زهره صفاری
خبرنگار

جهان در حالی نخستین روز ماه مه امسال را همزمان با روز جهانی کارگر جشن گرفت که وضعیت زندگی کارگران بویژه در برخی کشورهای اروپایی مانند فرانسه، انگلیس، یونان، هلند و... نابسامان است و همین اتحادیه‌های کارگری را بر آن داشته بود تا با به راه‌انداختن تجمع‌های گسترده، اعتراض خود را به گوش دولت‌های خود برسانند. این تجمع‌ها با اعتصاب‌ها همراه شد، به طوری که با اختلال در سیستم حمل و نقل هوایی و دریایی و ریلی در این کشورها هزاران مسافر سرگردان مانده بودند.
براساس برنامه‌های اعلام شده به نظر نمی‌رسد این اعتصاب‌ها به روز کارگر خاتمه یابد و احتمال می‌رود این بحران تا پایان هفته و حتی پایان ماه ادامه دار باشد؛ موضوعی که دولت‌ها را بشدت نگران کرده است و در کشورهایی مانند ایتالیا زمینه ساز اولتیماتوم دولت به اتحادیه‌ها شده است. در این میان خشم عمومی از بی‌اعتنایی دولت‌ها به خواست معترضان و بن‌بست مذاکرات کارگران و دولت‌ها، در شماری از کشورها بویژه در انگلیس و فرانسه، باعث افزایش قابل توجه شمار تجمع کنندگان شده و در بعضی کشورها پرستاران و پزشکان را نیز به چرخه اعتصاب‌های بلند مدت کشانده است.

کارت قرمز به مکرون
اتحادیه‌های کارگری فرانسه که از ابتدای سال‌جاری میلادی با برگزاری 12 تجمع بسیار گسترده به سیاست اصلاح قانون بازنشستگی مکرون، اعتراض خود را نشان داده و خواستار عقب‌نشینی رئیس جمهور از افزایش دو ساله سن بازنشستگی شده بودند، برای سیزدهمین دور اعتراضات، کارگران خشمگین را در روز کارگر به خیابان‌ها فراخواندند.
به نوشته فرانس 24، تا ظهر دیروز پیش‌بینی شده بود که این فراخوان بیش از یک میلیون فرانسوی را در حدود 300 کاروان در سراسر این کشور به خیابان‌ها بکشاند. در واقع اتحادیه‌ها و اپوزیسیون فرانسه امیدوارند این اجتماع گسترده بتواند مکرون را متوجه عزم معترضان برای تغییر این قانون کند و حقوق از دست رفته آنها را بازگرداند. با این حال دولت که حدود یک ماه قبل با دستور مکرون و بهره‌گیری از ماده قانونی این کشور، تصویب این طرح جنجالی را بدون نیاز به تأیید پارلمان ممکن کرده بود، هنوز هیچ گامی برای مذاکره برنداشته و حتی سیگنالی نشان نداده که حاکی از قصد آن برای عقب‌نشینی از این طرح باشد.
بدون شک امانوئل مکرون که در دور دوم ریاست جمهوری‌اش اکثریت پارلمان را از دست داده بخوبی می‌دانست که خواست او مورد استقبال نمایندگان فرانسوی نخواهد بود، بنابراین تصمیم به اقدامی ضربتی برای تحقق خواسته‌اش گرفت و تنها پاسخش به اعتراضات این بود که «این طرح برای آینده کشورش مفید است». اما این اقدام او علاوه بر مردم، نمایندگان پارلمان را نیز در برابرش قرار داده است. در همین راستا، فرانسیس رافین، یکی از نمایندگان مجلس گفت: من همه مردان و زنان فرانسوی را به پیوستن به اعتراضات دعوت می‌کنم. بدون شک سال 2023 در تاریخ جنبش‌های اجتماعی کشور ثبت خواهد شد.
اما اوج بحران دولت مکرون نه در خیابان‌ها که در فرودگاه‌ها، مسیرهای ریلی و دریایی و حتی کارکنان جمع‌آوری ضایعات شهری بود؛ چراکه با دست از کار کشیدن کارکنان شرکت‌های هواپیمایی و فرودگاهی فرانسه بیش از 25 تا 33 درصد پروازها لغو شد و حدود 40 هزار مسافر سرگردان ماندند. در این میان تنها شرکت هواپیمایی ریان ایر به دلیل اعتصاب‌ها مجبور به لغو 220 پرواز شد. این وضعیت در بخش ریلی و کشتیرانی نیزبر همین منوال بود و معترضان اعلام کردند این اعتصاب را تا تجدیدنظر امانوئل مکرون در طرح افزایش سن بازنشستگی ادامه می‌دهند.
از سوی دیگر نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد محبوبیت رئیس جمهور فرانسه بشدت رو به کاهش است و به طور متوسط از هر 4 فرانسوی سه نفر از سیاست‌های مکرون رضایت ندارند. شماری از فعالان سیاسی در ابتدای هفته در جریان مسابقه فوتبالی که رئیس جمهور فرانسه نیز در آن حضور داشت، با در دست داشتن کارت‌های قرمز، نارضایتی خود از تصمیم مکرون را نشان دادند. در این میان وعده‌های دولت برای ریشه کن کردن بیکاری و تقویت صنعت نیز نتوانسته تغییری در دیدگاه معترضان ایجاد کند.

