مذاکرات ریاض با صنعا در حالی کلید خورده است که ناظران از عقب نشینی ریاض از مواضعش خبر داده اند

عربستان مجبور به پایان جنگ یمن

حسین فاطمی/ تداوم بحران دیپلماتیک و تشدید تبعات مخرب سیاسی، اقتصادی، نظامی و امنیتی ناشی از تجاوز به یمن برای عربستان، ریاض را بر آن داشته که با تغییر مسیر سال‌های قبل دست به تعدیل مواضع و دادن امتیاز بگیرد. در این‌باره رئیس کمیته امور اسرای جنبش انصارالله یمن در سخنانی از احتمال تبادل بیش از ۲۰۰۰ اسیر میان طرف‌های درگیر در یمن و ائتلاف متجاوز عربی به سرکردگی عربستان سعودی خبر داد.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، عبد القادر المرتضی، رئیس کمیته امور اسرای جنبش انصارالله یمن دیروز با انتشار پیامی در توئیتر اعلام کرد«روز سه‌شنبه دیداری با معین شریم، معاون نماینده سازمان ملل در امور یمن داشتیم و طی آن راه‌های پیشبرد پرونده اسرا و تلاش برای اجرای آخرین توافق که ماه مارس گذشته حاصل شد و شامل مبادله بیش از ۲۲۲۳ اسیر است  مورد بررسی قرار دادیم.» وی ادامه داد، امیدواریم طی هفته‌های آینده شاهد پیشرفت واقعی در این پرونده انسانی باشیم.
انصارالله ۱۵ اکتبر اعلام کرد با یک هیأت سعودی در صنعاء فهرست نهایی اسامی اسیران هر دو طرف را امضا کرده است تا برای اجرای توافق تبادل 2 هزار و ۲۲۳ اسیر آماده شود. در میان این تعداد، ۱۹ نظامی و چند سودانی عضو ائتلاف متجاوز عربی و همچنین دو فرمانده برجسته دولت مستعفی یمن حضور دارند.
 شروط ریاض و پاسخ انصارالله
المرتضی در حالی از احتمال آزادی بیش از 32 هزار اسیر یمنی خبر داده که بحران یمن تحرکات پرشتابی به خود گرفته است که فراتر از اقدامات بین‌المللی و منطقه‌ای انجام شده برای تمدید توافق آتش‌بس است. در این تحرکات جدید که حاصل فرسایشی شدن جنگ یمن برای ریاض است، صحبت‌هایی از مذاکرات پشت درهای بسته میان سعودی‌ها و انصارالله جهت رسیدن به سازش جدیدی شنیده می‌شود که ساختار نهایی آن به مذاکرات مستمر میان دو طرف وابسته است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، این مذاکرات در حالی برگزار می‌شود که پیش از این هانس گروندبرگ، فرستاده سازمان ملل به یمن یک روز پس از اینکه هیأت عمانی به دومین سفر خود به صنعاء در کمتر از یک ماه پایان داد، به صنعا سفر کرد. او در خلال این سفر، برای اولین بار از طریق ویدیوکنفرانس در جلسه شورای امنیت شرکت و گزارشی از وضعیت یمن ارائه کرد، این در حالی است که انصارالله به تحقق پیشرفتی در پرونده مذاکرات انسانی به عنوان یکی از شروطش برای تمدید آتش‌بس ابراز خوشبینی کرده است.
