زهره صفاری
خبرنگار

کمتر از 8 ساعت پس از بیانیه گروه روسی واگنر درباره تصرف کامل شهر باخموت در اوکراین، وزارت دفاع روسیه در اطلاعیه‌ای بر این فتح بزرگ مسکو در جنگ یک سال و چند ماهه شرق اروپا صحه گذاشت. این در حالی بود که این بار برخلاف گذشته رئیس جمهور اوکراین نیز به این امر اعتراف کرد و تلاش‌های دفتر او برای اثبات سوءبرداشت شدن اظهارات رئیس جمهور این کشور و تأکید بر ادامه مبارزات در این شهر مهم استراتژیک نیز در تغییر شرایط اثری نداشت.
به گزارش تاس، این وزارتخانه در بیانیه‌ای که دیروز منتشر کرد، نوشت: «یگان‌های تهاجمی واگنر با پشتیبانی توپخانه و واحدهای هوانوردی گروه نیروهای جنوب، عملیات آزادسازی آرتیوموفسک(نام روسی باخموت) را به پایان رسانده‌اند. در این عملیات نیروهای روسی در منطقه با شکست واحدهای اوکراینی، یک پل ماشین رو را که برای انتقال نظامیان کی یف استفاده می‌شد نیز منهدم کرده‌اند.
سرپوش گذاشتن‌های کی یف
آنطور که رویترز نوشت زمانی که این خبر منتشر شد، زلنسکی در حال چانه زنی با سران گروه 7 و امریکا برای دریافت کمک‌های تسلیحاتی بیشتر و حتی جنگنده‌های اف16 بود. او در حالی که در کنار جو بایدن، رئیس جمهور امریکا و بزرگ‌ترین حامی خود قرار گرفته بود از سوی خبرنگاران مخاطب قرار گرفت و در پاسخ به سؤالی با این مضمون که «روسیه سقوط کامل باخموت را اعلام کرده است، آیا این شهر دیگر در اختیار اوکراین نیست؟»، پاسخ داد: «فکر نمی‌کنم. این یک تراژدی است. هیچ چیز در این شهر باقی نمانده و امروز باخموت تنها در قلب‌هایمان است.»
اما این جملات که اعتراف صریح رئیس جمهور اوکراین به شکست ارتش کشورش در باخموت پس از حدود 10 ماه جنگ خونین بود، ساعاتی بعد با واکنش دفتر او در کی یف همراه شد و سرگئی نیکیفروف، سخنگوی او در صفحه فیس بوکش تلاش بسیاری برای القای سوء برداشت از اظهارات رئیس جمهور کرد و گفت: «پاسخ رئیس جمهور به بخش دیگری از سؤال بود نه فتح روسیه و در واقع او در واکنش به اینکه روس‌ها ادعا کردند باخموت را تحت کنترل خود درآورده‌اند، گفت؛ فکر نمی‌کنم.»
کمی بعد زلنسکی در برابر خبرنگاران قرار گرفت و با تغییر موضعی آشکار گفت: «باخموت سقوط نکرده است. نیروهای اوکراینی هنوز در این شهر هستند اما به دلایل تاکتیکی نمی‌توانم موقعیت آنها را بیان کنم چراکه هر گونه اشتباهی می‌تواند به قیمت جان نیروهایمان تمام شود.»
 
تقدیر پوتین از گام استراتژیک واگنر
پس از آنکه نیروهای نظامی واگنر، پیروزی خود در باخموت و تسلط خود بر این شهر را اعلام کردند، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه با تبریک این پیروزی به این نظامیان و ارتش روسیه از آنها تقدیر و تشکر کرد. این اتفاق برای روس‌ها که حدود یک سال و 5 ماه در نبرد سخت با نیروهای اوکراینی هستند، پیروزی بزرگی به شمار می‌رود، چراکه شهر باخموت که زلنسکی پیش‌تر آن را سنگر خطاب کرده، توسط نیروهای واگنر به تصرف درآمده بود.
شهر باخموت با حدود 90 هزار نفر جمعیت از آگوست سال گذشته تاکنون، صحنه درگیری نیروهای واگنر روسیه و ارتش اوکراین شده است. براساس آمار سایت کراسور، در این جبهه طولانی‌ترین و خونین‌ترین درگیری‌های شرق اروپا در یک سال و اندی گذشته رقم خورده و گرچه تلفات طرفین درگیر بشدت بالا بوده است اما همین امر پیروزی را برای روسیه شیرین‌تر می‌کند و راه آن را برای پیشروی بیشتر در خاک اوکراین هموار خواهد کرد. براساس آخرین گزارش‌ها در طول ماه‌های درگیری در این شهر حدود 80 هزار نفر از ساکنان آن، خانه‌هایشان را ترک کرده‌اند و در پناهگاه‌های زیرزمینی زندگی می‌کنند. با این حال طولانی شدن جنگ و شدت درگیری‌ها پس از حدود 10 ماه، این شهر را به طور کامل تخریب کرده است.
 
