زهره صفاری/ نشست جهانی اقتصادی (داووس) پس از دو سال وقفه، در غیاب بسیاری از چهره‌های سرشناس و با نفوذ سیاسی و اقتصادی در حالی برگزار شد که با‌وجود بحران اقتصادی حاکم بر جهان و معضلات تغییرات اقلیمی، سران غرب بیش از هر چیز برای پوشش ناکامی‌های نظامی خود در شرق اروپا در مواجهه با روسیه در جنگ اوکراین، عمده سخنرانی‌های روز نخست نشست داووس را به میدانی برای حملات کلامی به کرملین اختصاص دادند. به گزارش آسوشیتدپرس، از دیروز شهر داووس سوئیس بار دیگر میزبان این نشست اقتصادی شد اما در این گردهمایی برخلاف گذشته گرچه خبری از میلیاردرهای روسی نبود و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه؛ جو بایدن، رئیس جمهور امریکا؛ شی جین پینگ، رئیس جمهور چین؛ ریشی سوناک، نخست‌وزیر انگلیس؛ نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه غایبان بزرگ آن بودند اما حضور اورسلا فان درلاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا؛ جان کری، مسئول اقلیمی امریکا و رؤسای جمهوری کره جنوبی، کلمبیا و فیلیپین و بانوی اول اوکراین به‌عنوان میهمانان ویژه جلب توجه می‌کرد. این در حالی است که به نوشته العالم، تحلیلگران سی‌ان‌ان بر این باورند که اهمیت مجمع جهانی اقتصاد در سوئیس رو به افول است و گرچه این نشست از دهه 1970 تاکنون هر ساله چهره‌های سرشناس بسیاری را به سوئیس کشانده، امسال در سایه حواشی متفاوتی برگزار شده که مدیرانی را که همواره تجارت آزاد را ستایش می‌کردند به طور فزاینده‌ای نسبت به افزایش تهدیدهای ژئوپلیتیک محتاط کرده است. ستون‌نویس مجله تایم معتقد است: «تغییر جدید به سمت بومی‌سازی در جهان در جریان است و قوانین حاکم بر اقتصاد در نیم قرن اخیر در حال تغییر هستند. بنابراین نشست داووس در این شرایط بی‌معنا است.» تمرکز بر هراس از چین و روسیه کلاوس شواب، مدیر اجرایی این مجمع جهانی اقتصادی با تأکید بر اینکه این نشست در میان چالش‌های بی‌سابقه برگزار شده است از حاضران خواست با رویکردی مثبت و خلاق در این نشست شرکت کنند اما با وجود این توصیه در روز نخست این نشست که بیش از 2700 نماینده از 130 کشور حضور داشتند، میهمانان از طیف‌های مختلف انتقاد از روسیه و راه‌های مقابله با مسکو و همچنین حمله به چین را محور سخنان و مصاحبه‌های خود قرار دادند. به نوشته بی‌بی‌سی، سوین تور هولستر، رئیس کمپانی یارا، بزرگترین تولیدکننده کود شیمیایی سخنان خود را با هشداری درباره تبعات تسلیحاتی کردن غذا توسط ولادیمیر پوتین در نقاط مختلف جهان آغاز کرد و گفت: «با توجه به تبعات جنگ در بازار و قیمت مواد غذایی، کشورهای جهان باید وابستگی خود به روسیه را کم کنند.» این در حالی است که روسیه بزرگترین صادرکننده کود کشاورزی و مواد شیمیایی سازنده آن است. به نوشته گاردین، اولنا زلنسکا، همسر رئیس جمهور اوکراین که تحت تدابیر شدید امنیتی به‌عنوان نماینده کشورش در این نشست سخنرانی کرد، همانطور که در توئیت‌هایش تأکید کرده بود نسبت به وخامت بحران در کشورش هشدار داد و گفت: «همانطور که تهاجم روسیه در اروپا بزرگترین بحران را به وجود آورده، ما نیازمند همکاری جهانی هستیم. این شرایط رو به وخامت خواهد رفت مگر آنکه روسیه در جنگ با اوکراین شکست بخورد.» وی با تأکید بر خطر حمله هسته‌ای روسیه مدعی شد: «ما نباید اجازه دهیم، چرنوبیل دیگری اتفاق بیفتد. روسیه همچنین تأمین غذا برای اوکراین را تسلیحاتی کرده است. آن هم در شرایطی که گرسنگی وسیع در قرن بیست و یکم یک توهین بزرگ است.» او در حالی این سخنان را بیان داشت که روسیه سال گذشته با توافق‌هایی که با اوکراین و ترکیه داشت، اجازه صادرات گندم از اوکراین را صادر کرد اما تخطی‌های اوکراین از بندهای مربوط به این توافق باعث شد این مسیر ناهموار شود. پس از زلنسکا، اورسلا فان درلاین پشت تریبون قرار گرفت و در حالی که در سخنرانی اش وعده تداوم حمایت اروپا از اوکراین را داد، از این کشور به‌عنوان گزینه‌ای برای پیوستن به اتحادیه اروپا نام برد. رئیس کمیسیون اروپا در ادامه سخنانش اشاره‌ای بر نگرانی‌ها درباره طرح کاهش تورم امریکا کرد که می‌تواند بخش‌هایی از برنامه آب و هوایی مشترک اروپا و امریکا را به مخاطره بیندازد. اما در عین حال گرچه تصور می‌شد این موضوع با توجه به اهمیت آن برای برنامه‌های اروپایی عمده سخنان رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا را در برگیرد اما او خطر قدرت گرفتن چین را تهدیدی بالقوه خواند و نسبت به آن ابراز نگرانی کرد و گفت: «چین کمپانی‌های خارجی را هدف قرار داده است و تلاش می‌کند تا با وعده انرژی ارزان، سیر تولیداتشان را به سمت چین ببرند. در این شرایط اروپا باید خطر روابط با چین را مورد توجه قرار داده و آن را پایین آورد.» اما نگرانی از روسیه همزمان دغدغه رؤسای جمهور لهستان، لیتوانی و مقدونیه و همچنین رهبر اپوزیسیون‌های بلاروس در این نشست بود. به طوری که به نوشته تی وی پی ورلد، آندژی دودا، رئیس جمهور لهستان خواستار تقویت کمک‌ها به اوکراین به‌عنوان سیاست دفاعی اروپا شد و گفت: «اگر کشورهای غربی ارسال تسلیحات مدرن را به اوکراین ادامه دهند، کی‌یف پتانسیل شکست روسیه را خواهد داشت.» رئیس جمهور لیتوانی نیز اتحاد اتحادیه اروپا و هم‌پیمانان غربی کی یف را دستاورد بزرگ جنگ خواند و تأکید کرد: «تمام اقداماتی که در راستای کاهش وابستگی به منابع انرژی روسیه صورت گرفته است باید حمایت شود.»
