رئیس جمهور در مراسم بزرگداشت ۱۶ آذر روز دانشجو بر ضرورت حساسیت دانشجویان نسبت به اصلاح امور و پایبندی دولتش به پیمان با آنها بر سر رفع موانع رشد کشور و مبارزه با فساد تأکید کرد و گفت: از روز اول در دولت اعلام کردیم که حتماً سر اژدهای هفت سر فساد را قطع خواهیم کرد و اجازه نخواهیم داد فساد در هیچ جایی از کشور لانه کند.
آیت‌الله رئیسی با تأکید بر موظف بودن دولتمردان به برخورد با فساد در همه ادارات و سازمان‌ها، اظهار داشت: زیاده خواهی، سوداگری و فساد موانع قابل توجهی پیش روی ماست. در دستگاه قضایی هم که بودم اعلام کردم افراد سوداگر در عرصه‌های مختلف به دنبال این هستند که با فساد جیب خود را پر کنند و این موضوع حتی در زمان جنگ هم وجود داشت.
بر همین اساس رئیس جمهور به موضوع پرونده فساد چای که با وجود برخورد دولت با آن در ماه‌های قبل به تازگی مرکز توجه رسانه‌ها قرار گرفته پرداخت و گفت: در ایام انتخابات وعده دادم که رئیس دولت باید اولین مدعی فساد در کشور باشد و این در دولت سیزدهم‌ محقق شد. تمام کسانی که به نام دولت کار می‌کنند، باید نسبت به فساد حساسیت داشته باشند.در گزارش اخیر فساد در واردات چای نخست دولت پیشقدم شد و شناسایی و پیگیری کرد و دست‌اندرکاران را عزل کرد و پرونده را به دست دستگاه قضا سپرد.  رئیس جمهور در این باره با بیان اینکه اگر به ضرورت جابه‌جایی یک مدیر برسیم، کوچک‌ترین تأملی نخواهیم کرد، خاطر نشان کرد: هر وقت به این موضوع برسیم که مدیری در جایی ضرورت دارد تغییر کند، بدانید کوچک‌ترین تأملی نخواهیم کرد و به سرعت او را جابه‌جا خواهیم کرد. این ادعا نیست در این دو سال عمل کردیم، در سطوح مختلف هر جا احساس کردیم کارآمدی او دچار آسیب شده او را جابه‌جا کردیم.این موضوع برخلاف دولت‌های پیشین است که می‌گفتند فلان مسئول جزو فلان حزب، گروه و... است یا فلان شخص او را سفارش کرده است.

دانشگاه؛ اتاق فکر دولت
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در جمع دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی و پس از شنیدن دیدگاه‌ها و پرسش‌های مطرح شده از سوی آنان، با تأکید بر اینکه دانشجو فقط در۱۶ آذر نباید مورد توجه قرار گیرد، گفت: دانشجویان قشری پیشتاز هستند که جامعه و نیاز آن را می‌شناسند و برای رفع نیاز جامعه آماده هستند. دانشجو در جایگاه روشنفکری باید ببیند، قبل از اینکه دیگران ببینند و شرایط جامعه را خوب درک کند و در زمان لازم مطالبه‌گری و حق‌خواهی کند و نسبت به اصلاح امور حساس باشد. رئیس جمهور، دانشگاه را مرکز دانش و تولید علم در کشور دانست و گفت: دانشگاه به کشور قدرت می‌بخشد، نیروهای آموزش دیده و دانشمند، نخبه و کسانی که هم تخصص دارند و هم تعهد می‌توانند در عرصه‌های مختلف تحول آفرین باشند. قدرت علمی پیشران پیشرفت و توسعه در کشور است.
وی در ادامه با بیان اینکه دانشگاه تحول آفرین است، مطرح کرد: توانمندی کشور با علم و دانش و فناوری دارای اهمیت است.آینده ایران و ایران آینده را علم و دانش و تخصص همراه با تعهد رقم می‌زند و دانشگاه متکلف این مسئولیت مهم است. به جد معتقدیم دانشگاه اتاق فکر و اندیشه ورزی دولت است.

