«ایران» به بهانه اظهارات اخیر مشاور رئیس‌جمهور سابق بازخوانی می‌کند
فاتح قله‌های انکار
رفع مشکلات اقتصادی و اجتماعی انباشته شده در طول 8 سال دولت روحانی، همچنان در اولویت دولت سیدابراهیم رئیسی قرار دارد. چنانچه مطابق اخبار، بیشتر انرژی دولت سیزدهم صرف بهبود و اصلاح شرایط متأثر از عملکرد دولت‌های یازدهم و دوازدهم شده است. برخلاف رویه مقامات دولت یازدهم و دوازدهم که مقصر همه مشکلات را دولت قبل می‌دانستند، دولت فعلی اما از ابتدا به دور از بازی‌های سیاسی، مشغول آواربرداری از زمین سوخته‌ای است که از دولت روحانی تحویل گرفت. این درحالی است که پرهیز دولت سیزدهم از تکرار رویه دولت روحانی باعث شده که برخی مقامات و جریان رسانه‌ای وابسته به دولت‌های یازدهم و دوازدهم، چهره حق به جانب گرفته و از مشکلاتی انتقاد کنند که معلول مدیریت خودشان بوده است!
در همین حال، حسام‌الدین آشنا، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری در دولت دوازدهم، در توییتی خطاب به دولت سیزدهم نوشت: «دولت انکار نباشید. تحریم‌های سنگین خارجی را به رسمیت بشناسید و برای رفع آن واقعاً تلاش کنید. کاهش بنیان‌سوز مشارکت داخلی را به رسمیت بشناسید و برای رفع زمینه‌ها و دلایل آن واقعاً تلاش کنید.»؛ این نوع اظهارنظر از سوی مشاور رئیس‌جمهور سابق اما جای تأمل دارد. بویژه آنکه موضوع «انکار» و «کاهش مشارکت» به عنوان اصلی‌ترین انتقادات به دولت سابق همواره مورد بحث و تبادل نظر قرار داشته است. از همین رو، بد نیست تا با واکاوی برخی مصادیق مهم این موضوع در دولت سابق، بیشتر با عملکرد مدیران آن آشنا شویم.
انکار واکسیناسیون به خاطر برجام
اسفندماه 98، همزمان با سایر کشورهای دنیا، ویروس کرونا در ایران نیز شیوع یافت. در روزهای ابتدایی آغاز همه‌گیری کووید19، دولت وقت مستأصل از چاره‌اندیشی برای مقابله با این ویروس بود. هر روز بر تعداد مبتلایان و کشته شده‌ها افزوده می‌شد و مردم هم در نگرانی به سر می‌بردند. در چنین شرایطی، حسن روحانی تصمیم گرفت از پاستور به مجموعه سعدآباد نقل مکان کند.
سوءمدیریت روحانی در دوران کرونا و عجز دولت در تأمین واکسن نیز باعث شد تا روزانه بر فوتی‌های ناشی از ابتلا به کرونا افزوده شود. دولت دوازدهم با گره زدن سلامت مردم به اهداف سیاسی خود مدعی بود که «واکسن کرونا، سوهان قم نیست که همه جا فراوان باشد» و «چون برجام احیا نشده و هنوز به FATF نپیوستیم، از واکسن کرونا خبری نیست» و به انکار هر راه‌حل دیگری می‌پرداخت. با این حال پس از روی کارآمدن دولت جدید، با واردات گسترده واکسن همه‌گیری کرونا تضعیف و روند آمار فوتی‌ها کاهش یافت و امروز دیگر اخبار کرونا را پیگیری نمی‌کنیم.
انکار فساد برادر با اعلام جنگ به دستگاه قضا
آبان ماه 98، حسین فریدون برادر رئیس جمهور سابق روانه زندان شد تا مدت حبس 5 ساله خود را بگذراند، اما دستگیری و محاکمه فریدون به آسانی انجام نشد. گرچه پس از بازداشت او، واکنش روحانی به سکوت خلاصه شد و جریان رسانه‌ای وابسته به دولت نیز این سکوت را تمکین رئیس‌جمهور وقت از قانون تحلیل کردند، اما واقعیت چیز دیگری بود.
