توازن جدید منطقه‌ای منهای امریکا
رسانه‌ها و شخصیت‌های جهانی با اشاره به از سرگیری روابط ایران و عربستان و امضای توافقنامه در پکن بازنده بزرگ این اتفاق را امریکا معرفی کردند
نتیجه دهی سیاست همسایگی دولت سیزدهم و بهبود روابط ایران و کشورهای منطقه پس از شکست طلسم هفت ساله قطع روابط دیپلماتیک ایران وارد مرحله‌ای جدید شد. در حالی یخ روابط تهران و ریاض در پکن آب شد و مذاکرات دو سال گذشته نتیجه داد که اراده کشورهای ضدایرانی در جهت انزوای ایران و کاهش هر چه بیشتر روابط دولت‌های جهانی با ایران بوده است. امریکا و کشورهای اروپایی در چند ماه اخیر و با تکیه بر خشونت طلبان خیابانی تلاش داشتند تا ایران را به عنوان کشوری ضعیف معرفی نموده و کشورهای جهان را به کاهش روابط با تهران دعوت کنند. این دعوت درحالی بود که البته خود کشورهای اروپایی نیز به آن اطمینان نداشته و با معرفی سفیر جدید فرانسه به تهران و همچنین دیدارها و تماس‌های تلفنی مقامات اروپایی با همتایان ایرانی خود در نشست‌ها و گفت‌وگوهای تلفنی بی‌خاصیتی آن را نشان دادند. اما اتفاقات اخیر از عدم صدور قطعنامه در شورای حکام با وجود پیشرفت‌های فزاینده کشورمان در صنعت هسته‌ای تا آغاز همکاری‌های تهران و ریاض نشان داد ایران به بازیگری غیرقابل اجتناب در جهان تبدیل شده است.
اتفاقی که محمد جمشیدی معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور از آن این‌گونه یاد می‌کند: «آنها(غربی‌ها) براساس توهمات و محاسبات اشتباه، تصور می‌کردند سیاست تقابل با ایران آنها را به نتیجه می‌رساند. مسیر آنها غلط است زیرا داده‌های خود را از معاندین و منافقین می‌گرفتند. این توافق نشان داد ایران قدرت مقتدر منطقه و اهل تعامل است و کسانی که اهل تعامل با ایران نباشند، بخصوص کشورهای اروپایی خودشان را از این روابط محروم می‌کنند. امیدواریم آنها هم مسیر درست را انتخاب کنند.» وزیر خارجه عربستان نیز پس از اعلام توافق دو کشور صراحتاً اعلام کرد ریاض گفت‌وگو را بهترین راه برای حل اختلافات می‌داند.
توافق آسیایی برای غرب آسیا
توافق تهران و ریاض درحالی روز جمعه اعلام شد که یک هفته مذاکرات فشرده دو کشور در پکن در سکوت خبری و پشت در‌های بسته انجام شد. این اتفاق و حسن میزبانی چینی‌ها در رسانه‌ای نکردن این گفت‌و‌گوها یکی از عوامل مهم در به نتیجه رساندن مذاکرات بوده است. تا جایی‌که کارشناسان صهیونیستی به این مسأله اعتراف کرده‌اند که رژیم صهیونیستی از اعلام این خبر شوکه شده است. از زاویه‌ای دیگر، توافق ایران و عربستان در حالی‌که همچنان آینده توافق هسته‌ای در هاله‌ای از ابهام به‌سر می‌برد نشان داده است برخلاف گفتمان دولت سابق ایران؛ دیپلماسی همسایگی بدون سرنوشت برجام می‌تواند نتیجه بخش باشد. اما توافق صورت گرفته بین دو کشور آسیای غربی در پایتخت کشوری در شرق آسیا نشان می‌دهد معادلات جهانی نیز وارد مرحله‌ای جدید شده است. همین مسأله باعث شده تا مقامات و رسانه‌های امریکایی و صهیونیستی آن را شکستی جدید برای این دو دولت ارزیابی کنند.
کنترل از دست امریکا خارج شده است
یک سناتور امریکایی، میانجیگری توافق تهران-ریاض برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک توسط چین را «افول امریکا» تلقی کرد. به گزارش ایسنا، بیل هگرتی، سناتور امریکایی درباره توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک که با میانجیگیری چین انجام شد، در صفحه توئیترش نوشت: «زمانی بود که امریکا کشوری بود که نمی‌شد آن را نادیده گرفت اما مدیریت اغلب بی‌کفایت امور بین‌المللی توسط جو بایدن آن را از بین برد. بایدن اجازه داد که چین کمونیست حالا به یک میانجی‌گر جدید قدرت در خاورمیانه تبدیل شود. افول امریکا در دوران بایدن این گونه است.»
