بیتا میرعظیمی
خبرنگار

اجرای طرح انتقال آب دریا به فلات مرکزی ایران، نمونه‌ای بارز از تلاش‌های شبانه‌روزی دولت سیزدهم برای رفع کم‌آبی و تنش‌آبی در برخی از استان‌های کشور است. ابرپروژه‌ای که قرار است سخاوت خلیج فارس را به سیراب کردن لب‌های تشنه کویرنشینان و صنایع پیوند زده و بخش مهمی‌از کم‌آبی و تنش‌آبی استان یزد را تقلیل دهد. آنگونه که استاندار یزد به «ایران» خبر داده، فاز اول خط دوم انتقال آب دریا به استان یزد با ظرفیت انتقال ۲۰ میلیون متر مکعب آب در سال طی چند روز آینده عملیاتی شده و به تبع آن دسترسی به آب شرب پایدار و تأمین آب موردنیاز صنایع در استان تأمین خواهد شد.
«مهران فاطمی» استاندار یزد با اشاره به برنامه‌ریزی دولت سیزدهم در راستای حل مشکل تأمین آب استان یزد و آغاز عملیات اجرایی خط دوم انتقال آب خلیج فارس (730 کیلومتر) به استان‌های یزد و کرمان به «ایران» می‌گوید: «انتقال آب از خلیج فارس به استان یزد مهم‌ترین رویداد آبی تاریخ استان یزد به شمار می‌رود که عملیات اجرایی آن در جریان سفر شهید آیت‌الله رئیسی به استان آغاز گردید.»

730 کیلومتر خط انتقال آب دریا
وی می‌افزاید: «خط اول انتقال آب دریا تا اردکان توسط شرکت تأمین و انتقال آب خلیج فارس (واسکو) متشکل از شرکت‌های گل‌گهر سیرجان، مس سرچشمه و چادرملو اردکان به بهره‌برداری رسیده است. همچنین در دولت شهید آیت‌الله رئیسی نیز اجرای 730 کیلومتر خط انتقال آب دریا با اعتبار 170 هزار میلیارد تومان آغاز شده و قرار است 100 میلیون متر مکعب آب از طریق خط دوم به استان یزد منتقل گردد. خط دوم انتقال آب شامل آب شیرین‌کن، لوله‌گذاری 730 کیلومتر و ایستگاه‌های پمپاژ است.» طبق گفته استاندار یزد، «خط دوم عملیات اجرایی انتقال آب دریا به استان یزد در 2 فاز انجام می‌شود. فاز اول عملیات انتقال 20 میلیون متر مکعب آب دریا در دولت سیزدهم تکمیل شده و در چند روز آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. فاز دوم نیز شامل انتقال 80 میلیون متر مکعب آب دریا به استان یزد است که بهره‌برداری از آن طی 3-2 سال آینده نهایی خواهد شد.» بالاترین مقام اجرایی استان یزد ادامه می‌دهد: « در حال حاضر، آب شیرین‌کن دوم با ظرفیت تصفیه روزانه 200 هزار متر مکعب آب ساخته شده و با تکمیل آن 20 میلیون متر مکعب آب طی روزهای آینده و از طریق ظرفیت خالی خط اول انتقال آب به استان یزد منتقل خواهد شد. به این ترتیب، با اجرای 30 کیلومتر و اتصال آن به خط اول، این 20 میلیون متر مکعب آب به مخازن آب شرب شهر یزد منتقل شده و بخش مهمی‌از تأمین آب شرب پایدار استان را برعهده خواهد گرفت.»