24 اردیبهشت ماه 96، محسنی‌اژه‌ای معاون اول و سخنگوی وقت دستگاه قضا در حاشیه همایش حفاظت اطلاعات قوه قضائیه اعلام کرد: «کسانی گفتند اگر فلان کس را قبل از انتخابات احضار کنید، ما اعلان جنگ می‌کنیم؛ ولی ما تسلیم نشدیم. برخی که خودشان قائل بودند که باید افراد علنی مجازات شوند، امروز حرف‌های دیگری مطرح می‌کنند.»
انکار ظرفیت تعامل با همسایگان
سیاست خارجی کشور در دوران ریاست‌جمهوری روحانی صرفاً یک هدف را دنبال می‌کرد: جلب رضایت غرب. در اندیشه روحانی، همه چیز در تعامل با غرب خلاصه می‌شد. در چنین شرایطی، تعامل با کشورهای غیرغربی جایی در دستگاه دیپلماسی روحانی نداشت. دیپلماسی تک قطبی روحانی باعث شد تا سرنوشت کشور به مذاکره با غربی‌ها گره خورده و در نهایت با خروج امریکا از برجام، سیاست خارجی ایران به بن‌بست برسد. این واقعیتی است که علی ربیعی از مقامات دولت روحانی نیز در یادداشت اخیر خود به آن اشاره کرد و خروج ترامپ از برجام را به یک «شوک» تفسیر کرد.
انکار میدان و ضعف در برابر صهیونیست‌ها
نگاه سازشکارانه دولت روحانی به رویارویی ایران و اسرائیل هم کشیده شد. چه آنکه دولت به جای پشتیبانی از نیروهای نظامی، زبان به انتقاد صریح از قدرت موشکی و اقدامات میدانی سپاه گشود و در مقابل، نسخه صبر استراتژیک در برابر خرابکاری‌های رژیم صهیونیستی را تجویز کرد. عدم صدور ویزای ظریف توسط دولت ترامپ، سنگ محک خوبی برای سنجش میزان موفقیت دیپلماسی روحانی بود.
انکار بنزین در صبح جمعه!
شاخص‌های آماری و اقتصادی و مهم‌تر از همه ناامیدی مردم بر دهه‌ای دلالت دارد که در دوران حضور روحانی در پاستور از دست رفت. بخصوص مردم ایران از سال‌های پایانی دولت دوازدهم به عنوان تاریک‌ترین سال‌های اقتصادی و معیشتی خود یاد می‌کنند. همچنین در مدت زمان هشت ساله روحانی، منجر به بروز و گسترش ناهنجاری‌های اجتماعی شد که تا همین امروز گریبانگیر کشور شده است. کاهش شدید صادرات نفت و عدم اعتقاد به طرح‌های ملی مسکن و تأثیر مخرب آن بر بازار اجاره‌بها و همچنین کنار گذاشتن طرح‌های ساخت پالایشگاه‌های نفتی برای رشد تولید و اقتصاد نیز از مسائلی بود که در دوران ریاست‌جمهوری روحانی اتفاق افتاد. گل سرسبد انکار مسائل مردم از سوی دولتمردان سابق اما به ماجرای افزایش قیمت بنزین در سال 98 برمی‌گردد که رئیس‌جمهوری با اعلام جمله «خودم صبح جمعه فهمیدم»، سلسله هزینه‌های گزافی را به کشور تحمیل کرد.
اعتراض بی‌سابقه مراجع و علما
به دلیل همین ناکارآمدی‌ها و انکارها بود که مراجع معظم تقلید در تیرماه 99 با صدور بیانیه‌ها و نامه‌های جداگانه، با اشاره به مشکلات جامعه تأکید کردند: «وضعیت اقتصاد و معیشت مردم نگران‌کننده است، شرایط فعلی جامعه و ناله‌های قشر مستضعف و متوسط جامعه از فشار گرانی و بی‌ثباتی قیمت‌ها قلب هر انسان دلسوز نسبت به مملکت را می‌آزارد.»
جملگی این ناکارآمدی‌ها و انکار آنها در نهایت تأثیر خود را در انتخابات ریاست جمهوری سال 1400 گذاشت. زمانی که مردم عصبانی از روحانی و ناامیدی نسبت به بهبود وضعیت، مشارکت انتخاباتی خود را کاهش دادند. با همه اینها، دولتمردان روحانی به جای عذرخواهی، شیوه «انکار» و ماحصل اقدامات مدیریتی خود را به نام دولت سیزدهم سند می‌زنند.
