بیتا میرعظیمی
خبرنگار

استان سیستان و بلوچستان سرزمین نخل و آفتاب با تاریخی کهن و باستانی، دارای جذابیت‌های بی‌نظیری برای گردشگران داخلی و خارجی است که می‌تواند در جریان توسعه پایدار منطقه، نقشی مهم و ارزشمند ایفا کند. نخلستان‌های سر به فلک کشیده استان سیستان و بلوچستان، علاوه بر تولید خرما، ظرفیت بسیار بالایی در توسعه اشتغال، درآمدزایی و گردشگری داشته و همزمان با رونق اقتصادی نخل‌های تشنه، به توزیع عادلانه درآمد، کاهش بیکاری و افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری منجر می‌شود؛ صنعتی که تحولات چشمگیری در بخش‌های اقتصادی و اجتماعی منطقه رقم زده و از رخداد معضلاتی نظیر مهاجرت، بزهکاری و... جلوگیری می‌کند. آن‌گونه که مشاور امور گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به «ایران» می‌گوید: «استان سیستان و بلوچستان، یکی از 5 مقصد اصلی گردشگری در کشور محسوب شده و می‌تواند قابلیت‌های بومی، محلی، تاریخی، فرهنگی، آداب و رسوم، موسیقی، غذا و مد و پوشاک مردم خونگرم و میهمان نواز شهرستان‌ها را به نمایش گذاشته و ظرفیتی عمده در توسعه گردشگری منطقه خلق کند. در همین راستا، باید ظرفیت‌های گردشگری استان، بیش از پیش به نمایش گذاشته شده و همزمان با تسهیل حضور سرمایه گذاران، اقداماتی اساسی در جهت توسعه زیرساخت‌های گردشگری انجام شود.»
 رونق گردشگری در «هامین»
«علیرضا جلال زایی» مشاور امور گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و عضو هیأت علمی دانشگاه زاهدان، با اشاره به اختصاص 41 درصد از محصولات باغی استان سیستان و بلوچستان به کشت انواع خرما، به «ایران» می‌گوید: «فصل برداشت خرما با جشنواره «هامین»(جشن شکرگزاری برداشت خرما) همراه است. بدین معنا که کشاورزان سیستان و بلوچستان و افرادی که کار کشت خرما انجام می‌دهند، با برگزاری این جشنواره محلی، ظرفیتی عمده برای توسعه و رونق گردشگری با معرفی آداب و رسوم، سنت‌ها و فرهنگ و باورهای موجود در هامین، فراهم می‌کنند.»
آن‌گونه که مدیر کل سابق میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان می‌گوید: «وجود 68 هزار هکتار نخلستان در استان سیستان و بلوچستان، می‌تواند به یکی از ظرفیت‌های مهم گردشگری در منطقه تبدیل شده و ضمن توسعه ظرفیت‌های گردشگری محلی، به نقشی مؤثر در توسعه گردشگری منطقه تبدیل شود. این در حالی است که همزمان با جشنواره هامین، برگزاری جشنواره‌های دیگری نظیر انار سنگان و خوراک و غذا و... نیز می‌تواند در تبدیل استان سیستان و بلوچستان به یکی از مقاصد مهم گردشگری در کشور، ایفای نقش کند. همچنین برداشت سالانه بیش از 250 هزار تن خرما از استان سیستان و بلوچستان، می‌تواند به استقبال گردشگران و ظرفیت‌سازی مردم محلی برای بهره‌گیری از آن منجر شود.»
توسعه اقتصاد منطقه
مطابق گفته مشاور امور گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، «برگزاری انواع جشنواره‌ها و ثبت آنها در جشنواره‌های محلی تحت عنوان تقویم رویدادهای محلی و برگزاری منظم آنها از سوی مردم بسیار خونگرم، فهیم و میهمان نواز استان سیستان و بلوچستان، می‌تواند زمینه ساز توسعه گردشگری در استان را فراهم کند.»
وی می‌افزاید: «هم‌اکنون، بیش از 40 هزار اشتغال از زمان کاشت تا فصل خرماچینی در منطقه ایجاد می‌شود که همین امر می‌تواند به فرصتی مغتنم برای توسعه و رونق گردشگری کشاورزی تبدیل شده و منجر به افزایش درآمدزایی و بهبود اقتصاد مردم استان شود.»
