در هشت سال فعالیت دولت یازدهم ودوازدهم، ارتباط تجاری ایران با خیلی از کشورها لغو شد بخصوص در سال‌های 1397 تا نیمه اول 1400 فعالان اقتصادی امکان صادرات به کشورهای همسایه را تا حد قابل توجهی از دست داده بودند و با بهانه‌های مختلف بخصوص تحریم از پذیرفتن کالاهای ایرانی امتناع می‌شد. دراین میان دولت دوازدهم حاضر نشد برای رفع مشکلات فعالان اقتصادی اقدامی انجام دهد و تنها وعده برجام را می‌داد.

عملکردی برجسته و غیرقابل انکار
 از همین رو دولت سیزدهم از نیمه دوم سال 1400، مذاکرات خود را با کشورهای همسایه و سایر کشورها آغاز کرد تا تجارت کشور رونق بگیرد. بدین ترتیب در مدت خیلی کوتاه تجار کشورمان توانستند بازارهای از دست رفته خود را پس بگیرند و در بازار هدف صادراتی، ‌عرض اندام کنند. حال که تجارت ایران با کشورهای همسایه به 60 میلیارد دلار رسیده یعنی بسترهای تجاری برای افزایش صادرات کشور فراهم شده و از سویی در صورت نیاز می‌توان واردات مواد اولیه تولید و کالاهای واسطه‌ای را از کشورهای همسایه تأمین و خریداری کرد و بدین جهت دولت چهاردهم بدون دغدغه می‌تواند تجارت با کشورهای همسایه را ادامه دهد و بر اعداد صادرات غیرنفتی کشور بیفزاید.
بازگشت به بازارهای هدف صادراتی
کاظم شیری، ‌عضو اتاق بازرگانی ایران درباره رویه تجاری ایران و شرایطی که دولت چهاردهم با آن روبه‌رو است، ‌گفت: دولت سیزدهم با شرایط خیلی بدی فعالیت خود را شروع کرد.‌ در سال 1400 وقتی دولت مرحوم شهید رئیسی فعالیت خود را آغاز کرد با این مقوله مواجه شد که برخی از کشورها بخصوص همسایگان به دلایل غیرعلمی، غیرفنی و بدون منطق و تنها با تکیه بر تحریم، روبه‌روی فعالان اقتصادی سدسازی کردند و اجازه نمی‌دادند که صادرات غیرنفتی اتفاق بیفتد حتی در صادرات محصولات نفتی و سایر مشتقات آن هم چالش‌های جدی وجود داشت. در آن برهه زمانی حتی امکان صادرات نفت به کشور چین را از دست داده بودیم چرا که این کشور بیم آن را داشت که از سوی امریکا تحریم شود.
او ادامه داد: دولت سیزدهم از ابتدای فعالیت، اقتدار خود را نشان داد و همین اقتدار، به کشورها ثابت کرد که ایران کشوری مقاوم، ‌هوشمند و مطالبه‌گر است و می‌تواند در برابر زور دشمنان ایستادگی کند. لذا از ماه‌های اول فعالیت دولت سیزدهم، ‌شهید رئیسی سفرهای کاری خود به کشورهای همسایه را آغاز کرد و خواستار بازنگری دولت‌ها در همکاری‌های مشترک شد. بر این اساس، اکثر مذاکرات جواب داد و فعالان اقتصادی توانستند به بازارهای هدف صادراتی خود نزدیک شوند. البته کمرنگ شدن ایران در کشورهای همسایه در آن برهه سبب شد که بخشی از سهم بازار آنها را از دست بدهیم.

 ایجاد و توسعه مراکز تجاری
فاطمه سبزواری، عضودیگر اتاق بازرگانی ایران نیز درباره صادرات کشور و روندی که در دولت چهاردهم باید طی شود، گفت: وضعیت تجارت کشور نسبت به گذشته بهبود خوبی داشته و اکثر کشورها آماده همکاری با ایران هستند، لذا نباید فرصت پدید آمده را از دست بدهیم.
این فعال اقتصادی تأکید کرد: در حال حاضر شاهد فعال‌سازی رایزنان بازرگانی، ‌ایجاد مراکز تجاری وغیره در کشورهای مختلف هستیم. قرار بود تا پایان فعالیت دولت شهید رئیسی، ‌تعداد رایزنان بازرگانی کشورمان در کشورهای مختلف به حداقل 70 نفر برسد لذا ضرورت دارد که دولت چهاردهم تعداد رایزنان بازرگانی کشور را افزایش دهد و بستری را فراهم کند که رایزنان بازرگانی در کنار فعالان اقتصادی قرار گیرند زیرا در چنین شرایطی قطعاً تجارت کشور رونق می‌گیرد.

تحقق احیای رایزنان بازرگانی
وقتی دولت سیزدهم فعال شد، ایران هیچ رایزن بازرگانی در کشور هدف صادراتی نداشت. لذا دولت دوازدهم با تصمیم‌های خلق‌الساعه و غیرکارشناسی به فعالان اقتصادی بشدت صدمه وارد کرد. درحال حاضر در ۱۷ کشور رایزن مستقر شده که تعداد آنها بیش از 22 نفر است. از سویی نیز تعداد مراکز تجاری کشور از عدد 15 عبور کرده است. بنابراین با توجه به نقش بسیار مهمی که رایزنان بازرگانی در توسعه روابط تجاری و بازارسازی در کشورهای هدف دارند، بهتر است دولت چهاردهم برخلاف دولت‌ یازدهم و دوازدهم، نسبت به این حوزه حساسیت بیشتری داشته باشد و افزایش تعداد رایزنان بازرگانی را به صورت جدی‌تر در دستور کار قرار دهد.