مجلس و شورای رقابت، مقصر وزارت صمت، متهم
جلوگیری از عرضه خودرو در بورس و افزایش قیمت آن توسط شورای رقابت و همچنین بی‌توجهی مجلس به تصویب قانون سوداگری باعث شده است بازار خودرو علی رغم افزایش بی‌سابقه تولید، همچنان بی‌ثبات باشد
طی چند روز اخیر، در محافل مختلف صحبت از برکناری وزیر صنعت، معدن و تجارت است و این گمانه زنی در شرایطی قوت گرفت که سخنگوی دولت خبر از تغییرات در دولت داد. احتمال برکناری وزیر صمت به اصلاح قیمت خودرو گره خورده است؛ در سنوات گذشته (دولت‌های گذشته) با اصلاح قیمت خودرو، وزیر، معاون وزیر یا مدیران خودروسازی برکنار می‌شدند و این‌گونه وانمود می‌شد که با حذف یک مدیر، شرایط بهتر خواهد شد. در حقیقت هر بار اصلاح قیمت خودرو یک قربانی می‌گرفت، اما در دولت سیزدهم قرار نیست چنین اتفاقی رخ دهد، چرا که تصمیم درباره اصلاح قیمت خودرو عقلایی بوده است. اگر طی هفته گذشته به طور متوسط با 29 درصد افزایش قیمت خودرو موافقت شد، دلیل آن به عملکرد دولت گذشته و به خصوص شورای رقابت برمی گردد؛ شورایی که نتوانست واقع نگر باشد. شورای رقابت در دولت دوازدهم اجازه نداد که قیمت خودرو بر اساس نرخ تورم تعیین شود و نسبت به سرکوب قیمت‌ها اقدام کرد، این در حالی است که در آن برهه زمانی، روز به روز فاصله قیمت کارخانه و بازار بیشتر می‌شد و همچنین کیفیت خودرو روند نزولی به خود گرفت و از سویی تیراژ تولید بشدت کاهش پیدا کرد به گونه‌ای که تولید خودرو که به جهت تحریم سال 97 بشدت آسیب پذیر شده بود نتوانست در دولت گذشته به بیش از 700 هزار دستگاه در سال برسد.
سال گذشته در راستای آنکه خودروسازان بتوانند بهره وری خود را افزایش دهند و از هزینه‌های سربار بکاهند، دولت با اصلاح قیمت‌ها مخالفت کرد اما در نیمه دوم سال گذشته موضوع بازنگری قیمت‌ها مطرح شد و در نهایت شورای رقابت که این روزها موافق آزادسازی قیمت‌ها است با توجه به گزارش شش ماهه اول سال گذشته سازمان حسابرسی، محصولات دو خودروساز را قیمت‌گذاری کرد.
با توجه به اینکه قیمت خودرو به جهت تحریم و سایر چالش‌هایی که از دولت‌های گذشته به ارث رسیده برای متقاضیان گران تمام می‌شود، وزارت صمت به دنبال راهکارهایی است که مردم بتوانند صاحب خودرو شوند. از جمله آن می‌توان به فروش اقساطی خودرو از اواخر سال و واردات خودروهای کارکرده اشاره کرد. براین اساس با ارائه ۹ محصول جدید در سال‌جاری و واردات خودروهای نو و کارکرده، بازار خودرو به تعادل خواهد رسید.
از نیمه دوم سال 1400، وزیر صمت تأکید کرد که اگر می‌خواهیم خودرو از کالای سرمایه‌ای به کالای مصرفی تبدیل شود باید طرح مالیات بر عایدی سرمایه را که مدت‌ها در مجلس مانده است تصویب کرد و همچنین باید واردات خودرو آزاد شود. این جملات بر مذاق برخی‌ها خوش نیامد و حال اصلاح قیمت، بهانه‌ای شد تا برخی‌ها بخواهند فاطمی امین را وزیر متزلزل دولت سیزدهم معرفی کنند.