روزنامه نیویورک تایمز نیز توافق اخیر را «گواه سیاست تأسف‌بار امریکا» و از بین رفتن امید رژیم صهیونیستی برای ایجاد ائتلافی ضد ایرانی با ریاض در منطقه تلقی کرد. این روزنامه نوشت: «این یکی از پیچیده‌ترین تحولاتی است که هر کسی ممکن بود تصور کند؛ تغییری که باعث شد همه در پایتخت‌های جهان توجهشان به آن جلب شود. متحدان و رقبایی که سال‌هاست کنترل دیپلماسی را در دست داشته‌اند، حداقل در حال حاضر کنترل امور از دستشان خارج شده است.» نیویورک تایمز در توضیح این مسأله ادامه داد: «امریکایی‌ها که در مدت سه چهارم قرن گذشته بازیگران اصلی در خاورمیانه بوده‌اند و تقریباً همیشه، در هر اتفاقی که افتاده حضور داشته‌اند، حالا در لحظه تغییری چشمگیر، خود را در حاشیه می‌یابند. اسرائیلی‌ها که در قبال دشمنان مشترکشان با عربستان در تهران، چاپلوسی آنها را می‌کردند، حالا دچار ابهام اند که این موضوع آنها را در چه موقعیتی قرار می‌دهد.»
شکست «توافق ابراهیم»
نیویورک تایمز در ادامه درباره دیدگاه رژیم صهیونیستی درباره این توافق نوشت: چین در زمانی عربستان سعودی و ایران را به یکدیگر نزدیک کرد که اسرائیل امیدوار بود امریکا آن را به عربستان نزدیک کند. اسرائیل که در اواخر دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، طی توافقی موسوم به توافق ابراهیم با امارات متحده عربی و بحرین، کشورهای حاشیه خلیج فارس روابط دیپلماتیک برقرار کرد، مشتاقانه می‌خواهد با عربستان سعودی هم توافق کند. چنین اتفاقی تغییری اساسی در وضعیت اسرائیل در همسایگی پرخصومت آن ایجاد کرده و به طور مؤثری به دهه‌ها انزوای آن در جهان عرب پایان می‌دهد.
وال استریت ژورنال نیز نوشت: توافق میان ایران و عربستان نشان‌دهنده پیروزی دیپلماتیک پکن در منطقه‌ای است که امریکا مدت‌ها است بر ژئوپلیتیک آن تسلط داشته است. کریستین اولریشسن، پژوهشگر مؤسسه بیکر دانشگاه رایس که مدت‌ها در مورد خاورمیانه مطالعه کرده است، در این باره گفت که توافق عربستان با ایران پس از آن صورت گرفت که امارات نیز به تفاهم مشابهی با تهران دست یافته بود. وی ادامه داد: این کاهش تنش و تنش زدایی به مدت سه سال در جریان بوده است و این امر با اذعان عربستان مبنی بر اینکه بدون حمایت بی‌قید و شرط امریکا، آنها نمی‌توانند در مقابل ایران و سایر کشورهای منطقه قدرت‌نمایی کنند، آغاز شد. اولریشسن افزود: محمدبن سلمان ولیعهد عربستان که اکنون بر پروژه‌های عمرانی عظیم در کشور خود متمرکز شده است، احتمالاً می‌خواهد از جنگ یمن نیز خارج شود. بی‌ثباتی می‌تواند آسیب زیادی به برنامه‌های او وارد کند.
رؤیای صهیونیست‌ها دود شد
نشریه صهیونیستی هاآرتص در تحلیلی پیرامون توافق اخیر گفت: با این توافق رؤیای اسرائیل برای تشکیل ائتلافی عربی- بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی ایران به باد رفت. «راز زیمت» تحلیلگر مسائل ایران در مرکز «مطالعات امنیت رژیم صهیونیستی» و «میخائیل میلشتاین» تحلیلگر امور جهان عرب در مرکز «مطالعات دایان» رژیم صهیونیستی با نگارش یادداشتی مشترک در نشریه یدیعوت آحارونوت در خصوص توافق ایران و عربستان سعودی به معنای احیای روابط سیاسی میان دو کشور، آن را به مثابه شکستی راهبردی برای اسرائیل دانستند.
روزنامه فرانسوی لوفیگارو به نقل از خبرنگار خود «جورجی مالبرونت» نوشت: محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی «سمت و طرف خود» را گرفت و به این نتیجه رسید که توسعه زیرساخت‌‌ها و شهرها نیازمند صلح با ایران است. این دیپلمات همچنین گفت که امارات و اسرائیل بازنده‌ترین طرف توافق ایران و عربستان سعودی هستند.
گفتنی است اردن، مصر، تونس، الجزایر، کویت، عراق، سودان، فرانسه، امارات، سوریه، پاکستان، سازمان همکاری‌های اسلامی، پارلمان عربی، اتحادیه اروپا، جنبش جهاد اسلامی و طالبان نیز از توافق حاصل شده بین ایران و عربستان استقبال کردند.