یادداشت
پیام‌های انتخابات 15 تیر 1403
احسان صالحی
سرپرست مؤسسه مطبوعاتی ایران
اولین پیام انتخابات 15 تیر، دست رد زدن مردم به سینه ویرانی‌طلبان است. در طول ایام انتخابات چه در دور اول و چه در دور دوم، رسانه‌های معاند حجم وسیعی از عملیات تبلیغی خود را به تحریم انتخابات و ناامید کردن مردم از صندوق رأی اختصاص دادند. طرح ادعاهایی همچون مهندسی انتخابات، دعوای زرگری میان کاندیداها، بی‌تأثیر بودن رئیس‌جمهور در مسائل اساسی کشور، بهره‌برداری نظام از حضور مردم و... با هدف دلسرد کردن مردم به شکل‌های مختلف بازتاب یافت. مشارکت 40 درصدی در دور اول انتخابات هم باعث شد طمع بیشتری در گرگ‌های به کمین نشسته برانگیخته شود. با این حال، بر خلاف پیش‌بینی‌های آنها مشارکت نه تنها در دور دوم کاهش نیافت بلکه با افزایش 10 درصدی مشارکت، پروژه آنها برای القای سلب مشروعیت از انتخابات و صندوق رأی شکست خورد.
رأی آقای پزشکیان 16 میلیون و 400 هزار بود که از رأی سال 1400 آیت‌الله رئیسی، یک میلیون و 600 هزار کمتر است. همچنین فاصله رأی او با رقیبش آقای جلیلی کمتر از 3 میلیون رأی است. این فاصله نشان می‌دهد که انتخاب بخش مهمی از جامعه، مسیر دیگری است. رئیس‌جمهور منتخب که در ایام انتخابات بارها بر همدلی و همگرایی تأکید کرد، باید نشان دهد رئیس‌جمهور همه ایرانیان است چه
13 میلیون و 500 هزار نفری که به رقیب او رأی داده‌اند و چه حتی آن بخش از 60 درصد دور اول و 50 درصد دور دوم که در انتخابات شرکت نکردند اما مطالبات مشروع و قانونی در چهارچوب نظام جمهوری اسلامی دارند.
مقایسه میزان رأی آقای جلیلی در این انتخابات (13 میلیون و 400 هزار) با آرای آیت‌الله رئیسی در سال‌های 1396 (15 میلیون و 800 هزار) و سال 1400 (18 میلیون) نشان می‌دهد از نگاه جامعه، شخصیت شهید رئیسی محصور در یک جریان یا فرد نیست. همچنان که در ایام انتخابات هم نتایج نظرسنجی‌ها نشانگر این واقعیت بود که بخش قابل توجهی از افرادی که آقای پزشکیان را برای ریاست جمهوری مناسب می‌دانند، جزو علاقه‌مندان شهید رئیسی هستند.
آقای پزشکیان در این انتخابات، در مقایسه با رؤسای جمهور قبل از خود، کمترین میزان رأی را نسبت به کل واجدان شرایط یعنی 27 درصد آرا کسب کرده است. همچنین اعلام میزان آرای نامزدها در استان‌ها نشان می‌دهد سهم رأی قومیتی در سبد او قابل توجه است اما نکته قابل توجه در رأی او این است که در این دور از انتخابات بر خلاف ادوار قبل که میزان رأی کاندیدای اصلاح‌طلبان نسبت مستقیمی با برخاستن بال خارجی و حمایت جریان رسانه‌ای بیگانه داشت، در این دور، با وجود دمیدن آن رسانه‌ها بر کمپین تحریم انتخابات، گزینه اصلاح‌طلبان توانست با رأی قابل قبولی به پاستور راه یابد. فهم این تغییر مهم و چگونگی بهره‌برداری از آن، در تعیین رویکردهای آتی دولت اثرگذار است.
رئیس‌جمهور منتخب بارها در سخنان انتخاباتی خود به دنبال کردن سیاست‌های کلی ابلاغی رهبر معظم انقلاب اسلامی تأکید کرد. اتفاقاً از جمله مواردی که رسانه‌های معاند از آن برای وادار کردن مخاطبانشان به تحریم انتخابات استفاده می‌کردند، همین مطلب بود که با استناد به آن تلاش می‌کردند آقای پزشکیان را جزئی از نقشه و مهندسی نظام برای گرم کردن تنور انتخابات معرفی کنند. تأکید بر سیاست‌های ابلاغی رهبری، الزاماتی در عمل دارد که مهم‌ترین آن، برگزیدن کارگزاران باورمند به این سیاست‌هاست. از همین منظر است که رهبر انقلاب در روز عید غدیر و در سرفصل توصیه به نامزدها، از بین همه مسائل، دست روی مقوله مهم کارگزاران دولت آینده گذاشتند و گفتند: «کسی را انتخاب نکنید که ذره‌ای با انقلاب و امام و نظام اسلامی زاویه داشته باشد یا دلبسته امریکا باشد و تصور کند بدون لطف امریکا نمی‌شود قدم از قدم برداشت.» دقت در انتخاب کارگزاران مانع از
فرو افتادن کشور در دام‌هایی همچون افراط و تفریط خواهد شد.
یکی از اصول موضوعه سیاست‌های کلی نظام، باور داشتن به ظرفیت‌های درونی است. دست بسته نشان دادن کشور در مقابل بیگانه قطعاً نقطه مقابل سیاست‌های کلی ابلاغی است. الگوی کامل و در معرض داوری از پیش بردن کشور با اتکای به ظرفیت‌های درونی و متوقف نشدن در برابر موانع و بهانه‌جویی نکردن، الگوی شهید رئیسی است. اینکه رهبر انقلاب در پیام روز گذشته خود، رئیس‌جمهور را به ادامه دادن راه شهید رئیسی توصیه کردند، ناشی از همین واقعیت‌ها و تجربه‌های ارزشمند خلق شده در دوره کوتاه خدمت شهید جمهور است.