ایران به دنبال بالا گرفتن درگیری‌ها بین حماس و رژیم صهیونیستی به نقطه تمرکز دنیا تبدیل شده و می‌تواند تأثیر بزرگی بر امنیت عرضه جهانی نفت داشته باشد. ایران به دنبال حمله غافلگیرکننده حماس به رژیم صهیونیستی تبدیل به نقطه تمرکز دنیا شده است. درشرایطی که هرگونه جنگ در خاورمیانه تهدید جدی برای امنیت عرضه نفت دنیاست، تولیدکننده‌ای در قد و قامت ایران می‌تواند مشارکت عمیق‌تری در بازارهای جهانی نفت داشته باشد. تولید نفت خام ایران بر اساس تازه‌ترین گزارش اوپک، در ماه سپتامبر (شهریور- مهر) با ۱۵ هزار بشکه افزایش به 3 میلیون و ۵۸ هزار بشکه رسید و جایگاه سومین تولیدکننده نفت در این سازمان را حفظ کرد. گزارش ماه اکتبر اوپک که به تازگی منتشر شده نشان می‌دهد که ۱۳ عضو این سازمان بر اساس گزارش منابع ثانویه در ماه سپتامبر (شهریور- مهر) ۲۷ میلیون و ۷۵۵ هزار بشکه نفت خام تولید کردند که ۲۷۳ هزار بشکه بیشتر از ۲۷ میلیون و ۴۸۲ هزار بشکه ماه اوت است.
پس ازعربستان با تولید روزانه ۹ میلیون و ۶ هزار بشکه و عراق با تولید روزانه 4 میلیون و ۳۰۷ هزار بشکه، ایران با تولید روزانه 3 میلیون و ۵۸ هزار بشکه جایگاه سومین تولیدکننده این سازمان را حفظ کرد. بر اساس گزارش منابع ثانویه، ایران در ماه سپتامبر 3 میلیون و ۵۸ هزار بشکه نفت خام تولید کرده که ۱۵ هزار بشکه بیشتر از ماه اوت ۲۰۲۳ (مرداد- شهریور) بوده است. بلافاصله بعد ازخبرحمله حماس، گزارش‌هایی مبنی بر مداخله ایران منتشر شد، اما تهران این ادعا را رد کرده است. امریکا و رژیم صهیونیستی هم اعلام کرده‌اند که هیچ مدرکی دال بر مداخله ایران وجود ندارد. اما لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه و جنگ‌طلب امریکا هنوز هم خواستار بمباران پالایشگاه‌های ایران توسط امریکاست. این اقدام و اقدامات مشابه می‌تواند قیمت نفت را به راحتی به بیش از 100 دلار در هر بشکه برساند. هرچند که در این بین، شکاف بین اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) درباره رشد تقاضا برای نفت در سال ۲۰۲۴، دهان باز کرده است.
آژانس بین‌المللی انرژی، رشد بسیار کندتر تقاضا برای نفت در سال میلادی آینده را پیش‌بینی کرده درحالی که اوپک، همچنان رشد تقاضا تحت تأثیر بهبود مصرف چین را انتظار دارد. اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی که نماینده کشورهای صنعتی است، در سال‌های اخیر بر سر موضوعاتی مانند دورنمای بلندمدت تقاضا برای نفت و ضرورت سرمایه‌گذاری در تولید جدید، اختلاف نظر پیدا کرده‌اند.
آژانس بین‌المللی انرژی در جدیدترین گزارش ماهانه خود، پیش‌بینی رشد تقاضا برای نفت در سال ۲۰۲۴ را اصلاح نزولی کرد و از یک میلیون بشکه در روز، به ۸۸۰ هزار بشکه در روز کاهش داد. این امر، نشان‌دهنده شرایط اقتصادی دشوار جهانی و پیشرفت کارآمدی انرژی است.
در مقابل، اوپک در جدیدترین گزارش ماهانه خود، پیش‌بینی‌اش از تقاضا برای نفت را تغییر نداد و انتظار دارد تقاضا به میزان ۲,۲۵ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۴ رشد کند. اختلاف بین این دو پیش‌بینی، ۱,۳۷ میلیون بشکه در روز است که معادل بیش از یک درصد از مصرف روزانه نفت در جهان است.
رشد تقاضا برای نفت، نشان‌دهنده قوت بازار نفت است و می‌تواند روی قیمت نفت و سوخت برای مصرف‌کنندگان عادی و شرکت‌ها تأثیر بگذارد، همچنین در سیاست تولید نفت اوپک و متحدانش تأثیر می‌گذارد.