دانشگاه سیاسی، نه سیاسی‌کار
رئیس جمهور با بیان اینکه سال گذشته دیدید که دانشگاه هدف بود، اظهار داشت: باید صمیمانه از دانشجویان، اساتید و مدیران تشکر کنم که دشمن را ناکام گذاشتند و نگذاشتند به اهداف پلیدش برسد و او را ناامید کردند. دشمن چون نقش دانشگاه را فهمیده بود تلاش کرد دانشگاه را به‌هم بریزد و کسب علم و معرفت را مختل کند. آیت‌الله رئیسی با اشاره به اینکه دانشگاه سیاسی است اما سیاست‌کار نه و سیاسی یعنی اینکه نسبت به جامعه خود و نیازهای آن شناخت دارد، اظهار داشت: برخی‌ها فکر می‌کنند سیاسی بودن دانشگاه به معنای این است که دانشگاه به باشگاه احزاب سیاسی و دانشجویان پیاده‌نظام سیاسیون تبدیل شوند، ما این را سیاسی بودن دانشگاه نمی‌دانیم. وظیفه دانشگاه پرورش عالم و نخبه و چهره‌های محقق و پژوهشگر است اما متأسفانه دانشگاه و کشور گرفتار مدرک‌گرایی شده است.
شکست دشمن در ناامید کردن مردم
رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به دو ابر‌پروژه دشمن، نخست منزوی کردن ایران در جهان و دیگری ناامید کردن مردم و شکست در به ثمر رساندن این پروژه‌ها خطاب به دانشجویان گفت: رصد کنید و ببینید شرایط در جهان و منطقه چگونه است، با توجه به تلاشی که جمهوری اسلامی در همکاری و ارتباط با کشورهای همسایه، مسلمان و همسو و حضور در مجامع بین‌المللی کرد، آیا امروز دشمن منزوی شده یا جمهوری اسلامی ایران؟حقیقتاً دشمن منزوی شده و ایران در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در منطقه و جهان‌ می‌درخشد. رؤسای جمهور کشورها بارها اذعان داشتند که ایران را ابرقدرت در منطقه و کشوری مستقل می‌دانند و رسماً می‌گویند که بنا دارند مسائل منطقه را با ایران حل کنند.آیت‌الله رئیسی درباره ناکامی دشمن که به دنبال ناامید کردن مردم ایران بود نیز اظهار کرد: اما امروز ۱۰ هزار شرکت دانش‌بنیان داریم و صادرات این شرکت‌ها به مرز ۲ میلیارد دلار رسیده است. در تجارت منطقه طی ۴۰ سال گذشته رکورد زدیم. بیش از ۶ هزار کارگاه و کارخانه تعطیل و نیمه‌تعطیل را در عرصه تولید فعال کردیم. دولت دنبال این است که در عرصه‌های مختلف فعالیت داشته باشد و در این جهت دشمن موفق نشد مردم را ناامید کند.

مقاومت، برهم زننده محاسبات دشمن
آیت‌الله رئیسی در بخشی از این سخنان با تأکید بر اینکه مقاومت با اقدامات خود در منطقه زیر میزی زده است که دشمنان گزینه‌های مختلفی روی آن‌چیده بودند، گفت: مقاومت محاسبات دشمن در منطقه و جهان را به‌هم زد و به تعبیر مقام معظم رهبری در منطقه دشمن خواست و نتوانست و ما خواستیم و توانستیم. وی تصریح کرد: پروژه دیگر دشمن مأیوس‌سازی مردم بود که باز هم شکست خوردند، می‌خواستند نوعی بن‌بست‌نمایی کنند غافل از اینکه در نظام و کشور بن‌بستی وجود ندارد. القا می‌کردند که مردم با این شرایط باید منتظر قحطی، تورم ۳ رقمی و قطعی آب آشامیدنی باشند اما زهی خیال باطل.

