محدثه جعفری
خبرنگار

برگزاری اولین کارگاه کشوری برای پیاده‌سازی شبکه شهرهای سالم
دکتر فرشید رضایی، مدیر دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به برگزاری اولین کارگاه کشوری ظرفیت‌سازی برای پیاده‌سازی شبکه شهرهای سالم به «ایران» می‌گوید: دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در راستای تأکید بر فرهنگ‌سازی تکریم سالمندان و ایجاد فضای شهری مناسب برای این گروه از جامعه، اولین کارگاه کشوری ظرفیت‌سازی برای پیاده‌سازی شبکه شهرهای سالم را به میزبانی تبریز و با مشارکت سازمان جهانی بهداشت برگزار کرد. این کارگاه‌ها گامی مهم در راستای ایجاد شهرهای سالم و دوستدار سالمند در ایران به شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه سالمندی یک فرصت است، نه یک تهدید ادامه می‌دهد: شهرهای سالم شهرهایی هستند که در آنها همه شهروندان از جمله سالمندان به طور برابر از خدمات بهداشتی و رفاهی بهره‌مند ‌شوند. این امر مستلزم ایجاد محیط‌های شهری قابل دسترسی، تقویت مشارکت اجتماعی سالمندان و توجه به نیازهای خاص آنها در برنامه‌ریزی‌های شهری است که در همین زمینه دو شهر آذربایجان‌شرقی تاکنون گواهی شهر سالم را با معیارهای جهانی دریافت کرده‌اند و نشان داده‌اند که دریافت این گواهی با همت فرمانداران و مدیریت فنی مدیران آموزش و ارتقای سلامت در معاونت بهداشت دانشگاه‌های علوم پزشکی امکان‌پذیر است.
مدیر دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه وزارت کشور با همکاری معاونت بهداشت وزارت بهداشت باید بر اساس الگوهای آموزش و ارتقای سلامت این تجربه جهانی را در کشور توسعه دهد، می‌افزاید: با توجه به فرا رسیدن روز جهانی سالمندان، بر اهمیت تکریم سالمندان و توجه به نقش ارزشمند آنها در جامعه بیش از پیش تأکید می‌شود. ایجاد شهرهای دوستدار سالمند، نه تنها به بهبود کیفیت زندگی آنان کمک می‌کند، بلکه به پایداری اجتماعی و توسعه همه‌جانبه کشور نیز کمک خواهد کرد و وزارت بهداشت همگام با تجربیات موفق جهانی سعی دارد خدمات بهتر و مطلوب‌تری به جامعه ارائه دهد.

کلید زندگی سالم، سواد سلامت در سالمندی است
دکتررضایی به موضوع سواد سلامت سالمندی هم اشاره می‌کند و می‌گوید: در سالمندی موضوع سواد سلامت از جمله موضوعات مهم ارتقای سلامت محسوب ‌می شود و بسیار اثربخش است. در واقع سواد سلامت در سالمندی به‌ عنوان کلید زندگی سالم و باکیفیت خواهد بود. سواد سلامت، توانایی افراد برای درک، ارزیابی و استفاده از اطلاعات بهداشتی برای تصمیم‌گیری بهتر در مورد سلامت خود بوده و برای افزایش سواد سلامت نه تنها آموزش‌های استاندارد و متناسب با سن در سالمندی لازم است بلکه ایجاد محیط‌های دوستدار سالمند و حامی سلامت برای این سرمایه‌های کشور ضرورت دارد به طوری که در جمعیت سالمندان، سواد سلامت از اهمیت ویژه‌تری برخوردار است.
وی در این‌باره توضیح می‌دهد: با افزایش سن، نیاز به مراقبت‌های بهداشتی منظم پیچیده‌تر و مهم‌تر می‌شود و سالمندان با اطلاعات پزشکی متنوعی روبه‌رو خواهند شد. سواد سلامت به آنها کمک می‌کند این اطلاعات را درک کرده، داروهای خود را به درستی مصرف کنند و سبک زندگی سالم‌تری داشته باشند. سواد سلامت پایین در سالمندان می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند عدم کنترل بیماری‌های مزمن، مصرف نادرست دارو و کاهش کیفیت زندگی شود. برای ارتقای سواد سلامت سالمندان، می‌توان از روش‌های مختلفی مانند آموزش ساده و قابل فهم، استفاده از رسانه‌های مختلف، برگزاری کارگاه‌ها و کلاس‌های آموزشی، تشویق به پرسشگری و توجه به تفاوت‌های فردی سالمندان، استفاده کرد. همچنین خانواده سالمندان و جامعه نیز نقش مهمی در ارتقای سواد سلامت سالمندان ایفا می‌کنند.

