مروری بر کارنامه سازمان سینمایی دولت سیزدهم
بازگشت امید به سینما
رؤیای 1000 سالن سینما در آغاز این دولت دست‌نیافتنی بود ولی امروز بیش از 293 سالن مورد بهره‌برداری قرار گرفته و تعداد سالن‌ها از عدد 860 عبور کرده است.
پردیس سینمایی ملل مشهد با پنج سالن و سینما وحدت شهر تربت‌جام، امروز (13 تیرماه) با حضور محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی افتتاح می‌شود. این گزاره خبری با توجه به ارتقای ظرفیت‌های نمایش فیلم و توسعه زیرساخت سینمایی در شهرهای فاقد سینما به تنهایی واجد اهمیت است اما کفه ارزش آن وقتی سنگین‌تر می‌شود که سلسله اخبار منتشر شده در این حوزه مرور شود. در رصد اخبار سینمای ایران در سه سال گذشته، «افتتاح سالن سینمایی» به عنوان یک مؤلفه تکرارشونده دیده می‌شود و ثبت آمار معناداری از گستره نهضت سالن‌سازی و توسعه زیرساخت از «چاراویماق آذربایجان» تا «بوکان»، «بهمئی» تا «سی‌سخت»، «سراوان» تا «زرقان» و... در سراسر کشور خروجی این اخبار است. مجموع سالن‌های فعال سینمایی از شروع کار دولت سیزدهم از ۵۷۳ به بیش از 860 سالن سینما رسیده و چنین جهشی در نهضت سالن‌سازی سینما بی‌سابقه است. از آغاز فعالیت سازمان سینمایی، در دوره اخیر طراحی و پیش‌بینی‌ها بر این بود که در حوزه زیرساخت مسیر به گونه‌ای طی شود تا در پایان دولت سیزدهم تعداد سالن‌های سینما از مرز 1000 سالن عبور کند که بدیهی است تحقق بخشی از این افق در دولت چهاردهم صورت خواهد گرفت.
تحقق رؤیای 1000 سالن سینما تا سال 1404
تعداد و پراکندگی سالن‌های نمایش تأثیر مستقیمی بر میزان فروش آثار سینمایی دارد و گستره پخش آثار و توفیق در جذب مخاطب تا میزان زیادی به وضعیت سالن‌های سینماها و پراکندگی آنها بستگی دارد. در کنار کیفیت آثار سینمایی، تنوع ژانر و چیدمان متنوع در اکران، دسترسی آسان به سالن‌های نمایش و کیفیت‌شان به لحاظ دسترسی به تکنولوژی روز از عوامل ترغیب‌کننده برای جذب مخاطبی است که به ابزار متنوع فیلم دیدن در خانه و در عین حال منبع گسترده فیلم‌های روز جهان دسترسی دارد. نهضت سالن‌سازی سینما در دولت سیزدهم پس از یک دوره رکود بار دیگر به شکل جدی مورد توجه قرار گرفت و نسبت به دولت گذشته بیش از 33 درصد رشد داشت. رؤیای 1000 سالن سینما در آغاز این دولت دست‌نیافتنی بود ولی امروز بیش از 293 سالن مورد بهره‌برداری قرار گرفته و تعداد سالن‌ها از عدد 860 عبور کرده است.
