مرجان اسلامی‌فر
روزنامه نگار

 
با سفر رئیس‌جمهور به امریکای لاتین، اتفاق‌های مهمی در صنعت خودروی کشور رخ داد. بعد از 8 سال، کارخانه خودروسازی مشترک ایران و ونزوئلا فعال شد. از این‌رو طی ماه‌های آینده تولیدات ایران‌خودرو و سایپا در بازار ونزوئلا، عرضه می‌شود و برنامه‌ریزی شده که خودرو و قطعات تولید مشترک به سایر کشورهای امریکای لاتین هم صادر شود.
اتفاق مهم دیگری که می‌توان به عنوان دستاورد سفر رئیس‌جمهور و همراهان او به ونزوئلا عنوان کرد پیشنهاد دولت ونزوئلا به ایران برای احیای کارخانه‌های راکد و غیرفعال این کشور است. بر این اساس قرار شده شرکت‌های خودروسازی کشورمان، برخی کارخانه‌های خودروسازی و قطعه‌سازی ونزوئلا را احیا و آن را وارد مدار تولید کنند. مبحث بعدی که در سفر دو روزه رئیس‌جمهور به کاراکاس مطرح شد، آغاز فعالیت نمایندگی خدمات پس از فروش خودرو است؛ از سال 1394 که تولید و صادرات خودرو به ونزوئلا متوقف شده بود، مجدداً طی روزهای اخیر، نمایندگی‌ها فعال و آماده خدمات‌رسانی به مردم ونزوئلا شدند. فعالان و کارشناسان صنعت خودرو، گستردگی فعالیت خودروسازان و حضور در سایر کشورها را بسیار مهم می‌دانند و معتقدند فعالیت‌های برون‌مرزی به توسعه صنعت خودرو کمک شایانی می‌کند.
محمدرضا نجفی‌منش، کارشناس صنعت خودرو به «ایران»، گفت: «فعالیت دوباره ایران‌خودرو و سایپا در ونزوئلا اتفاق مهمی است، با صادرات و تولید خودرو در کشورهای امریکای لاتین می‌توان ضمن افزایش ارز آوری برای کشور، فرصتی را فراهم کرد که همکاری‌های مشترک را توسعه داد.»
او افزود: «سال‌های گذشته، خودروهای ایرانی به کشورهای روسیه، ونزوئلا، عراق، ارمنستان، جمهوری‌آذربایجان و... صادر می‌شد اما در سال‌های گذشته به جهت تحریم و برخی مشکلاتی که صنعت خودرو داشت، صادرات متوقف شد و به صورت محدود به برخی کشورها خودروی ایرانی صادر می‌شد ولی اکنون با توسعه صنعت خودرو، افزایش تیراژ تولید و رشد صنعت قطعه‌سازی، دولت سیزدهم پیگیر صادرات خودرو به کشورهای مختلف و بخصوص امریکای لاتین و همچنین تولید خودرو در کشورهای هدف صادراتی است.» نجفی‌منش ادامه داد: «ونزوئلا یکی از بازارهای بسیار خوب برای خودروهای ایرانی است، لذا باید از فرصت پیش آمده بهترین بهره را برد و ضمن فعال‌سازی کارخانه خودروهای سواری، تولید و صادرات خودروهای تجاری سبک و سنگین که مورد نیاز ونزوئلا است، اقدام کرد.»
 او گفت: «برای موفق بودن در بازار خودروی ونزوئلا یک موضوع اهمیت زیادی دارد و آن قیمت خودرو است، اگر قیمت خودروهایی که قرار است به این کشور امریکای لاتین صادر یا تولید شود، بالا باشد، مردم ونزوئلا از آن استقبال نخواهند کرد لذا باید با رعایت کیفیت به سمتی رفت که قیمت خودروها برای مردم این کشور مناسب تمام شود.»

علاقه‌مند به توسعه روابط خودرویی
سال 1385 فاز نخست تولید خودرو با ظرفیت 10 هزار دستگاه با حضور چاوز رئیس‌جمهور وقت ونزوئلا، در این کشور راه‌اندازی شد. در آن دوره چاوز اعتقاد داشت که کشورش می‌خواهد مراحل صنعتی شدن را طی کند. در آن برهه که همکاری‌های مشترک دو کشور آغاز شد، نگاه‌ها سیاسی بود و مخالفان این اتفاق اعتقاد داشتند که سرمایه‌گذاری در ونزوئلا بیهوده است. همین نوع نگاه‌ها سبب شد که دولت روحانی، همکاری مشترک با این کشور دوست را کنار بگذارد و خودرو تنها برای مصرف داخلی تولید کند.
علت خاک خوردن خط تولید خودروسازان در ونزوئلا بارها از سوی مسئولان وقت وزارت صمت پرسیده شد و آنها در جواب عنوان می‌کردند که دو کشور تمایلی به ادامه همکاری ندارند. اما مذاکرات روزهای اخیر گواه آن است که ونزوئلا علاقه‌مند به توسعه و عمق‌بخشی به روابط خودرویی با ایران است. در سفر دو روزه‌ای که رئیس‌جمهور به ونزوئلا داشت، آنها بارها از اشتیاق خود برای حضور خودروسازان و قطعه‌سازان ایرانی در کشورشان صحبت کردند. بر اساس مذاکرات صورت گرفته قطعه‌سازان داخلی هم قرار است راهی ونزوئلا شوند و در تأمین و صادرات قطعات خودرو با ونزوئلا همکاری کنند.

