گروه اقتصادی / عرضه بیش از 40 هزار خودرو در بورس کالا طی سه ماه گذشته باعث شد ، در کنار کشیده شدن ترمز افزایش قیمت خودرو در بازارهای غیررسمی، مرجع قیمت‌گذاری معاملات نیز به بورس کالا انتقال یابد.
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد، طی روزهای گذشته، معاملات بازارهای غیررسمی با فعل و انفعالات زیادی روبه رو شده است و خریداران برای خرید خودرو بر اساس قیمت‌های تعیین شده در برخی از سایت‌ها و کانال‌های غیررسمی، بی میل شده‌اند.
همچنین قیمت‌گذاری‌های انجام شده برای برخی خودرو‌ها در بورس کالا باعث شده تا خریداران برای قیمت‌گذاری خودروهای کارکرده به قیمت‌های بورس کالا استناد کنند و براساس این قیمت‌ها معاملات خود را به انجام رسانند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد، خریداران خودرو صفر نیز نسبت به خرید خودرو در قیمت بازارهای غیررسمی بی میل شده‌اند و تعداد معاملات براساس قیمت‌های اعلامی از طرف بازار غیررسمی بشدت کاهش یافته است.
کارشناسان یکی از عواملی که سیاستگذار را در کنترل بازار ناتوان کرده بود، عدم ایجاد یک مرجع قیمت‌گذاری رسمی در بازار می‌دانستند.
براساس گفته کارشناسان، در سال‌های قبل دولت قیمت‌گذاری را به بازارهای غیرشفاف سپرده بود و دلالان خودرو از این فضای غبارآلود نهایت استفاده را کرده بودند و قیمت‌ها را هرطور که خود می‌خواستند، تعیین می‌کردند.
در این خصوص باید توجه داشت که شرط لازم برای تحقق بازارهای رقابتی و منصفانه که کشف قیمت در آنها به درستی صورت می‌پذیرد، وجود شفافیت کامل در بازار است و در صورت نبود شفافیت، سپردن قیمت‌گذاری به بازار امری خطا و غیرمنطقی است.
بر این اساس، پیش از این به دلیل  عدم شفافیت در بازارهای غیررسمی، تعیین قیمت خودرو به صورت بهینه و عادلانه انجام نمی‌پذیرفت و این امر منجر به «شکست بازار» می‌شد که بورس کالا با ایجاد بستری شفاف‌تر، اقدام به حرکت  به سمت افزایش کارایی بازار و تعیین قیمت‌های بهینه‌تر کرد.
از نظر کارشناسان، بورس کالا به عنوان یک ابزار مناسب، توانست مقوله شفافیت را که حلقه گم شده تشکیل بازار رقابتی در سال‌های گذشته بود  میسر کند و این موضوع طی زمان کوتاهی توانست مرجعیت قیمت را از بازارهای غیررسمی و غیرکارا، به یک بازار رسمی، منصفانه و کاراتر، انتقال دهد.
با وجود این، کارشناسان اقتصادی معتقدند، برای افزایش درجه رقابتی بازار و کشف قیمت منصفانه‌تر، نیاز است عرضه‌ها در بورس کالا افزایش یابد و امکان ورود سایر خودروسازان خارجی به بازار ایران نیز مهیا شود.
این کارشناسان بر این باورند، با ورود تمامی خودرو‌های تولیدی خودروسازان ایرانی به بورس کالا و افزایش عرضه‌های مستمر خودرو در این بستر شفاف‌ساز می‌توان به سرعت درجه کارایی بازار را افزایش داد و منفعت مصرف کننده و فروشنده را بالا برد.
در کنار این موضوع، باید شرایط برای ورود خودروهای خارجی نیز افزایش یابد تا تنوع عرضه‌ها، رقابت شرکت‌های خودروساز را برای جلب رضایت مشتریان افزایش دهد.
 یک چهارم مردم ایران از قیمت‌گذاری دستوری خودرو متضرر شدند
مهدی خطیبی می‌گوید: یک چهارم مردم ایران سهامدار شرکت ایران‌خودرو هستند که به واسطه قیمت‌گذاری دستوری خودرو طی چهار - پنج سال گذشته ۳۵۰ هزار میلیارد تومان زیان دیده‌اند.
مهدی خطیبی، مدیرعامل ایران‌خودرو اظهار کرد: به راحتی می‌توان ثابت کرد که تنها طی چهار - پنج سال گذشته بیش از ۳۵۰ هزار میلیارد تومان از جیب خودروساز، دولت و سهامداران ایران‌خودرو و سایپا بیرون رفته که کار سختی نیست تا بررسی کنیم این منافع به جیب چه کسانی رفته است.
مدیرعامل ایران خودرو با بیان اینکه یک چهارم مردم ایران از طریق بورس و سهام‌عدالت سهامدار شرکت ایران‌خودرو هستند، گفت: این مردمی که از آن‌ها حرف می‌زنیم، در سود و زیان شرکت شریک هستند. این محاسبات ۳۵۰ هزار میلیاردی مربوط به چهار - پنج ماه قبل است. کار سختی نیست که بفهمیم این ۳۵۰ میلیارد تومان کجا رفته است. من از مدیران ارشد سازمان بازرسی کشور خواستم به این موضوع ورود کرده و موضوع را بررسی کنند.