کوتاه شدن فهرست بلندبالای فیلم‌های توقیفی
در شرایطی که در روزهای پایانی خردادماه خبر چهارمین همکاری حمید نعمت‌الله و لیلا حاتمی پس از «بی‌پولی»، «رگ خواب» و «قاتل و وحشی» در کانون توجه قرار داشت، خبر مهم‌تری مبنی بر شکستن طلسم ۵ ساله «قاتل و وحشی» منتشر شد؛ فیلمی که در مسیر گرفتن مجوز است تا رنگ پرده را ببیند. دریافت تأییدیه از مراجع برای اکران فیلم «قاتل و وحشی»؛ تأییدیه‌ای که موجب صدور پروانه نمایش بین‌الملل آن شده و شرایط را برای اکران داخلی آن تسهیل کرده است. این خبر که روز گذشته در صدر اخبار این حوزه قرار گرفت، بهانه‌ای برای مرور تلاش‌های سازمان سینمایی در دولت سیزدهم برای فیلم‌هایی است که نمایش‌شان با مشکل مواجه شده بود. روح‌الله سهرابی، معاون نظارت بر عرضه سینما، در راستای همین اهتمام از رایزنی‌ها برای نمایش دو فیلم پرفروش «مست عشق» حسن فتحی و فیلم تحسین شده «ملاقات خصوصی» به طور مشخص سخن گفته و در ادامه از رفع مشکل اکران «آخرین تولد» نوید محمودی با توجه به استقرار دولت جدید در افغانستان یاد کرده است. این آثار تنها دیباچه‌ای بر فهرست 55 فیلمی است که در این مدت رفع توقیف شده یا مشکل بلاتکلیفی نمایش آنها حل شده است. مصلحت، مجبوریم، روشن، تصور، سه کام حبس، آخرین تولد، گیجگاه، خط استوا، سینما شهر قصه، ستاره بازی، ورود و خروج ممنوع، عامه‌پسند، کوچه ژاپنی‌ها، آهنگ دو نفره، سگ‌بند، جوجه‌تیغی و... از جمله آثاری است که طبق گفته سهرابی در این فهرست قرار می‌گیرد.
ثبت رکورد پس از 23 سال
در خوشبینانه‌ترین حالت هم کسی فکرش را نمی‌کرد گیشه سینمای ایران پس از بحران کرونا حیات دوباره بگیرد. در بهترین حالت آشتی مخاطب با سینما امیدی بود که برآورده شدن آن مشروط به گذر زمان و پارامترهای بسیار بود. بروز کرونا یک فاجعه بزرگ در سینما بود. برخی سالن‌ها به تعطیلی کامل رسیده بودند و سالن‌داران سینما برای حقوق کارکنان‌شان سوبسید دریافت می‌کردند. از سوی دیگر آمار تراکم فیلم‌های پشت خط اکران به 200 فیلم رسیده بود. پس از فروکش کردن کرونا و در شرایطی که علاقه‌مندان سینما به تدریج از رخوت و عادت تماشای فیلم‌های به روز سینمای جهان از طریق پلتفرم‌ها فاصله می‌گرفتند و برای فیلم دیدن به سالن‌های سینما می‌آمدند، التهابات سیاسی و اجتماعی متأثر از آبان‌ماه سال 1401 دوباره به یک بحران برای سینما تبدیل شد. بسیاری از صاحبان آثار از ترس هجمه برخی افراد از درون سینما، نگران اکران فیلم‌هایشان در شرایط موجود شدند. با آرام شدن شرایط و رایزنی‌ها بالاخره این اعتماد ایجاد شد و با اکران فیلم‌هایی متناسب با وضعیت روانی جامعه به تدریج شاهد اقبال مخاطبان به سالن‌های سینما بودیم. سال گذشته سینمای ایران بعد از 23 سال رکوردی تازه را ثبت کرد و سیاست سازمان سینمایی برای فروش گیشه فراتر از شعار فروش 1000 میلیاردی تحقق پیدا کرد. سینمای ایران در سال ۱۴۰۲ توانست تعداد مخاطبان خود را از مرز ۲۸ میلیون نفر فراتر ببرد و این آمار به معنای شکسته شدن میزان مخاطب ۲۳ سال سینمای ایران بود. گیشه یک‌هزار و ۲۱۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومانی اتفاقی دلگرم‌کننده برای فیلم‌های پشت خط اکران بود. با تداوم این سیاست، در همین سه ماهه نخست 1403، سینما فروش 588 میلیارد تومانی را تجربه کرده و بیش از 10 میلیون و 223 هزار و 452 نفر به تماشای فیلم‌های اکران شده در فصل بهار به سینماها آمدند.