تشریح ریل‌گذاری‌های دولت
آیت‌الله رئیسی در ادامه اقدامات دولت برای پیشرفت و حل مسائل کشور در حوزه‌های مختلف از جمله تحقق اهداف دولت در افزایش تولید مسکن، کاهش نرخ بیکاری و افزایش رشد اقتصادی را تشریح کرد و با بیان اینکه برخی به دنبال این بودند که بگویند اقتصاد کشور دچار فروپاشی خواهد شد اما امروز شاهدیم که قطار پیشرفت اقتصادی در عرصه‌های مختلف در کشور در حال حرکت است و با ریل‌گذاری انجام شده هرگز دچار وقفه و کندی نخواهد شد، تأکید کرد: اراده مردم آن است که قطار پیشرفت حرکت کند. موانع دشمن موجب کندی حرکت کشور نخواهد شد زیرا به سخن رهبر معظم انقلاب ایمان داریم و خسته و ناامید نخواهیم شد.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه در ابتدای دولت ۲۴۰هزار مسکن مهر ناتمام وجود داشت و تا امروز ۱۰۷ هزار مسکن را تحویل متقاضیان دادیم و الباقی آن را هم تا اوایل سال آینده برنامه‌ریزی کرده‌ایم، گفت: مسکن وعده دولت است، برخی در 10 روز اول دولت می‌گفتند از وعده ۴ میلیون مسکن چه خبر! در حالی ‌که هنوز دولت تشکیل نشده بود. رشد مسکن در کشور در سال‌های ۹۸ و ۹۹ منفی ۱۵و ۱۳ درصد بود و امروز رشد منفی به رشد مثبت ۳.۲ درصد رسیده است. کمبود و نساختن مسکن در سنواتی که مغفول مانده بود باید جبران شود. دولت شجاعانه در این عرصه وارد شد و یک میلیون و ۹۰۰ هزار مسکن در حال ساخت است.
آیت‌الله رئیسی تأکید کرد: در اشتغال عقب نیستیم و آمار کاهش بیکاری را نشان می‌دهد و اکنون نرخ بیکاری به طور متوسط ۷.۹ درصد است که در بعضی از استان‌ها این آمار ۵ یا ۶ درصد است و حتی برخی استان‌ها به دنبال نیروی کار هستند. درباره اشتغال نیروهای تحصیلکرده نیز اقداماتی کردیم مانند آنچه در بخش صنعت انجام دادیم و ۵ هزار بورسیه صنعت داریم. درباره نخبگان تمام کسانی که تحت پوشش بنیاد ملی نخبگان هستند به عنوان هیأت‌های علمی در حال جذب در دانشگاه‌های کشور هستند.

وطن‌دوستی از شاخص‌های نخبگی است
رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود بر اینکه وطن‌دوستی یکی از شاخص‌های نخبگی است تأکید کرد و با طرح این پرسش که آیا این نخبگی است که اجازه می‌دهد خدمت به کشور را رها کنیم و به این بهانه که فلان جا پول بیشتری می‌دهد پس به آنجا برویم، گفت: ما به پیمان‌های خود با مردم و دانشجویان پایبند و مقید هستیم و رفع موانع را دنبال می‌کنیم. اکنون نیز جلوه‌های خوبی از پیشرفت کار را شاهد هستیم. رشد اقتصادی در کشور در 10 سال گذشته ۴ دهم درصد بوده است، در برخی سال‌ها ۷ دهم درصد و برخی سال‌ها ۱.۵ درصد، اما دولت سیزدهم در سال نخست فعالیت خود ۴ درصد رشد اقتصادی داشته و این رشد در سه ماهه اول ۱۴۰۲ به ۷ درصد رسیده است. جمله معروف «ما می‌توانیم» شعار دولت است، آینده پیش روی درخشان و امیدوارکننده است.

آیت الله رئیسی: دانشگاه و دانشجو نباید به باشگاه احزاب سیاسی و پیاده‌نظام سیاسیون تبدیل شود   تجاری سازی موفق علم و دانش در دستور کار دولت است

حضور هر ساله رئیس جمهور و اعضای دولت در دانشگاه‌ها، چه در مراسم روز دانشجو و چه غیر از آن، نشان دهنده توجه دولت سیزدهم به جایگاه اجتماعی، سیاسی و علمی و نخبگانی دانشگاه است. مطابق سخنان آیت‌الله رئیسی، دولت نگاهی جامع به دانشگاه دارد و بر آن است تا از ظرفیت‌های آن در حوزه‌های مختلف استفاده کند. در این زمینه با دکتر جلیل دارا، استاد دانشگاه و مدیر آموزش و تحقیقات وزارت کشور گفت‌و‌گو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
 