این خوشبینی در حالی مطرح شده که برخی پا را فراتر گذاشته و حتی خبر از احتمال پایان جنگ یمن داده‌اند. در همین ارتباط خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از یک مسئول سازمان ملل که به شرط افشا نشدن نامش مصاحبه کرده بود، اعلام کرد، اگر دو طرف با حسن نیت با یکدیگر مذاکره کنند و مذاکرات شامل حال دیگر طرف‌های یمنی نیز باشد، این مذاکرات فرصتی برای پایان دادن به جنگ خواهد بود. به گفته این مسئول سازمان ملل، عربستان نقشه راه مرحله‌ای را برای سازش تدوین کرده که مورد تأیید امریکا و سازمان ملل  قرار گرفته است و در بین آنها از جمله متعهد به بازگشایی فرودگاه صنعاء و کاهش محاصره اعمال شده بر شهر حدیده شده است. علاوه بر این یکی از مسئولان انصارالله  درباره توافق عربستان با بندی خبر داد که یمنی‌ها در خصوص حقوق مردم این کشور مطرح کرده بودند. او گفت: «عربستانی‌ها تعهد دادند تمامی حقوق را پرداخت کنند.» با این حال یک دیپلمات عربستانی مدعی شده است، پرداخت حقوق مشروط به این است که انصارالله تضمین‌های امنیتی شامل ایجاد یک منطقه حائل با مناطق تحت کنترل نیروهای انصارالله در طول مرزهای یمن-عربستان را بپذیرد. این دیپلمات سعودی گفت، همچنین انصارالله باید محاصره خود را از تعز، سومین شهر بزرگ یمن بردارد، علاوه بر این سعودی‌ها از نیروهای انصارالله می‌خواهند به مذاکرات رسمی با دیگر طرف‌های یمنی پایبند باشند، اما مسئول انصارالله گفته که این جنبش بخش‌هایی از پیشنهاد عربستان بویژه تضمین‌های امنیتی را قبول نمی‌کند و همچنین مخالف ازسرگیری صادرات نفت از مناطق تحت کنترل دولت مستعفی پیش از پرداخت حقوق است. به گفته این مسئول انصارالله، این جنبش پیشنهاد کرد درآمدهای نفتی طبق بودجه قبل از جنگ تقسیم شود یعنی مناطق تحت کنترل انصارالله ۸۰ درصد درآمدها را به دست آورند چراکه پرجمعیت‌ترین مناطق یمن هستند.
اکنون در چنین شرایطی نگاه‌ها به مسقط دوخته شده است که هیأت مذاکره‌کننده انصارالله به آن سفر کرده و مذاکرات درباره پیشنهاد عربستان را در آنجا ادامه می‌دهد. نقش عمان در تلاش‌ها برای میانجیگری به دلیل ارتباط نزدیک آن با دو طرف سعودی و انصارالله و نظارتش بر مذاکرات دوجانبه و محرمانه برجسته است و هیأت عمانی همراه با هیأت مذاکره‌کننده انصارالله مقیم مسقط، در کمتر از سه هفته دو بار به صنعاء سفر کرد، این تحرکات دیپلماتیک پس از تهدیدهای انصارالله به تشدید جنگ در یمن در صورت اجرا نشدن شروطش برای تمدید آتش‌بس آغاز شد.
ماجد المذحجی، مدیر مرکز پژوهشی صنعاء نیز در گفت‌وگو با العربی الجدید اظهار کرد: «ما روی این تحرکات برای رسیدن به یک سازش حساب باز نمی‌کنیم و در حال حاضر تمامی صحبت‌ها با هدف ازسرگیری روند آتش‌بس انجام می‌شود نه ایجاد مسیر توافقی برای حل سیاسی جنگ و این نشان‌دهنده سطح پایین این تلاش‌ها است.»
دست برتر صنعا
ریاض در حالی تن به عقبگرد سیاسی از تجاوز به یمن داده است که به گزارش سایت شبکه خبری المیادین، یحیی عبدالله الرزامی، رئیس کمیته نظامی دولت نجات ملی یمن وابسته به جنبش انصارالله با اشاره به اینکه صنعاء برای پاسخ و بازدارندگی آماده است و خواستار صلح است نه تسلیم، تأکید کرد که ارتش یمن می‌تواند تمامی این حقوق را به زور بگیرد. الرزامی که بعد از حضور در نشست کمیته ملی نظامی و امنیتی در ساختمان وزارت خارجه یمن و دیدار با ژنرال آنتونی هایوورد، مشاور نظامی فرستاده سازمان ملل به این کشور سخن می‌گفت، تأکید کرد «هرچند نمی‌توان در برابر نقض‌های مستمر دشمن از زمان اتمام آتش‌بس قبلی سکوت کرد اما صنعاء تا این لحظه متعهد به خویشتنداری برای برقراری صلح است.»
صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و یکصد و هشت
 - شماره هشت هزار و یکصد و هشت - ۲۹ دی ۱۴۰۱