«علیرضا جلال زایی» ادامه می‌دهد: «استان سیستان و بلوچستان به دلیل قرارگیری در رتبه دوم از نظر سطح زیرکشت و میزان تولید خرما در کشور و افزایش درآمدزایی، ظرفیت تغییراتی محسوس در اقتصاد منطقه و آداب و رسوم مردم را داراست. به عنوان مثال، زمانی که محصول خرما قادر است 40 هزار شغل را در این حوزه از کاشت تا خرماچینی و... ایجاد کند، قطعاً می‌تواند نقش مؤثری را در توسعه اقتصاد و درآمدزایی مردم منطقه نیز ایفا کند.»
بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی و محلی
وی تصریح می‌کند: «بخشی از خرمای سیستان و بلوچستان تحت عنوان مضافتی و با بسته‌بندی بسیار خوب و باکیفیت به کشورهای حوزه خلیج فارس صادر می‌شود. این در حالی است که خرمای سراوان، گلشن، ناهوک و... نیز ظرفیت بسیار بالایی در رونق و توسعه تورهای گردشگری در فصل خرماچینی و جشنواره‌های محلی در تقویم گردشگری با خود به همراه دارد. شاخصه و مؤلفه‌ای مهم که توانسته تغییراتی قابل تحسین در ظرفیت‌های توسعه گردشگری، افزایش درآمدزایی و اقتصاد منطقه ایجاد کند.»
این استاد دانشگاه می‌گوید: «استان سیستان و بلوچستان، یکی از 5 مقصد اصلی گردشگری در کشور محسوب شده و می‌تواند ظرفیت‌های بومی، محلی، تاریخی، فرهنگی، آداب و رسوم، موسیقی، غذا و مد و پوشاک مردم خونگرم و میهمان نواز شهرستان‌ها را به نمایش گذاشته و ظرفیتی عمده در توسعه گردشگری منطقه فراهم کند. در حقیقت استان سیستان و بلوچستان، کلکسیونی از ظرفیت‌های گردشگری به‌شمار می‌رود که طی سال‌های گذشته به خوبی به توسعه ظرفیت‌های آن پرداخته شده است.»
مهم‌ترین مقصد گردشگری
طبق گفته مدیر کل سابق میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان، «در حال حاضر توسعه زیرساخت‌های گردشگری به موازات موارد ذکر شده به یکی از دغدغه‌های اصلی مسئولان استان سیستان و بلوچستان تبدیل شده و به موازات حضور گردشگران در منطقه مورد توجه جدی قرار گرفته است زیرا با حضور گردشگران، مشکلاتی نظیر کمبود تخت‌های اقامتی و... نمود پیدا کرده و مشکلاتی را برای گردشگران ایجاد خواهد کرد. بر این اساس باید ظرفیت‌های گردشگری استان سیستان و بلوچستان، بیش از گذشته به نمایش گذاشته شده و همزمان با تسهیل حضور سرمایه‌گذاران برای رونق گردشگری در منطقه، زیرساخت‌های گردشگری نیز توسعه پیدا کند. در همین راستا، مسئولان این استان درصددند برنامه‌ریزی‌های لازم برای برگزاری اولین اجلاس وزرای گردشگری کشورهای حاشیه اقیانوس هند در استان سیستان و بلوچستان و تشکیل دبیرخانه‌ای برای این مهم صورت پذیرد.»
مشاور امور گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می‌افزاید: «استان سیستان و بلوچستان به عنوان یکی از مقاصد جدی و جدید گردشگری در تقویم رویدادهای محلی گردشگری، مناسبت‌های بسیار زیادی را با خود به همراه دارد. رویدادهایی نظیر جشنواره گلاب گیری، جشنواره انار سنگان، انبه، غذا و خوراک انباگ و... نیز می‌تواند همزمان با افزایش حضور گردشگران در منطقه، به توسعه ظرفیت‌های گردشگری و نمادی ملی در منطقه تبدیل شود. امید است استان سیستان و بلوچستان از وجود چنین ظرفیت‌های ارزشمندی، بهره کافی را برده و با حضور گردشگران در کناره‌های سیستان و بلوچستان سرافراز تا کوه‌های گردشگری تفتان و کرانه‌های مکران تا کوه‌های مینیاتوری دریای عمان و... به یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری برای مردم ایران زمین و گردشگران خارجی تبدیل شده و شاهد افزایش درآمدزایی و توسعه اقتصاد منطقه باشیم.»