به عنوان یک چهره دانشگاهی، اهتمام رئیس جمهور برای حضور در دانشگاه‌ها را چطور ارزیابی می‌کنید و معنای اجتماعی و سیاسی این حضور چیست؟
ابتدا باید به این مسأله اشاره کرد که اساساً عرصه حکمرانی بدون پشتوانه فکری و بدون حضور نخبگان علمی و دانشگاهی نمی‌تواند پررونق و کارآمد باشد. بر همین اساس امروزه همه کشورها در حکومتداری و در عرصه حکمرانی، از نخبگان علمی و دانشگاهی استفاده می‌کنند.
به طور مثال در حوزه هوشمندسازی که یکی از ویژگی‌های حکمرانی امروز در دنیا محسوب می‌شود، شاهد استفاده فزاینده از نخبگان دانشگاهی هستیم. در کنار این مسأله، در کشور ما به دلیل مسائلی که جامعه ما به آن مبتلا است، اعم از مسائل اجتماعی تا اقتصادی، حضور نخبگان و دانشگاهی‌ها در عرصه حکومتداری بسیار مهم‌تر است. البته باید به این واقعیت هم اشاره کرد که از میان مسئولان، چهره‌ای که بیش از همه بر امتزاج میان نهاد علم و حکمرانی تأکید داشتند، مقام معظم رهبری هستند. رهبرانقلاب چه در دوران ریاست جمهوری و چه رهبری، ارتباطات گسترده‌ای با نخبگان دانشگاهی، اعم از دانشجویان و اساتید داشتند، جلساتی که از قضا دو سویه بود، یعنی نظرات، پیشنهادات و حتی انتقادات دانشجویان و اساتید دانشگاه‌ شنیده شد. به تأسی از این رویه کلانی که رهبرانقلاب دارند، دولت‌ها هم این رویه را باید دنبال کنند.
در این میان، آقای رئیسی یکی از شخصیت‌هایی است که از ابتدای حضور در دولت، بنا را بر این گذاشتند که در جامعه علمی و دانشگاهی حضور داشته باشند.
این، نه صرفاً یک شعار، بلکه واقعیتی است که از عملکرد شخص رئیس جمهور فهمیده می‌شود که حتی در سال گذشته که برخی از دانشگاه‌های کشور هم ملتهب بود، شخص ایشان ارتباط با دانشگاه را قطع نکرد. در کنار این حضور در دانشگاه‌ها، رئیس جمهور اهتمام و تأکید دیگری هم دارند و آن، استفاده از نخبگان علمی و دانشگاهی در عرصه حکمرانی است.
در این راستا، شاهد حضور چهره‌های علمی در دولت و ارکان مختلف آن هستیم. به باور من، این حضور و توجه دولت و رئیس جمهور نسبت به دانشگاه، ناشی از درک این واقعیت است که کشور نمی‌تواند بدون مشارکت و نقش آفرینی دانشگاه‌ها، نسبت به حل مسائل خود توفیق داشته باشد.
در همین راستا، رئیس جمهور تأکید دارند که دانشگاه اتاق فکر و اندیشه ورزی دولت است. اما سؤال این است که این اتاق، چطور شکل می‌گیرد؟
این سخن که دانشگاه اتاق فکر و اندیشه ورزی دولت است، به این معنی است که کلان‌مسأله‌هایی که در کشور وجود دارد؛ چه احصای این کلان‌مسأله‌ها و چه ارائه راه‌حل و پیشنهاد، جز با حضور و مشارکت جامعه علمی و دانشگاهی میسر نیست. البته بنابر گزارش‌هایی که وجود دارد، می‌توان گفت اکنون وزارت علوم در راستای عملیاتی کردن این راهبرد رئیس جمهور حرکت می‌کند، اما انتظار می‌رود که این جریان تقویت شود. به عنوان یک دانشگاهی، معتقدم با شکل‌گیری چنین اتاق‌ها و فرایندهای ارتباطی دو سویه میان دولت و دانشگاه است که می‌توانیم شاهد تجاری‌سازی موفق علم و دانش باشیم یا اینکه مسیری فراهم شود تا در طرح‌ها و پروژه‌هایی که منجر به پیشرفت کشور می‌شود، از نخبگان دانشگاهی استفاده شود. یکی از نشانه های اینکه دانشگاه به اتاق فکر دولت تبدیل شده است، شرکت‌ها و فعالیت‌های دانش بنیان هستند که بنابر گزارش‌ها، در دولت سیزدهم شاهد جهش خوبی در این حوزه هستیم. برخی‌ها هم هستند که حضور مسئولان در دانشگاه‌ها یا اساساً رفت و آمد و ارتباط میان دولت و دانشگاها را بی‌ثمر ارزیابی می‌کنند.
برخلاف این تلقی، به عنوان یک چهره دانشگاهی، بر این باورم که جلسات مستمر رئیس جمهور با نخبگان و رفت و آمد مسئولان به دانشگاه‌ها، منجر به این خواهد شد که نخبگان جامعه، اعم از نخبگان دانشگاهی و غیردانشگاهی دیدگاه‌های خود را نسبت به مسائل مختلف اعلام کنند. ضمن اینکه مجموعه مسئولان هم با حضور در این جمع، مسائل و مشکلاتی که پیش روی آنها هست و کلان مسأله‌های کشور را در میان بگذارند و برای آن راه‌حل پیدا کنند.

