومان افزایش یافت. بهطوری که برای دهکهای اول تا سوم مبلغ 400 هزار تومان و برای دهکهای چهارم تا دهم 300 هزار تومان به یارانهها اضافه شد.
حالا دولت همگام با برنامههای خود برای مهار تورم، موضوع تغییرات در یارانهها را در دستور کار خود قرار داده است. هر چند که مسئولان مربوطه هنوز از جزئیات تغییرات در این بسته خبری به بیرون درز ندادهاند اما به نظر میرسد که این تغییرات ارتباط مستقیم با طرح کالابرگ الکترونیکی دارد. نشان به آن نشان که سیدصولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هفته گذشته در حاشیه جلسه دولت در پاسخ به خبرنگاران در اینباره گفته بود که برای مهار تورم بهدنبال توسعه کالابرگ الکترونیک هستیم. البته دولت سیزدهم از همان هنگامی که زمام اجرایی کشور را در مرداد ماه سال 1400 بر عهده گرفت، نحوه ساماندهی هدفمندی یارانهها را در دستور کار خود قرار داده بود، محض نمونه پس از افزایش یارانهها در سال گذشته، محمدهادی زاهدی وفا، سرپرست اسبق وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از اصلاح دهکبندی هدفمندی یارانهها خبر داده بود و آن را از اولویتهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده بود.
حالا به نظر میرسد این موضوع شکل جدیتری به خود گرفته و برابر گزارشها از منابع غیررسمی گویا از این بسته حمایتی در اواسط این ماه رونمایی خواهد شد. گمانهزنیها حکایت از آن دارد که جزئیات اصلاحیه بسته یارانهها 15 خرداد اعلام و این بسته برای ماه آینده اجرایی شود.
پیشبینی میشود که اصلاحیه بسته یارانهای حول محور طرح کالابرگ الکترونیکی باشد، چرا که حالا بعد از آنکه مجلس دولت را در لایحه بودجه سال 1401 مکلف به اجرای این طرح کرده بود، حالا شنیدهها حکایت از آن دارد که این موضوع از حالت تکلیف خارج شده و دولت خود میخواهد آن را اجرایی کند. طرحی که پیشتر و در سالهای 1400 و 1401 بهطور مکرر محل بحث میان کارشناسان اقتصادی و دولت و مجلس بود.
به نظر میرسد طرح کالابرگ الکترونیکی که از 15 اسفندماه با نظارت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سراسر کشور اجرایی شد، حالا جای خود را در بین دهکهای کمدرآمد و متوسط کشور باز کرده است؛ به همین خاطر دولت نیز برای گسترش این طرح مشوقهای حمایتی جدیدی در نظر گرفته است.
از 15 اسفندماه سال گذشته که کالابرگ الکترونیکی اجرایی شد، دهکهای درآمدی سه تا پنج بیشترین استقبال را از این طرح داشتهاند. بعد از اینها، بیشترین میزان خرید اعتباری توسط دهکهای یک و دو انجام گرفته است. با توجه به افزایش خرید اعتباری دهکهای کمدرآمد از طریق کالابرگ الکترونیک، دولت در نظر دارد در یک بسته تشویقی مقدار مبلغ اضافی را از این ماه (خرداد) به حساب این افراد واریز کند تا این گروههای کمدرآمد بتوانند اقلام بیشتری را خریداری کنند.
براساس سوابق ارائه شده و دادههای موجود و بر اساس گفته های رئیس سازمان برنامه و بودجه، به سه دهک اول 20 درصد به یارانههای آنها در قالب شارژ اعتبار خرید کالا اضافه شده است. به عبارتی به ازای هر نفر در این دهکها 80 هزار تومان به یارانههای آنها اضافه میشود.
گفته میشود برای دیگر دهک ها نیز این مقدار به زودی اضافه خواهد شد. همچنین در بسته حمایتی جدید، مشوقها و اقلام جدیدی به این طرح اضافه میشود. به نظر میرسد ماهی، حبوبات و حتی گوشت از اقلامی هستند که به اقلام دهگانه افزوده میشوند.
این بسته تشویقی بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۲ تهیه شده که در این بودجه میزان منابع برای طرحهای تشویقی مشخص شده است.
این طرح مزیتهای مهمی دارد که به یقین مهمترین و برجستهترین آن اجرای این پروژه در بستر زیرساخت اعتباری است. بر این اساس، مردم بهعنوان مصرفکننده نهایی میتوانند با استفاده از کارتهای بانکی خود یک ماه زودتر، از هر فروشگاه یا سوپرمارکتی با اعتبار یارانه خود، کالای مورد نظر را که در لیست اقلام یارانهای قرار دارد، خریداری کنند.
دولت با اجرای این طرح در بستر شبکه ملی اعتبار عملاً اختیار را به مردم بهعنوان مصرفکننده داده است تا بر اساس اعتبار موجودیای که دارند از هر برند غذایی داخلی و خارجی خرید کنند. به عبارتی آنها با اختیار خود عملاً با یارانه ماه بعد اقدام به خرید میکنند.