اسماعیل آذر
شاعر  و نویسنده

از حدود دو سال قبل در کنار بخش حضوری نمایشگاه کتاب، شاهد در نظر گرفتن امکانی برای خرید مجازی هم هستیم. شرایطی که بسیاری از علاقه‌مندان کتاب و کتابخوانی ساکن شهرها و روستای مختلف را از سفر به تهران بی‌نیاز کرده است. با اینکه منکر مزایای اضافه شدن این بخش به نمایشگاه کتاب نیستم، اما بگذارید بگویم که من همچنان از جمله طرفداران مراجعه حضوری به نمایشگاه کتاب و گشت و‌گذار میان سالن‌ها و غرفه‌های مختلف هستم.
 دلایل مختلفی هم برای این گفته‌ام دارم که به برخی از آنها در ادامه اشاره می‌کنم؛ عده‌ای از دوستان، خرید حضوری از نمایشگاه کتاب را کنار برخی معایب آن می‌بینند، از جمله بار ترافیکی نشأت گرفته از آ ن که خب اتفاق عجیبی نیست و شامل همه نمایشگاه‌ها می‌شود؛ عده‌ای دیگر هم تأکید به زمان و هزینه‌ای دارند که دوستداران کتاب ساکن دیگر شهرها و استان‌ها باید صرف سفر به پایتخت، برای حضور در این نمایشگاه کنند. اینها را قبول دارم، می‌دانم تلاش برای مراجعه حضوری به نمایشگاه کتاب تهران بخصوص برای آنهایی که ساکن نقاط دیگر کشورمان هستند سختی‌هایی دارد اما مسأله اینجاست که این حضور را نباید صرفاً یک خرید ساده تلقی کنیم، مراجعه حضوری به نمایشگاه کتاب، حتی برای آنهایی که نزدیک مصلی هستند یک گردش و حتی سفر فرهنگی محسوب می‌شود.
این سفر بهانه خیری دارد و چه بهانه‌ای والاتر از اینکه بخواهیم به دیدار یار مهربان بشتابیم! این را نه فقط من، بلکه از همه علاقه‌مندان خرید حضوری کتاب می‌توانید بشنوید. برای امثال من، مراجعه مجازی به نمایشگاه کتاب، همچون این است که فصل بهار در خانه بنشینیم و از طریق فیلم و فضای مجازی در باغ‌ها و بوستان‌ها گردش کنیم. اینها در فروش مجازی وجود ندارد، مگر اینکه دنبال کتاب‌های خاصی بوده و فقط همان‌ها را در صفحات نمایشگاه مجازی جست‌و‌جو کرده و بخریم. وگرنه خرید غیرحضوری عطش عاشقان کتاب را سیراب نمی‌کند.
البته بازهم تأکید می‌کنم که این گفته‌ام را دلیلی برای بی‌اهمیت دانستن وجود بخش مجازی بدانید، فقط حرف من این است که نباید مردم را تنها به خرید از بخش مجازی یا حضوری تشویق کرد. هر دو این شیوه خرید باید مهیا باشند تا هرکسی به فراخور شرایط زندگی خود دست به انتخاب بزند. بخصوص که هنوز افراد زیادی در بین جامعه کتابخوان هستند که سن‌وسال‌دار بوده و سر از امکانات ارتباطی جدید درنمی‌آوردند، یا ممکن است جوانانی باشند که هنوز غرق فضای مجازی نشده‌اند. نکته دیگری که نباید فراموش کرد این است که مراجعه حضوری فواید زیادی هم برای مخاطبان کم سن و سال دارد. توصیه‌ام به والدین جوان این است که حتی اگر شاغل هستند حتماً طی این 10 روزی که شاهد برگزاری سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هستیم دست فرزندان خود را گرفته و سری به غرفه‌های مختلف بزنند. این کار کمک می‌کند که چشم بچه‌ها به دیدن کتاب عادت کرده و با آن خو بگیرند. برای شکل‌گیری برخی از عادت‌های بزرگسالی باید از دوران کودکی دست به کار شد. خود من با آنکه سال‌هاست کتاب می‌خوانم و آثار متعددی هم نوشته‌ام، با وجود همه دلمشغولی زندگی امروزی حتماً تلاش می‌کنم که هر سال حتی اگر شده یک مرتبه سری به نمایشگاه کتاب بزنم و دیداری با دیگر اهالی کتاب و از سویی مخاطبان آثارم داشته باشم، شرایطی که با حضور در چنین فضاهایی فراهم می‌شود.