سال گذشته که دشمن برنامه‌های گسترده‌ای برای اغتشاش در دانشگاه داشت، باز هم ارتباط دولت و دانشگاه قطع نشد. به نظر شما این توفیق چطور حاصل شد؟
همان‌طور که مقام معظم رهبری بارها اشاره کردند، دانشگاه باید سیاسی باشد و نسبت به پدیده‌های سیاسی واکنش نشان دهد، اما نباید سیاست‌زده باشد. اتفاقاتی که سال گذشته صورت گرفت، باعث شد در برخی دانشگاه‌ها شاهد آن باشیم که اندکی از مسیر علمی دانشگاه فاصله گرفته شود. البته به اعتقاد من جامعه دانشگاهی چندان دچار التهابات نشد که خود ناشی از هوشیاری دانشجویان و اساتید بود، اما همانقدری هم که شاهد برخی روندهای ناپسند بودیم، زیبنده دانشگاه‌های ما که معتقدیم اسلامی است، نبود. ممکن است افرادی در دانشگاه تمایل داشته باشند به مسائل جناحی دامن بزنند یا فضای دانشگاه را به سمت تربیت پیاده نظام برای یک جناح یا گروه سیاسی بکشانند، اما توجه جامعه استادی و نیز سیاست‌های کلان باید همواره این باشد که دانشگاه از مسیر علمی خود منحرف نشود. زیرا در تاریخ ما، هر گاه که می‌بینیم دانشگاه درحال حرکت به سمت درخشش‌های علمی است، در همان زمان می‌بینیم که دشمن تلاش می‌کند مشغولیت‌های انحرافی ایجاد کند تا فضای روبه پیشرفت علمی و جامعه دانشگاهی کشور را از مسیر خود منحرف کند. رئیس جمهور هم روز گذشته در دانشگاه شهید بهشتی به این مسأله توجه داشتند که دغدغه جمهوری اسلامی عدم پیشرفت ما است. از این رو باید هوشیاری وجود داشته باشد و مسئولان و دانشجویان فضای دانشگاه را به سمتی ببرند که این هدف دشمن محقق نشود. سال گذشته هم گرچه برخی تلاش کردند تا فضای دانشگاه را سیاست زده کنند، اما واقعاً دیدیم که هم دولت و هم بویژه خود جامعه دانشگاهی، اعم از اساتید و دانشجویان، تلاش کردند تا این اتفاق نیفتد.

به عنوان سؤال آخر، نسبت دولت و جامعه دانشگاهی را چطور می‌بینید؟
شاهد اهتمام رئیس جمهور نسبت به ارتباط با دانشگاه هستیم، اما در کنار این، معتقدیم میزان فعلی ارتباط میان دولت و دانشگاه، قطعاً برای رئیس جمهور رضایت بخش نیست. البته آقای رئیسی در جلسات متعدد بر این مسأله تأکید کردند و عملکرد ایشان و گزارشی که ما از حضور ایشان در جمع نخبگی و دانشگاهی داریم، این است که ایشان نه تنها بر بحث و گفت‌و‌گو تأکید دارند که معتقدند باید ارتباط میان دولت و دانشگاه گسترش یابد. به رغم همه این‌ها، توقع این است که این روند از سوی سایر بخش‌ها و اجزای دولت هم گسترش یابد.