گزارش «ایران» از ارقام کلان لایحه بودجه سال آینده
خداحافظی با بودجه نفتی
در لایحه پیشنهادی بودجه سال آینده، یکی از آرزوهای دیرینه کشور که همان خداحافظی با بودجه کاملاً نفتی بود، محقق شد. دولت سیزدهم از ابتدای فعالیت خود در بخش اصلاح ساختارهای بودجه و حرکت به سمت درآمدهای پایدار با واقعی کردن درآمدهای مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید، زمینه کمرنگ شدن نفت در بودجه را فراهم کرد؛ اتفاقی که در بودجه سال آینده به دو برابر شدن درآمدهای مالیاتی نسبت به درآمدهای نفتی منجر شده است. بدین ترتیب این بودجه با تکیه بر درآمدهای پایدار و بدون اثرپذیری از تکانه‌های قیمت جهانی نفت، توسعه اقتصادی را محقق می‌کند.
در لایحه بودجه ۱۴۰۳ سهم درآمدهای نفتی کاهش و سهم درآمدهای پایدار افزایش یافته است، به گونه‌ای که درآمد مالیاتی تقریباً دو برابر درآمد نفت از سوی دولت پیشنهاد داده شده است.
بر این اساس سهم درآمدهای پایدار در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ معادل ۶۱.۵ درصد است که افزایش حدود ۱۱ درصدی را نسبت به بودجه امسال دارد. همچنین سهم واگذاری دارایی‌های مالی در لایحه بودجه سال آینده ۱۳.۲ درصد در نظر گرفته شده که یک درصد نسبت به بودجه سال جاری کاهش یافته است.
در زمینه فروش دارایی‌های سرمایه‌ای سهم ۲۵.۳ درصدی در نظر گرفته شده که نسبت به بودجه امسال نزدیک به ۱۰ درصد کاهش یافته و فروش نفت و گاز نیز سهم ۲۲.۸ درصدی در بودجه دارد که کاهش ۶.۲ درصدی را نشان می‌دهد. بنابراین برنامه دولت در بودجه سال آینده کاهش سهم درآمدهای نفتی و افزایش سهم درآمدهای پایدار است.
درآمد نفت 614 همت، مالیات 1122 همت
درآمد نفت در لایحه بودجه ۱۴۰۳ حدود ۶۱۴ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده و درآمد مالیاتی یک‌هزار و 122 میلیارد تومان از سوی دولت پیش‌بینی شده که تقریباً دو برابر درآمد نفت است. درآمد مالیاتی در لایحه بودجه سال آینده ۴۹.۸ درصد رشد دارد.
دولت در لایحه بودجه سال آینده پیش‌بینی کرده است روزانه یک میلیون و ۳۵۰ هزار بشکه نفت با قیمت ۶۵ یورو به فروش برساند که بر این اساس درآمد نفت در لایحه بودجه ۱۴۰۳ حدود ۶۱۴ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.
در مجموع در لایحه بودجه 1403 میزان فروش نفت، گاز و فرآوردههای نفتی با کاهش 8درصدی به 554 هزار میلیارد تومان می رسد، در حالی که میزان فروش نفت، گاز و فرآوردههای نفتی در بودجه امسال 603 هزار میلیارد تومان بود که دولت این عدد را در لایحه بودجه سال آینده به 554 هزار میلیارد تومان کاهش داده است. در صورت تصویب و عملیاتی شدن این پیشنهاد، سهم درآمد حاصل از فروش نفت و فرآوردههای نفتی و گازی از کل بودجه سال آینده از 29 درصد در بودجه سال جاری به 22.8 درصد در بودجه سال 1403 کاهش می‌یابد.
افزایش 40 درصدی درآمدهای پایدار بودجه 1403
درآمدهای پایدار بودجه برای سال آینده یک‌هزار و 495 میلیارد تومان پیشنهاد داده شد. در حالی که در بودجه امسال میزان درآمدهای پایدار بودجه یک‌هزار و 54 میلیارد تومان تصویب شده بود، دولت این عدد را برای بودجه 1403تا 41 درصد افزایش داد و عدد یک‌هزار و 495 میلیارد تومان پیشنهاد داده شد.
همچنین در لایحه بودجه سال آینده مجموع رشد منابع بودجه عمومی دولت ۱۸ درصد نسبت به بودجه سال جاری است. در مجموع با افزایش درآمدهای پایدار و کاهش هزینه‌ها، کسری تراز عملیاتی بودجه پیشنهادی سال آینده نسبت به سال جاری از ۴۵۷ هزار میلیارد به ۳۰۷ هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کرده است. در بخش حقوق و دستمزد نیز رشد حقوق کارکنان دولت ۱۸ درصد و بازنشستگان ۲۰ درصد نسبت به امسال پیشنهاد شده است.
همچنین منابع عمومی دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۳ بیش از 2 هزار و 429 میلیارد تومان در نظر گرفته شده که نسبت به بودجه امسال ۱۶.۷ درصد افزایش دارد. واگذاری دارایی‌های مالی با رشد حدود 8 درصدی 319 هزار میلیارد تومان پیشنهاد داده شده است. در بودجه ۱۴۰۳ بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان برای واگذاری شرکت‌های دولتی در نظر گرفته شد. واگذاری شرکت‌های دولتی در بودجه سال آینده بیش از 43 درصد کاهش پیدا کرد. میزان واگذاری شرکت‌های دولتی در بودجه امسال 106 هزار میلیارد تومان بود که در لایحه بودجه سال آینده میزان واگذاری‌ها 60 هزار میلیارد تومان پیشنهاد شده است.
فروش اوراق مالی که در بودجه امسال 187 هزار میلیارد تومان بود، در بودجه سال آینده به 254 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده و با رشد 36 درصدی همراه بود. در لایحه بودجه 1403 درآمد حاصل از عوارض گمرکی 3.8 درصد کاهش یافته است اما در مقابل سود حاصل از عملکرد شرکت‌های دولتی رشد 76.5 درصدی خواهد داشت.
درآمد حاصل از فروش و واگذاری اموال منقول و غیرمنقول (مانند درآمد حاصل از مولدسازی دارایی‌های دولت) با 44.6 درصد کاهش از 108 هزار و 439 میلیارد تومان در بودجه سال جاری به 60 هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه سال آینده کاهش داشته است. در مجموع در لایحه بودجه سال آینده درآمد حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای 16 درصد کاهش داشته است.
در بخش واگذاری دارایی‌های مالی، درآمد حاصل از فروش و واگذاری انواع اوراق مالی و اسلامی با 36.1 درصد افزایش به 254 هزار و 600 میلیارد تومان افزایش یافته اما در بخش درآمد حاصل از فروش سهام شرکت‌های دولتی، رقم پیشنهادی در لایحه بودجه از 106 هزار میلیارد تومان در بودجه سال 1402 به 60 هزار میلیارد تومان در بودجه سال آینده کاهش می‌یابد.
برش
بودجه 13 میلیارد یورویی برای واردات کالاهای اساسی
در لایحه بودجه پیشنهادی دولت برای سال آینده بیش از 13 میلیارد یورو برای واردات کالاهای اساسی پیش‌بینی شده است. دولت در لایحه بودجه 1403 برای واردات کالاهای اساسی 13.65 میلیارد یورو منابع تعیین کرده است.