توجه به تغذیه، سلامت در دوران جوانی و میانسالی
مدیر دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه برای سالمندی سالم باید از دوران جوانی و میانسالی اقدام کرد، می‌گوید: در همین راستا تغذیه و فعالیت بدنی کافی موضوعات مهمی هستند. استخوان سالم و عضلات قوی می‌تواند از زمین خوردن‌های سالمندی و شکستگی‌های استخوان جلوگیری کند. در بسیاری از سالمندان شکستگی استخوان در سالمندی زمینه‌ساز مشکلات بعدی به صورت آبشاری می‌شود. با حمایت از سالمندان و ایجاد محیط‌های حمایتی و جلب مشارکت آنها در سیاستگذاری‌ها، می‌توان به بهبود کیفیت زندگی آنها کمک کرد.

شش برابر شدن جمعیت سالمندی در ایران

دکتر رضایی با اشاره به افزایش سن سالمندی در دنیا و شیب آن در کشور می‌گوید: در نیم قرن گذشته جمعیت سالمندان در سراسر جهان بیش از پنج برابر شده، اما این افزایش در ایران کمی بیشتر بوده و به بیش از شش برابر رسیده است. هرچند کاهش مرگ‌ومیر، بویژه میان کودکان و بزرگسالان، عامل اصلی این افزایش جمعیت است اما نمی‌توان از پیشرفت‌های پزشکی، بهداشتی، افزایش سطح آگاهی مردم و بهبود شرایط زندگی آنها که منجربه افزایش امید به زندگی شده است، نام نبرد. افزایش سریع جمعیت سالمند در ایران یک چالش و فرصت همزمان است؛ از یک سو این افزایش نشان از بهبود شرایط بهداشتی و افزایش سلامت جامعه است و از سوی دیگر نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و جامع برای ارائه خدمات مناسب به سالمندان با مشارکت خود آنها دارد، نیازهایی که رو به رشد است. به گفته وی، سالمندی موهبت الهی است و به دلیل آنکه مخاطرات ویژه سلامت ممکن است برخی سالمندان را از طعم شیرین سالمندی محروم کند، ضرورت دارد در یک حرکت جمعی و هماهنگی بین‌بخشی، سلامت و رفاه بیشتری برای سالمندان و توجه به نیازهای ایشان خلق کرد. نقش سالمندان در سیاستگذاری و تصمیم‌سازی‌های ملی و استانی بسیار اهمیت دارد و باید فرصتی فراهم شود تا سالمندان بتوانند نقش فعال‌تری در خلق سلامت خود ایفا کنند.
مدیر دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به اینکه سالمندان به دلیل توانمندی‌های ذهنی و تجربه بالایشان در ارتقای کیفیت برنامه‌های مشارکت اجتماعی سلامت می‌توانند نقش مهمی را به عهده بگیرند، می‌گوید: تنها از مسیر مشارکت سالمندان است که می‌توان از کیفیت خدمات ارائه شده در حوزه شهرسازی و خدمات مختلف اطلاع یافت تا خدمات سلامت‌محور با کیفیت بیشتر به این گروه از جامعه ارائه شود.