گزارش «ایران» از نقل و نقل‌های یلدایی

«شب چله» با اهل ادب و هنر

«چله شب»، آخرین شب پاییز و طولانی‌ترین شب سال که با نام‌هایی چون خورشید شکست‌ناپذیر و میلاد مهر نیز شناخته شده و مملو از رسومات متنوع دراقوام مختلف ایرانی است که ریشه در رویدادهای کیهانی داشته و برگزاری‌اش میان ایرانی‌ها قدمتی بالغ بر هفت‌هزار سال دارد. مراسمی که ایرانیان از دیرباز خود را ملزم به پاسداشت آن دانسته و در آیین مهر، آخرین شب پاییز، یا همان شب زایش خورشید را گرامی می‌داشتند.
اسطوره‌های ایرانی «چله» را شبی می‌دانند که دیوان و اهریمنان در تاریکی آن جولان می‌دهند. با طلوع خورشید، این تاریکی مغلوب شده و نور و زندگی بار دیگر بر جهان چیره می‌شود. این شب در باورهای کهن، یادآور نبردی میان روشنایی و تاریکی است؛ نبردی که با تلاش جمعی انسان‌ها و حمایت از خورشید به پیروزی نور می‌انجامد.
شاهنامه خود دوسوی اسطوره و پیروزی ایرانیان بر «انیرانیان» را به تصویر می‌کشد که در این رسم به‌جامانده چونان کتابی مقدس برای یادآوری آنچه ایرانی در گذر قرن‌ها تجربه کرده، سهمی بسزا دارد. اشعاری از حافظ و سعدی تا اوحدی، شب یلدا را با مفاهیمی چون ظلمت، دوری و امید به روشنایی صبح پیوند داده‌اند. این اشعار به ما یادآوری می‌کنند که حتی در پس ظلمانی‌ترین شب‌ها نیز امید به صبح روشن وجود دارد.