بحرانی که به بیمارستان‌ها کشیده شد
روز نخست ماه مه برای ریشی سوناک، نخست‌وزیر انگلیس و کابینه‌اش نیز چندان تعریفی نداشت. چراکه علاوه بر اختلال در فرودگاه‌ها و خطوط ریلی، پرستاران بخش بیماران خاص نیز برای نخستین بار به مدت 48 ساعت به اعتصاب کنندگان پیوستند؛ موضوعی که بیمارستان‌ها بویژه در لندن، پایتخت انگلیس را با بحران جدی روبه‌رو کرد.
با این حال کادر درمانی و در برخی مناطق کارکنان بخش اورژانس و پیش بیمارستانی اعلام کرده‌اند تا تحقق نیافتن خواسته‌هایشان برای افزایش حقوق و مزایا و بهبود شرایط کاری، فرایند اعتصاب را ادامه خواهند داد. کارکنان بخش درمان شامل 14 اتحادیه، خواستار افزایش 5 درصدی حقوق و مزایا و پاداش سالیانه هستند که تاکنون دولت چراغ سبزی برای پذیرش خواسته‌های آنها نشان نداده است. در مقابل حتی استیو بارکلی، وزیر بهداشت انگلیس با انتقاد از این اعتصاب‌ها گفت: «به نظرم این اعتصاب غیرمنطقی و بی‌احترامی به سران اتحادیه‌هایی است که قرار است روز دوم مه(امروز) با دولت دیدار داشته باشند.» این واکنش دولت انگلیس در حالی است که کارشناسان بهداشتی معتقدند سومین دور اعتصاب کادر درمان و بی‌توجهی ادامه دار دولت در 6 ماه اخیر می‌تواند تأثیر بدی بر روند درمان بیماران بگذارد.

از تهدید تا آماده باش
اتحادیه‌های کارگری ایتالیا که آنها نیز همچون انگلیسی‌ها به دستمزدهای پایین کارگران معترض هستند از مدتی قبل برنامه اعتصاب 24 ساعته روز اول مه(دیروز) را تدارک دیده بودند اما ساعاتی مانده تا آغاز اعتراضات، جورجیا ملونی، نخست‌وزیر این کشور، کابینه‌اش را در تعطیلی آخر هفته به نشستی اضطراری کشاند و در بیانیه‌ای به اتحادیه‌ها اولتیماتوم داد. در این بیانیه تهدید‌آمیز نه تنها خبری از تحقق خواسته کارگران معترض نبود بلکه نخست‌وزیر راستگرای ایتالیا حتی تهدید به قطع حقوق شهروندی و برخی محرومیت‌های دیگر برای کارگران شرکت کننده در اعتصاب کرده بود. با این حال دیروز معترضان در شهرهای بزرگ تجمعاتی را برگزار کردند.
در هلند نیز معترضان به دستمزدهای پایین، در روز جهانی کارگر به خیابان‌ها آمدند. به نوشته رویترز، سران اتحادیه‌های کارگری این کشور نیز تهدید کردند که اگر دولت بخواهد به خواست آنها بی‌اعتنا بماند بدون شک اعتصاب به صورت گسترده‌تری ادامه خواهد یافت. کارگران هلندی خواستار افزایش 3 تا 7 درصدی دستمزدهایشان هستند و همچنین پرداخت مجموع غرامت سالیانه ناشی از تورم را در سال گذشته به 10 درصد رسید از دولت درخواست کردند.
همزمان با این اعتراضات، در آتن پایتخت یونان نیز فراخوان اعتصاب سراسری داده شده بود. تدارکات این اعتصاب که پیش‌بینی بحرانی جدی را در بخش حمل و نقل این کشور داشت، سبب اخطار سفارت امریکا به شهروندانش در یونان نیز شد. این اعتصاب 24 ساعته، طبق آخرین برآوردها، با پیوستن اتحادیه‌های دیگر، دولت یونان را واداشت آماده باش اعلام کند.
شاید در این هیاهو، آلمان بی‌دردسرترین کشور اروپایی درگیر اعتصاب بود چراکه براساس آخرین گزارش‌ها کارگران بخش عمومی با تعلیق موقت اعتراضات در اواخر آوریل، تجمع روز نخست مه را نیز لغو کرد تا دولت که همچنان به رغم آغاز مذاکرات، موفق به تحقق خواسته معترضان برای افزایش دستمزدهای متناسب با تورم 7.4 درصدی نشده است، بتواند دست کم در این روز اعتصاب گسترده جهانی، نفس راحت بکشد.