در روزهای آتی مرکز مبادله طلا و ارز آغاز به‌کار میکند
تلاش بانک مرکزی برای حذف دلالان ارز
بانک مرکزی معتقد است مرکز مبادله طلا و ارز به تمام نیازهای ارزی پاسخ می‌دهد و این مرکز خیابان فردوسی و سبزه میدان را از متقاضیان ارز خالی میکند
شمارش معکوس برای آغاز به کار مرکز مبادله ارز و طلا، شروع شده است. مرکزی که به اعتقاد کارشناسان، نرخ‌سازی را به صورت کامل در اختیار می‌‌گیرد و بدین ترتیب آخرین سنگر دلالان و واسطه‌ها هم فتح خواهد شد. طی هفته‌های اخیر، پازل سیاست‌های جدید ارزی بانک مرکزی در حال تکمیل است و با اضافه شدن هر تکه از این پازل، قیمت‌ها شفاف‌تر و رسمی‌تر می‌‌شود تا جایی که دیگر نرخ واحد و اصلی بازار ارز در مرکز مبادلات ارز و طلا کشف خواهد شد. این مرکز با توجه به اینکه قرار است به تمام نیازهای ارزی حتی خدماتی پاسخ دهد، خیابان فردوسی و سبزه میدان را از متقاضیان ارز خالی میکند؛ چرا که متقاضیان می‌‌توانند بدون محدودیت و در کمترین زمان ارز مورد نیاز خود را با نرخ‌هایی رسمی و منطقی خریداری کنند و دیگر به دلالان محتاج نباشند.
براساس این گزارش، شورای پول و اعتبار در 11 بهمن ماه سال جاری بر اساس پیشنهاد بانک مرکزی مبنی بر اصلاح مقررات پیشین بازار متشکل ارزی، مرکز مبادله ارز و طلای ایران را تأسیس کرد تا معاملات ارز (اعم از اسکناس و حواله) و طلا به تشخیص رئیس کل بانک مرکزی در بسترهای الکترونیکی مورد معامله و تسویه قرار گیرد. گفتنی است، پس از تست نهایی نرم‌افزارهای به کار گرفته شده، این مرکز به صورت رسمی کار خود را آغاز میکند.
راه‌اندازی مرکز در دو فاز
مرکز مبادله ارز و طلا که بزودی آغاز به کار خواهد کرد، در دو فاز تعریف شده است. در فاز اول راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران، با استقرار دستگاه‌های دولتی، از سامانه تأمین ارز خدماتی سرفصل‌های مصوب بانک مرکزی رونمایی می‌‌شود و متقاضیان ارز خدماتی می‌‌توانند از بستر این مرکز، ارز مورد نیاز خود را دریافت کنند. فاز دوم توسعه مرکز مبادله ارز و طلای ایران نیز مربوط به راه‌اندازی تابلوی حوالجات خرد ارزی است. تابلوی حوالجات خرد ارزی با تمرکز بر صرافی‌های تضامنی فعال خواهد شد. علاوه براین، ربع سکه بهار آزادی که تاکنون در بورس کالای ایران عرضه می‌‌شد، با راه‌اندازی به مرکز مبادله ارز و طلا واگذار می‌‌شود.
آخرین تلاش دلالان
درحالی که با اجرای سیاست‌های جدید ارزی دسترسی رسمی مردم به بازار ارز بیش از هر زمان دیگری شده است، دلالان با نیت‌های اقتصادی و سیاسی آخرین تلاش‌های خود را برای افزایش نرخ ارز از طریق کانال‌های تلگرامی انجام می‌‌دهند. این در شرایطی است که با وجود اینکه هنوز مرکز مبادله ارز و طلا راه‌اندازی نشده است، در ۶۰۰ صرافی و ۱۵۰ شعبه بانک‌های دولتی ارز به نرخ رسمی عرضه می‌‌شود. با این حال کانال‌های تلگرامی حتی در روزهای تعطیل هم نرخ‌سازی می‌‌کنند.
در همین راستا بانک مرکزی برای شفاف شدن نرخ‌ها اقدام به اعلام نرخ لحظه‌ای ارز در سایت ice.ir کرده است. براساس این گزارش، در سامانه نرخ لحظه‌ای ارز در ساعت 15 روز گذشته و هنگام بسته شدن بازار نرخ دلار 44 هزار و 760 تومان و آخرین نرخ صرافی‌ها 45 هزار و 207 تومان اعلام شد. همچنین نرخ یورو در همین ساعت 47 هزار و 755 تومان و نرخ صرافی‌ها 48 هزار و 232 تومان ذکر شده است که فاصله زیادی با آنچه دلالان در کانال‌های خود اعلام می‌‌کنند؛ دارد. درواقع درحالی که دلالان از دلار 48 هزار تومانی خبر می‌‌دهند، نرخ رسمی و قابل دسترس آن در کانال 44 هزار تومان قرار دارد.
تداوم ورود ارزهای آزاد شده به بازار
از سوی دیگر، نگاهی به آمارهای اعلامی از سوی بانک مرکزی نشان از افزایش عرضه ارز به اقتصاد دارد به طوری که از 10 دی ماه تاکنون بیش از 6.5 میلیارد دلار در سامانه نیما برای تأمین واردات عرضه شده است. همچنین علاوه بر فروش بالغ بر 300 میلیون یورو ارز از محل منابع موجود کشورمان در عراق طی روزهای گذشته در سامانه نیما، 100 میلیون یورو دیگر از این محل عرضه شد.
تبدیل بانک مرکزی به بازیگر اصلی بازار
درهمین خصوص، ایرج ندیمی نماینده ادوار گذشته مجلس شورای اسلامی درخصوص راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلا توسط بانک مرکزی اعتقاد دارد: به هر میزان که دولت بتواند در بازارها فرصت ایجاد کند، قابل دفاع است. نخستین مزیت راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلا این است که می‌‌تواند تسلط بانک مرکزی بر میزان ورود و خروج ارز، خرید و فروش ارزو موارد دیگر را افزایش دهد.
وی ادامه داد: از طرف دیگر، بانک مرکزی از طریق این مرکز می‌‌تواند شناخت دقیقی از بازار برای قیمت‌گذاری صحیح و واقعی به عنوان متولی امر به دست آورد. ندیمی با اشاره به نوسانات بازار سکه و طلا گفت: راه‌اندازی مرکز مبادله به آرامش در مدیریت بازار کمک شایانی خواهد کرد.
این کارشناس مسائل اقتصادی با تأکید بر توجه به فعل نظارت بر عملکرد مرکز مبادله ارز و طلا، بیان داشت: چهار رویکرد شناخت بازار، تثبیت بازار، هدایت بازار و مدیریت بر بازار به موفقیت این مرکز کمک خواهد کرد. وی تصریح کرد: با توجه به اینکه مقرر شد رئیس کل بانک مرکزی، رئیس شورای پول و اعتبار هم باشد، نیاز است بانک مرکزی از حالت بی‌طرفی خارج شده و رویکرد بازیگر تعیین کننده در بازار در پیش بگیرد.