پیشتازی زنان در ادبیات انقلاب اسلامی
علی‌الله سلیمی
نویسنده و منتقد ادبی
ادبیات فارسی با زیرمجموعه‌های متعددی که از گذشته‌های دور داشته و طی دهه‌های اخیر همواره روند رو به رشدی را هم تجربه کرده، در هر دوره زمانی، چهره متفاوتی از خود نشان داده که طبعاً متأثر از انواع شرایط اجتماعی حاکم و رویکرد نویسندگان و فعالان ادبی نسبت به رویدادهای پیرامونی‌شان بوده است. اگر وقوع انقلاب اسلامی در سال‌های پایانی دهه پنجاه و پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ماه 1357 را مبدأ یکی از بزرگترین تحولات اجتماعی در تاریخ معاصر کشورمان قرار دهیم، از آن زمان تا به امروز، در عرصه ادبیات فارسی هم شاهد تحولات زیادی بوده‌ایم که شکل‌گیری و رشد ادبیات انقلاب اسلامی و ادبیات دفاع مقدس طی بیش از چهار دهه بخشی از این تحولات اساسی محسوب می‌شود. همچنین نویسندگان بسیاری در این حوزه‌ها به خلق آثار ادبی مرتبط با مضامین انقلاب اسلامی و دفاع مقدس پرداخته و آثار ماندگار و ارزشمندی را از خود به یادگار گذاشته‌اند. در دلِ این تحول انکارناپذیر، تحول اساسی و قابل توجه دیگری هم در این سال‌ها به وقوع پیوسته که پیش از آن سابقه نداشته و آن، حضور پررنگ زنان نویسنده در عرصه‌های ادبی بویژه ادبیات انقلاب اسلامی و ادبیات دفاع مقدس است.
با مروری بر کتاب‌های موفق و پرمخاطب در دو حوزه ادبی یادشده؛ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، نام‌های متعددی از زنان نویسنده در صدر فهرست‌ها قرار داد که نشان از حضور جدی و موفقیت‌آمیز زنان نویسنده در این حوزه‌های نوشتاری دارد. به‌عنوان مثال، یکی از کتاب‌های موفق در این زمینه، اثری در بخش خاطرات دفاع مقدس با عنوان«دا»؛ خاطرات سیده زهرا حسینی به قلم سیده اعظم حسینی است که از زمان انتشار بیش از یکصد و پنجاه بار تجدیدچاپ شده و در اغلب جشنواره‌های ادبی مانند جایزه ادبی جلال آل‌احمد، جایزه کتاب سال دفاع مقدس، جایزه کتاب سال شهید حبیب غنی‌پور و جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی برگزیده شده و به پنج زبان؛ انگلیسی، عربی، اردو، ترکی استانبولی و اسپانیولی هم ترجمه و در اقصی نقاط جهان پشت ویترین کتابفروشی‌های بین‌المللی قرار گرفته است. این مورد، تنها نمونه‌ای از موفقیت‌های چشمگیر و بی‌نظیر زنان نویسنده کشورمان در عرصه‌های ادبی بویژه ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است و نشان می‌دهد وقوع انقلاب اسلامی زمینه‌ای را فراهم کرده تا زنان سرزمین‌مان به‌عنوان بخشی از نیروهای خلاق در حوزه ادبیات پا به میدان بگذارند و در روایتگری از آرمان‌ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی احساس مسئولیت کرده و آثار ارزشمندی را در این زمینه‌ها خلق کنند و از خود به یادگار بگذارند.