تأمین آب شرب پایدار
«مهران فاطمی» تصریح می‌کند: « در حقیقت تکمیل 730 کیلومتر لوله‌گذاری زمانبر بوده و ما نمی‌توانستیم برای تکمیل عملیات اجرایی آن 3 سال معطل بمانیم به همین دلیل، ابتکاری به خرج داده و پس از تکمیل ساخت آب شیرین‌کن و تولید روزانه 200 هزار متر مکعب آب تصفیه شده و همچنین استفاده از ظرفیت خالی خط اول، 20 میلیون متر مکعب آب خلیج فارس را از طریق خط اول منتقل می‌کنیم. در حقیقت، با اتصال 30 کیلومتر به خط اول، آب به مخازن شهر یزد منتقل شده و برای تأمین آب شرب و بهداشت و آب مورد نیاز صنایع مورد استفاده قرار خواهد گرفت. همچنین، همزمان با انتقال 20 میلیون متر مکعب آب دریا به استان یزد، عملیات اجرایی 730 کیلومتر خط انتقال آب را نیز پیگیری خواهیم کرد.»
رفع تنش آبی در دولت سیزدهم
استاندار یزد، دسترسی به آب پایدار و رفع مشکل تنش آبی را یکی از مزایای پراهمیت انتقال آب دریا به استان یزد دانسته و خاطرنشان می‌کند: «استان یزد حدود 16 سال است که به‌صورت متوالی با خشکسالی و کم آبی دست و پنجه نرم می‌کند. استانی که به شدت دچار تنش آبی شده و حتی آبرسانی به حدود 381 روستا با تانکر انجام می‌شود. استانی که آب شرب مورد نیاز آن کمتر از میزان آب موجود بوده و حتی صنایع آن برای تأمین حداقل آب مورد نیاز در روز (25 متر مکعب) با مشکلات بسیاری مواجه هستند. در همین راستا، انتقال آب دریا به استان یزد علاوه بر رفع تنش آبی، دسترسی به آب شرب پایدار و آب موردنیاز صنایع در استان را نیز تأمین خواهد کرد.» بالاترین مقام اجرایی استان یزد به دیگر اقدامات مهم دولت مردمی‌در حوزه تأمین آب استان نیز اشاره کرده و می‌افزاید: «از اقدامات پراهمیت دولت سیزدهم در تأمین آب استان می‌توان به اجرای خط پدافندی برای شهرستان اردکان، یزد و شهرستان‌های مجاور، ایجاد مخازن ذخیره‌سازی آب با ظرفیت ۳۵۰ هزار متر مکعب، افتتاح اولین سد استان یزد با اعتبار ۲۵۰ میلیارد تومان، آبرسانی به ۵۸ روستای استان، باز تخصیص آب کیفی و اجرای پروژه خط سبز آبرسان و آبرسانی به شهرستان میبد، اجرای عملیات رینگ آبی شهرستان یزد و راه‌اندازی بزرگترین خط پساب کشور در مجموعه سرب و روی مهدی آباد و... اشاره کرد.»
انتقال آب خلیج فارس به یزد
در همین حال، مهندس «احسان انصاری» مدیرعامل شرکت تأمین و انتقال آب خلیج‌فارس نیز به «ایران» می‌گوید: «خط اول انتقال آب دریا به استان‌های هرمزگان، کرمان و نهایتاً یزد به طول 826 کیلومتر با ظرفیت انتقال 130 میلیون متر مکعب اجرا شده است. در حال حاضر، این خط انتقال آب نمک‌زدایی شده توسط واحد اول نمک‌زدایی 70 میلیون متر مکعب در سال را به استان‌های فوق منتقل می‌کند و واحد دوم نمک‌زدایی نیز با ظرفیت 70 میلیون مترمکعب در بهار سال 1403 افتتاح می‌شود.»
وی می‌افزاید: «تأمین آب مورد نیاز شهر یزد جزء برنامه‌های خط دوم انتقال آب خلیج فارس بوده و قرار است در مرحله اول با اجرای بخشی از خط دوم در مواقع اضطرار از ظرفیت مازاد موقت خط اول استفاده شود. طول این بخش از پروژه 66 کیلومتر است که فاز اول آن شامل 34 کیلومتر خط انتقال از تقاطع خط اول در مجاورت روستای فهرج تا محزن شهر یزد و فاز دوم آن شامل 32 کیلومتر خط انتقال از مخزن R4 می‌شود. همچنین، فاز اول این پروژه دارای 76 درصد پیشرفت فیزیکی است که با تلاش شبانه‌روزی جوانان و متخصصان ایرانی در حال انجام است. ظرفیت این خط 60 میلیون متر مکعب در سال است و تاکنون حدود 1.2 همت برای این پروژه توسط شرکت تأمین و انتقال آب خلیج فارس (واسکو) هزینه شده است.»
عملیاتی شدن ابرپروژه نمک‌زدایی
مهندس انصاری، با اشاره به عملیاتی شدن ابرپروژه نمک‌زدایی و انتقال آب خلیج‌فارس و بهره‌گیری صنایع معدنی استان‌های هرمزگان، کرمان و یزد از آب نمک‌زدایی شده دریا، خاطرنشان می‌کند: «در خط اول این طرح، آب در مسیری به طول حدود ۸۲۶ کیلومتر به محل‌های مصرف منتقل می‌گردد. با بهره‌برداری از واحد دوم نمک‌زدایی در بهار سال ۱۴۰۳ ظرفیت این خط به۴۰۰ هزار متر مکعب در شبانه‌روز(140 میلیون متر مکعب در سال) افزایش یافته و بهره‌برداری از خط دوم با ظرفیت 200 میلیون متر مکعب طی 3 سال آینده تحقق پیدا خواهد کرد. »

انتقال آب نمک‌زدایی شده به صنایع
وی خاطرنشان می‌کند: «کل ظرفیت نمک‌زدایی در دنیا بالغ بر 107 میلیون متر مکعب در روز است که سهم ایران زیر یک درصد(680 هزار متر مکعب در روز) می‌باشد. سایت و سامانه‌های نمک‌زدایی بندرعباس به‌عنوان بزرگترین مجموعه نمک‌زدایی ایران با مساحت ۱۵۵ هکتار در شهرک صنعتی خلیج فارس واقع در غرب بندرعباس به ظرفیت ۵/1 میلیون متر مکعب در روز، به منظور مصارف صنایع و معادن فلات مرکزی کشور احداث شده که واحد اول نمک‌زدایی به ظرفیت ۲۰۰ هزار متر مکعب در شبانه‌روز به همراه تمامی‌زیرساخت‌های مورد نیاز به بهره‌برداری رسیده و واحد دوم نمک‌زدایی به ظرفیت 200 هزار متر مکعب در شبانه‌روز در بهار 1403 به بهره‌برداری خواهد رسید.»

تحویل آب تصفیه شده به اصفهان
مدیرعامل شرکت تأمین و انتقال آب خلیج‌فارس در آخر می‌افزاید: «مطابق مذاکرات اولیه قرار است شرکت واسکو سالانه 35 میلیون مترمکعب آب شیرین تصفیه شده خلیج فارس را در شمال سیرجان (در کیلومتر 380 خط اول) به شرکت آیواسکو(تأمین‌کننده آب شیرین استان اصفهان) تحویل داده و این شرکت نیز این آب را از مسیر خط لوله اختصاصی به صنایع اصفهان منتقل کند. »