اوپک در گزارش ماهانه خود اعلام کرد: در سال ۲۰۲۴، رشد اقتصادی جهانی قوی در بحبوحه تداوم بهبود تقاضای چین، باعث افزایش بیشتر مصرف نفت خواهد شد.
اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی درباره تقاضا برای نفت در سال ۲۰۲۳، توافق دارند.
آژانس بین‌المللی انرژی، پیش‌بینی خود از رشد تقاضا برای نفت در سال میلادی جاری را به ۲,۳ میلیون بشکه در روز افزایش داد و به پیش‌بینی اوپک از رشد ۲,۴۴ میلیون بشکه در روز تقاضا، نزدیک شد. آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش خود اشاره کرده که سیگنال‌هایی از آسیب دیدن تقاضا به دلیل رشد قیمت و رشد فروش خودروهای برقی را مشاهده کرده است. نفت برنت در سپتامبر به مرز ۱۰۰ دلار در هر بشکه نزدیک شد اما تحت تأثیر نگرانی‌های اقتصادی، کاهش یافت. با این حال، نفت برنت دوشنبه گذشته تحت تأثیر درگیری میان مبارزان فلسطینی و رژیم صهیونیستی و احتمال مختل شدن عرضه نفت خاورمیانه، جهش پیدا کرد و روز جمعه به ۹۰ دلار در هر بشکه صعود کرد.
آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد شواهدی از نابودی تقاضا در مقیاس گسترده بخصوص در کشورهای کم‌درآمد مانند نیجریه، پاکستان و مصر و سیگنال‌هایی از شتاب گرفتن کاهش تقاضا در بعضی از بازارهای توسعه‌یافته مانند امریکا، وجود داشته است. اوپک انتظار دارد تقاضا در کشورهای سازمان توسعه و همکاری اقتصادی در سال ۲۰۲۴ رشد کند، در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی، کاهش دائمی تقاضا را پیش‌بینی می‌کند. طبق پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی، تقاضا برای بنزین در سال ۲۰۲۴، به میزان ۲۵۰ هزار بشکه در روز در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی کاهش پیدا می‌کند. آژانس‌های پیش‌بینی کننده، با در نظر گرفتن دورنمای اقتصادی و ابهامات ژئوپلیتیکی، اغلب برآوردهایشان را مورد بازبینی قرار می‌دهند.

برش

نقش آفرینی ایران در بازار جهانی نفت
ناگفته پیداست که تنگه هرمز در آب‌های ایران یکی از بزرگ‌ترین گذرگاه‌های دنیاست. حجم نفتی که روزانه از این گذرگاه عبور می‌کند به حدود 17 میلیون بشکه می‌رسد یعنی برابر با حدود 17 درصد از تقاضای جهانی نفت طبق پیش‌بینی‌های انجام شده برای سال‌جاری میلادی.
همچنین حدود 90 درصد از نفت خاورمیانه از طریق تنگه هرمز منتقل می‌شود. افزایش درگیری‌ها بین تهران و غرب همواره تنگه هرمز را در سرخط خبرها قرار داده است. درصورت افزایش درگیری‌ها در خاورمیانه این احتمال وجود دارد که تنگه هرمز بسته شود. قیمت نفت بلافاصله پس از اعلام حمله حماس به رژیم صهیونیستی و پاسخ‌ این رژیم افزایش یافت. اما گزارش مؤسسه نفت امریکا مبنی بر افزایش ذخایر نفتی این کشور شاخص‌های نفتی را پایین آورد. رئیس‌جمهور ایران در حال گفت‌و‌گو با ولیعهد عربستان است که تلاش می‌کند تنش‌ها را کاهش دهد. ابراهیم رئیسی تأکید دارد ایران و عربستان هر دو باید از ملت مسلمان فلسطین در این برهه حساس دفاع کنند. عربستان که اخیراً روی قراردادی برای ایجاد روابط دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی کار می‌کرد، هنوز از هیچ طرفی حمایت نکرده است. آژانس بین‌المللی انرژی در سال گذشته میلادی به همراه امریکا حجم عظیمی از ذخایر نفت خود را آزاد کردند تا مانع افزایش قیمت نفت شوند. مداخله ایران در این جنگ بین رژیم صهیونیستی و حماس می‌تواند تأثیر بزرگی بر امنیت عرضه جهانی نفت داشته باشد. به همین دلیل است که بسیاری تلاش می‌کنند از طریق دیپلماتیک آتش این جنگ را قبل از برافروخته‌تر شدن خاموش کنند.