اهمیت استراتژیک باخموت و انکار امریکا
امریکا همچنان در تلاش است برای سبک خواندن پیشروی‌های روسیه در باخموت و در راستای سیاست‌های حمایتی خود از اوکراینی‌ها، اهمیت این شهر را از بعد استراتژیک پایین بخواند. با این حال کارشناسان اوکراینی پیش‌تر نیز تأکید کرده بودند اهمیت این شهر تا حدی است که تصرف آن، دیگر شهرهای اوکراین را نیز در برابر پیشروی‌های روسیه آسیب پذیر خواهد کرد. به عبارت دیگر سقوط باخموت، درهای دو شهر بزرگ منطقه دونتسک؛ کراماتورسک و اسلوویانسک با جمعیتی بالغ بر 1.5 میلیون نفر را به روی پوتین و نیروهایش خواهد گشود. این در حالی است که اسلوویانسک به مراتب از نظر جمعیت و مساحت بزرگتر از باخموت بوده و روسیه از سال‌ها قبل نسبت به این دو شهر ادعاهایی داشته است.
با این تفاسیر و برخلاف آنکه امریکایی‌ها همچنان بر بی‌اهمیت دانستن سقوط باخموت تأکید دارند، بررسی گزارش‌ها و اظهارات سران اوکراین بویژه ولودیمیر زلنسکی، خلاف آن را نشان می‌دهد. رئیس جمهور اوکراین پیش‌تر در مصاحبه‌های خود از سقوط این شهر ابراز نگرانی کرده بود و به تبعات آن یعنی تهدید دو بخش مهم دونتسک تأکید داشت. در این شرایط پیش‌بینی شده است پس از سقوط باخموت گام بعدی ارتش پوتین چاسیو یار در غرب باخموت باشد چراکه این شهر در ارتفاع قرار دارد و قصور روسیه برای پیشروی در این شهر می‌تواند آن را به پایگاهی مهم برای نظامیان اوکراینی بدل کند.
در این میان به نظر می‌رسد برخلاف امریکایی‌ها، اروپایی‌ها چندان این پیروزی را کوچک نمی‌دانند. به طوری که اسپوتنیک به نقل از مجله ولت آلمان نوشت؛ آرتیوموفسک(باخموت) در کنترل ارتش روسیه درآمده و پرونده این شهر پس از یک جنگ خونین به نفع روسیه بسته شده است و از این به بعد باید در انتظار گزارش‌های بیشتر از نفوذ روسیه به خاک اوکراین بود.
در همین حال سایت شبکه رادیویی امریکا نیز اعلام کرد تحلیلگران پیروزی روسیه در باخموت را نقطه عطفی برای تغییر احتمالی موج جنگ می‌دانند. یک اندیشکده در واشنگتن نیز نوشت: «شاید اهمیت باخموت از بعد عملیاتی مهم نباشد اما این پیروزی می‌تواند در ادامه نبرد برای عملیات‌های تهاجمی روسیه بسیار مثمرثمر باشد.»
با این حال برخی از کارشناسان مدعی هستند که ضدحمله اوکراین شاید بتواند تغییری در شرایط ایجاد کند.
 
تأکید دوباره غرب بر حمایت از اوکراین
گرچه مهمترین دلیل سفر زلنسکی به ژاپن و دیدار با سران گروه 7، گرفتن وعده ارسال فوری جنگنده‌های اف 16 بود اما بسیاری از کشورها از جمله امریکا تنها آموزش خلبانان را پذیرفتند و انگلیس صراحتاً اعلام کرد دوره‌هایش برای تقویت نیروی هوایی اوکراین را از همین تابستان شروع خواهد کرد.
اما در عین حال جو بایدن در دیدار با زلنسکی، اعلام کرد که بزودی بسته جدید نظامی شامل مهمات، توپخانه و خودروهای زرهی را با ارزش 375 میلیون دلار به کی یف ارسال خواهد کرد. براساس گزارش پولیتیکو این بسته علاوه بر مهمات توپخانه‌ای، خودروهای زرهی و سلاح‌های ضدتانک مشابه آنچه پیش‌تر به کی یف تحویل شده بود، می‌شود. در همین حال امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، سفر همتای اوکراینی‌اش به ژاپن و دیدار با سران گروه 7 را بسیار مهم و قابل اهمیت دانست.