دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفتوگو با «ایران» اعلام کرد
تدوین آیین‌نامه‌ای برای توسعه سواد همسو با تعاریف جهانی
غزل رضایی ثانی
خبرنگار
از نظر یونسکو مدت هاست جهان از سطح سواد خواندن و نوشتن عبور کرده و به مراحل بالاتر و توسعه یافته‌تری از سواد رسیده است. سواد خواندن و نوشتن، سواد رایانه و زبان خارجی، انواع سواد مهارتی مانند سواد عاطفی، ارتباطی، مالی، رسانه‌ای، تربیتی، رایانه‌ای، سلامتی و… مربوط به گذشته هستند و اکنون پذیرش و توانایی تغییر در زندگی خود متناسب با آنچه آموخته‌ایم سطح سواد ما را تعیین می‌کند. با این تعاریف ما در کدام یک از این سطوح سواد قرار داریم؟
آیا سازمان‌هایی مثل سازمان نهضت سواد آموزی بنا به ضرورت می‌توانند وارد فاز جدیدی از سواد آموزی شوند و به عنوان مثال مهارت‌های فناوری یا سواد رسانه‌ای را که در جهان همه چیز بر محور آن می‌گردد به مردم بیاموزند؟
حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسرو پناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفتوگو با «ایران» با اشاره به اینکه سطح سواد در جهان با تغییر روبه‌روست گفت: برای ارتقای سطح سواد و آموزش سواد رسانه‌ای و سواد در بحث حوزه مجازی و هوشمند، آیین‌نامه‌ای در حال تدوین است، اما باید مشخص شود اجرای آن به عهده سازمان نهضت سواد آموزی خواهد بود یا خیر.
خسروپناه با تأکید بر ضرورت توجه به تعاریف جدید سواد گفت: سطح سواد در هر مرحله‌ای تعریف جدیدی پیدا می‌کند؛ یعنی اگر یک زمانی کسی خواندن و نوشتن نمی‌دانست و در این زمینه هیچ اطلاعاتی نداشت، به او بی‌سواد می‌گفتند. سپس این موضوع مطرح شد که اگر کسی نتواند از کامپیوتر استفاده کند، بی‌سواد است. اما اکنون کسی که سواد رسانه‌ای نداشته باشد یا نسبت به فضای مجازی آگاهی نداشته باشد جزو بی‌سوادان تلقی می‌شود.
البته تعاریف متعدد نباید ما را گرفتار این غفلت کند که سواد خواندن و نوشتن را رها کنیم. وی در این باره گفت: تعداد اندکی در جامعه هنوز سواد خواندن و نوشتن ندارند اما همین میزان اندک هم باید رفع شود یعنی ما حتماً باید سواد به معنای متعارف آن یعنی خواندن و نوشتن را جدی بگیریم.
ضرورت آموزش سواد رسانه در مدارس به صورت کارگاهی
خسرو پناه با اشاره به اینکه سواد رسانه‌ای باید در تمام مقاطع مدارس و دانشگاه‌ها آموزش داده شود گفت: سواد رسانه بسیار مهم است حتی پیشنهاد ما این بود که یک درس رسمی در آموزش و پرورش با موضوع سواد رسانه‌ای داشته باشیم و این درس یک درس شایع در همه مقاطع باشد. مثلاً کسی که در مقطع دکترای دانشگاه است باید سطح سواد رسانه‌ای او از این فضا در حد دکترا باشد.
وی افزود: آموزش سواد رسانه باید در آموزش و پرورش و در دانشگاه‌ها در هر مقطعی به صورت کارگاهی وجود داشته باشد. زیرا موضوع سواد رسانه‌ای بحثی نیست که بگوییم چند اصطلاح را به صورت نظریه حفظ کنند، بلکه باید به صورت کارگاهی آموزش‌های لازم را ببینند. البته نقش صدا و سیما و خبرگزاری‌ها هم برای تقویت سواد رسانه مهم است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به این سؤال که آیا با این تفاسیر سازمان نهضت سواد آموزی نباید نسبت به فعالیت خود تغییر کاربری دهد و نباید اکنون یک مرحله سطح سواد را بالاتر ببرد، گفت: ما در ستاد تعلیم و تربیت، موضوعاتی مربوط به سواد و بیسوادی داریم. در حال حاضر یک آیین‌نامه جدید در این باره در حال تدوین است که برای ارتقای سطح سواد در بحث سواد رسانه‌ای و سواد در بحث حوزه مجازی و هوشمند است. ان‌شاءالله این آیین‌نامه به شورای عالی خواهد آمد و مصوب خواهد شد، اما اینکه این کار را باید سازمان نهضت سواد آموزی به دوش بکشد یا نه، اجازه بدهید درباره آن صحبت نکنیم زیرا همه دستگاه‌ها باید در ارتقای سطح سواد رسانه مشارکت کنند.
وی همچنین در این باره که فاصله میان والدین و دانش‌آموزان، به دلیل سطح سواد پایین والدین در زمینه فضای مجازی، در حال افزایش است و والدین نمی‌توانند روی فرزندان خود نظارت کنند و آموزش سواد رسانه‌ای و استفاده از فضای مجازی به والدین اهمیت دارد، گفت: این موضوع به سواد رسانه در خانواده برمی گردد. والدین اولویت اول‌شان تحصیل، سلامت و پوشاک فرزندانشان است در حالی که مسأله سواد رسانه بسیار مهم است. خیلی از والدین به خاطر مشغله‌هایشان یک گوشی موبایل به فرزندشان می‌دهند تا سرگرم شوند اما فکر نمی‌کنند که این سرگرمی بعدها چه تبعاتی خواهد داشت. بنابر این باید آموزش سواد رسانه‌ای به خانواد‌ه‌ها داده شود.