شعبان فروتن، عضو اتاق بازرگانی درباره تغییر وزیر صمت و شایعاتی که پیرامون آن وجود دارد به «ایران»، گفت: وزیر صمت، وزیر صنعت خودرو نیست، لذا اصلاح قیمت خودرو نباید دستاویزی برای مخالفان باشد تا از این طریق به اهداف خود برسند.
او ادامه داد: تغییر یک وزیر، حضور یک سرپرست و به موازات آن تغییر معاونین می‌تواند یک وزارتخانه را حداقل 6ماه به عقب برگرداند؛ حال وزارتخانه‌ای که تغییر ساختار داده و بدنه آن نسبت به امور فعلی اطلاعات لازم را کسب کرده، هر گونه تغییر در آن می‌تواند چالش‌زا باشد.
فروتن با تأکید بر اینکه اصلاح قیمت خودرو باید اتفاق می‌افتاد و اگر فاطمی امین یا هر وزیر دیگری هم بود تکرار می‌شد، گفت: شورای رقابت با مشورت سازمان حمایت و با توجه به گزارش سازمان حسابرسی و بانک مرکزی قیمت خودرو را مشخص کرده است .
محمدحسین رضوانیان، کارشناس صنعت خودرو گفت: طی سال‌های گذشته بارها دیده‌ایم زمانی که قیمت خودرو تغییر می‌کند برخی‌ها به گونه‌ای رفتار می‌کنند که گویا راهکار دیگری برای عبور از مشکلات صنعت خودرو وجود داشته اما وزیر صمت دستور افزایش قیمت را داده است و از این طریق به رئیس جمهور فشار وارد می‌شود که یکی از وزرای کابینه خود را کنار بگذارد.
او ادامه داد: قطعاً اگر راهکار خوبی وجود داشت سیاستگذار آن را اعمال می‌کرد اما دیدیم که سال گذشته که قیمت‌ها اصلاح نشد هیچ اتفاق مثبتی رخ نداد و مجدداً فاصله قیمت بازار و کارخانه بیشتر شد. از همین رو برای آنکه بتوان رشد تولید داشت و همچنین از افت کیفیت خودرو جلوگیری شود، ضرورت داشت که قیمت خودرو اصلاح شود و لذا با اتخاذ یک تصمیم کارشناسی آن هم از سوی شورای رقابت صورت گرفت چرا وزیر صمت باید از دولت کنار گذاشته شود؟!
در این میان سپهر خلجی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت روز پنجشنبه در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: گمانه‌زنی‌ها درباره اراده دولت برای تغییر وزیر صنعت، معدن و تجارت به علت نابسامانی بازار خودرو نادرست بوده چرا که وضعیت فعلی خارج از این وزارتخانه رقم خورده است.
او یادآور شد: برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت برای افزایش تولید خودرو در سال ۱۴۰۱ محقق شد و با افزایش تولید خودروی کامل، یک میلیون و ۴۰۰ هزار خودرو تحویل مردم شد. خلجی با اشاره به ریشه‌های التهاب بازار خودرو در ادامه نوشت: نخست اینکه خودرو باید از کالای سرمایه‌ای و ابزار سوداگری خارج شود. راه آن تصویب قانون مالیات بر عایدی سرمایه است که تیر ۱۳۹۹ در مجلس اعلام وصول شد اما هنوز نهایی نشده است.دوم احیای مکانیسم عرضه خودرو در بورس کالا که سال گذشته نشان داد برای تعادل بازار کاراست. اما این مکانیسم فعلاً با نظر سازمان بازرسی و مخالفت شورای رقابت متوقف است.سوم نیز واردات خودرو از جمله سواری کارکرده که با وجود موافقت دولت و مجلس، با نظر هیأت نظارت مجمع تشخیص از بودجه ۱۴۰۲ حذف شد.