تولید 30 هزار خودرو در سال
برای تولید مشترک خودرو در سال 1385 شرکت ونیراتو تشکیل شد. این شرکت با مشارکت ۳۶ درصدی شرکت توسعه صنایع خودرو با سهامداری ایران‌خودرو و سایپا و ۶۴ درصدی شرکت دولتی کورپیونسا وابسته به وزارت صنایع ونزوئلا ایجاد شد. این مجموعه تا سال 1394بیش از ۲۰ هزار و ۸۶۲ دستگاه خودرو تولید کرد که سهم سایپا ۱۱ هزار و ۶۰۵ دستگاه و ایران‌خودرو ۹ هزار و ۱۷۷ دستگاه بوده است. از سال 1394 تا سال گذشته، خط تولید ونیراتو غیرفعال بود و از مهرماه سال گذشته گفت‌و‌گوها برای فعال شدن خطوط تولید خودروسازان ایرانی در ونزوئلا، شروع شد. در حال حاضر ظرفیت تولید سالانه خودروسازی ایران و ونزوئلا ۳۰ هزار دستگاه در سه شیفت کاری است.
از سرگیری تولید تراکتور
در کنار تولید خودروهای سواری، قرار است تولید تراکتور هم از سر گرفته شود. در آخرین تفاهم‌های صورت گرفته قرار شد تولید سه هزار دستگاه تراکتور ایرانی در سال و صادرات آن به کشورهای حوزه امریکای لاتین در دستور کار طرفین قرار گیرد. در رسانه‌ها آمده است که شرکت ونیران تراکتور وابسته به شرکت تراکتورسازی ایران طی توافقنامه فیمابین دو کشور ایران و جمهوری بولیواری ونزوئلا در تاریخ ۹ جولای ۲۰۰۳ در راستای تأمین نیاز بازارهای داخلی و امریکای لاتین با مشارکت دو شرکت تراکتورسازی ایران و شرکت ونزوئلایی CVG تأسیس شد.
امضای پیش‌نویس قرارداد همکاری بین CVG و تراکتورسازی در تاریخ ۲۴ ژانویه ۲۰۰۳ انجام شد که در نهایت در ۳۱ آگوست ۲۰۰۴ شرکت تراکتورسازی ونیران با سرمایه ۵۱ درصدی شرکت تراکتورسازی ایران به مبلغ ۱۶ میلیون و ۳۲۳ هزار و ۶۰۰ دلار و با سرمایه ۴۹ درصدی شرکت ونزوئلایی CVG به مبلغ ۱۵ میلیون و ۸۶۰ هزار و ۶۰۰ دلار ایجاد شد.
افتتاح شرکت ونیران و تولید نخستین محصول این شرکت در تاریخ ۱۲ مارس ۲۰۰۵ محقق شد.
 محل شرکت واقع در شهر بولیوار مرکز استان بولیوار در زمینی به مساحت ۱۲۳ هزار مترمربع در شهرک صنعتی این شهر است. شرکت پس از گذشت ۱۸ سال فعالیت دارای دو خط مونتاژ تراکتور سنگین و باغی و یک خط مونتاژ ادوات کشاورزی است که تاکنون در مجموع طی این مدت تعداد هشت هزار و ۱۲۸ دستگاه تراکتور در هفت مدل مختلف و تعداد ۱۰ هزار و ۳۴۹ دستگاه انواع ادوات کشاورزی نتیجه عملکرد این شرکت بوده که از این تعداد یک‌هزار و ۱۱۷ دستگاه تراکتور به کشورهای منطقه صادر شده است.
بر اساس این گزارش، از سال ۲۰۱۴ به دلیل مشکلات ناشی از تحریم و مشکلات اقتصادی حاکم در ونزوئلا، تولید تراکتور در این کشور متوقف شد. در حال حاضر با توجه به رشد اقتصادی ونزوئلا و فعال شدن بخش کشاورزی، این شرکت مجدد شروع به فعالیت کرده و خط تولید خود را با حمایت حداکثری مدیریت شرکت تراکتورسازی ایران فعال و تراکتورهای ایرانی را دوباره روانه مزارع کشور ونزوئلا کرده و تاکنون تعداد ۱۰۰ دستگاه تراکتور را پس از فعال‌سازی مجدد تولید کرده است.

بـرش

آغاز صادرات خودرو
در نشست مشترک خودروسازان با وزیر صنایع ونزوئلا، برنامه‌ریزی برای صادرات محموله‌های یک‌هزار دستگاهی خودروی کامل هر دو ماه یک‌بار، برنامه‌ریزی صادرات محموله‌های ۲ هزار دستگاهی SKD به صورت سه ماهه و ایجاد خط مونتاژ محصولات سبک و انواع وانت صورت گرفت