آغاز عملیات افزایش فشار گاز در خلیج فارس

با ادامه روند فعلی، تولید گاز پارس جنوبی تا ۵ سال آینده نصف می‌شود

از قرار معلوم، شرکت نفت و گاز پارس پیش‌تر در گزارشی به موضوع احتمال افت فشار گاز در میدان مشترک پارس جنوبی در سال‌های آینده اشاره و اعلام کرده‌ بود که در این زمینه برنامه‌هایی را همزمان در دستور کار داریم؛ اولین برنامه حفر چاه‌های جدید برای تولید بیشتر و جبران کاهش فشار گاز خواهد بود. بحث فرایند مناقصات را جلو برده‌ایم و بزودی حفر چاه‌های جدید آغاز می‌شود.

مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران، دولت قبل را مقصر اصلی کاهش تولید و افت  فشار احتمالی از میادین گازی کشور از جمله میدان گازی پارس جنوبی در سال‌های آینده دانست و اعلام کرد که در دولت قبل هیچ توجهی به فشار‌افزایی از میادین گازی کشور نشد.
رضا نوشادی‌ در گفت‌وگو با «ایران»، با بیان اینکه میادین گازی کشور بعد از توسعه به مراتب زودتر دچار افت فشار می‌شوند، احتمال داد که میزان تولید میادین گازی از جمله میدان مشترک گازی پارس جنوبی در مدت زمان پنج تا شش سال به نصف برسند و پس از آن نیز بسرعت دچار افت فشار شوند.
وی در عین حال، اعلام کرد که دولت سیزدهم  با هدف جلوگیری از افت فشار مخازن گازی، اقدامات خوبی در زمینه فشارافزایی گازی در کشور آغاز کرده است.
از قرار معلوم، شرکت نفت و گاز پارس پیش‌تر در گزارشی به  موضوع احتمال افت فشار گاز در میدان مشترک پارس جنوبی در سال‌های آینده اشاره و اعلام کرده‌ بود که در این زمینه ۲ سناریو و برنامه را همزمان در دستور کار داریم؛ اولین برنامه حفر چاه‌های جدید برای تولید بیشتر و جبران کاهش فشار گاز خواهد بود. بحث فرایند مناقصات را جلو برده‌ایم و بزودی حفر چاه‌های جدید آغاز می‌شود.
به گفته سرپرست معاونت طرح‌های توسعه‌ای شرکت نفت و گاز پارس، در مرحله دوم، بحث پروژه‌های فشارافزایی را در دریا و خشکی پیش می‌بریم که کارهای مقدماتی انجام شده و به دنبال آغاز برنامه‌های اجرایی آن هستیم و در خشکی بحث پایلوت در حال انجام است.
از میدان گازی پارس جنوبی در شرایط فعلی و با تأمین بیش از ۷۵ درصد گاز، به عنوان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده گاز کشور یاد می‌شود.
پارس جنوبی در سال ۸۱ و همزمان با آغاز برداشت گاز، سهمی ۱۰ درصدی از تولید گاز کل کشور را در اختیار داشت.
میدان پارس جنوبی از بزرگ‌ترین منابع گازی مستقل جهان است که روی خط مرزی مشترک ایران و قطر در خلیج فارس و به فاصله ۱۰۰ کیلومتری ساحل جنوبی ایران قرار دارد. در سال ۱۳۶۹ با حفر نخستین چاه اکتشافی در این میدان وجود گاز تأیید شد.
سهم ایران از این میدان 9 هزار و 700 کیلومتری، 3 هزار و 700 کیلومتر است و با ذخایر ۱۴ هزار میلیارد مترمکعب حدود ۸ درصد از ذخایر کل جهان را در خود جای داده است. حجم ذخایر میعانات گازی این میدان ۱۸ میلیارد بشکه برآورد شده است. توسعه این میدان در سال ۱۳۷۶ از سوی ایران آغاز شد. ظرفیت برداشت روزانه ایران از این میدان مشترک هم اکنون ۷۰۵ میلیون مترمکعب است که بیشتر از قطر است.
برداشت تجمعی ایران از میدان مشترک پارس جنوبی از ابتدای توسعه آن یعنی از سال ۷۶ تاکنون بیش از ۲ هزار میلیارد مترمکعب بوده که با سرمایه‌گذاری بیش از ۸۰ میلیارد دلاری محقق شده است، ارزش محصولات پارس جنوبی تا ابتدای بهمن‌ماه ۱۴۰۰ برابر با ۳۶۰ میلیارد دلار بوده است، در حالی‌که با توسعه فازهای این میدان، ‌اکنون نزدیک به 75 درصد از تولید گاز کشور از پارس جنوبی تأمین می‌شود.
تأمین گاز نزدیک به 25 درصد دیگر هم از میادین مستقل گازی صورت می‌گیرد.
واقعیت این است که سهل‌انگاری دولت قبل در عدم توسعه صنعت گاز، از بی‌توجهی به فشارافزایی گرفته تا عدم سرمایه‌گذاری، منجر به بروز ناترازی گاز در کشور هم شد.
ناترازی گاز در فصل سرد سال را می‌توان یکی از مشکلات سال‌های اخیر دانست که از دولت قبل به دولت سیزدهم به ارث رسیده است. ناترازی گاز به دلیل فاصله بین تولید و مصرف گاز به وجود می‌آید.
جواد اوجی، وزیر نفت با اشاره به میزان ناترازی روزانه گاز در کشور، از عدم سرمایه‌گذاری مناسب برای توسعه ظرفیت گاز در کشور انتقاد کرده و گفته است که مطابق تکلیف قانونی برنامه ششم، باید سطح تولید گاز به روزانه یک میلیارد و 300 میلیون مترمکعب می‌رسید، اما به دلیل سرمایه‌گذاری‌های انجام نشده در سال‌های اخیر بیشینه این رقم به 840 میلیون مترمکعب رسیده است.
گفته می‌شود که دولت گذشته در سه سال پایانی عملکرد خود فقط 470 میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی برای توسعه صنعت نفت جذب کرده است.
علاوه بر این، دولت قبل در سال 1399 فقط توانست 35 میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت نفت و گاز در قالب بیع متقابل جذب کند که سقوط فاحشی در این زمینه محسوب می‌شود.
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران با بیان اینکه دولت قبل در زمینه سرمایه‌گذاری در صنعت نفت هیچ اقدام خاصی صورت نداد، اذعان داشت که یکی از کم‌کاری‌های این دولت، بی‌توجهی به فشار‌افزایی در میادین گازی بوده است. وی توضیح داد: سرنوشت محتوم همه میادین گازی کشور، نصب تأسیسات فشارافزایی بوده تا بتوان ضمن جلوگیری از افت تولید، افزایش تولید هم داشت.
نوشادی اذعان داشت که در میدان گازی پارس جنوبی به عنوان میدان مشترک، فشارافزایی اولویتی مضاعف دارد، هرچند که به دلیل بی‌توجهی دولت قبل در زمینه فشار‌افزایی، هرچقدر سریع‌تر در این زمینه اقدام کنیم، باز هم دیر عمل شده است. وی اذعان داشت که با توجه به توان بالای داخلی در زمینه تولید کمپرسور مورد نیاز، توان تولید تجهیزات مورد نیاز فشارافزایی وجود دارد. نوشادی همچنین گفت: فشارافزایی از میادین گازی کشور، تأثیر بسیار مهم و جدی‌ای در تأمین امنیت و انرژی پایدار کشور دارد.