سارا غضنفری
دبیر گروه خودرو

 
 داستان ممنوعیت واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی به سال 1391 یا 2013 بازمی‌گردد. ابتدا در 19 شهریور 1393، نوبخت سخنگوی دولت وقت اعلام کرد دولت واردات خودروهای با حجم موتور بالای 2500 سی‌سی را ممنوع کرده است. 28 شهریور 1393 این پرونده به طور کامل بسته شد. کرباسیان، رئیس وقت کل گمرک ایران آن زمان آب پاکی را روی دست واردکنندگان خودرو ریخت و اعلام کرد: «واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی به کشور به ‌طور کامل ممنوع شد و حتی پیش از این امکان واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی برای افراد خاص و ساکنان برخی از جزایر وجود داشت که با مصوبه دولت این واردات هم ممنوع شد.» اما این همه ماجرا نبود. آغاز داستان خودروهای لوکس به سال 1391 باز‌می‌گشت. داستان از یک تصادف در شمال تهران آغاز شد. تصادف یک خودروی پورشه در شمال تهران که بعد از آن برخی این نوع خودروها را نماد تجمل‌گرایی اعلام کردند و جرقه ممنوعیت وارداتش زده شد. ممنوعیت واردات خودروهای با حجم موتور بالای ۲۵۰۰ سی‌سی در ایران از مهر سال ۱۳۹۱ (مصادف با اکتبر ۲۰۱۲ میلادی) آغاز شد. این تصمیم با هدف جلوگیری از خروج ارز، کنترل بازار و تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در اولین دوره تحریم‌های شدید اقتصادی اتخاذ شد. دولت دهم ثبت‌سفارش واردات چنین خودروهایی را ممنوع اعلام کرد. البته واردات برای عده‌ای خاص مانند ورزشکاران حرفه‌ای، جانبازان با درصد بالا و ساکنین جزایر مانند ابوموسی، تحت مجوز باقی ماند. در دولت یازدهم، حتی همان موارد استثنایی نیز به‌تدریج حذف شده و دریافت مجوز برای واردات این خودروها سخت‌تر شد و در نهایت با کلید واژه «خودروهای لوکس»، ورود خودروهای 2500 سی‌سی به بالا ممنوع شد. البته گذاشتن نام لوکس روی خودروهای بالای 2500 سی‌سی هم از عجایب بود، چرا که در تمام دنیا به محصولاتی از برندهای اینفینیتی، جگوار، مک لارن و بنتلی نام لوکس داده می‌شود اما آتش ممنوعیت واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی دامن خودروهایی چون لندکروز و لکسوس را نیز گرفت که ایرانی‌ها به ‌خاطر بزرگ و آفرودی بودن این خودروها به آنها علاقه داشتند و واقعاً هم در دسته خودروهای لوکس قرار نمی‌گرفتند فقط حجم موتورشان بیشتر بود.
 
شکستن طلسم 13‌ساله
13 سال ورود خودروهای با حجم موتور بالای 2500 سی‌سی به کشور ممنوع بود تا اینکه این اواخر خبری مبنی بر واردات مجدد این خودروها اعلام شد. در خرداد ۱۴۰۴، معاون اول رئیس‌جمهور (محمدرضا عارف) آیین‌نامه اجرایی واردات خودرو را ابلاغ کرد. این آیین‌نامه مسیر قانونی واردات را پس از حدود ۱۳ سال ممنوعیت هموار کرده است. طبق آن، کل سهمیه واردات خودرو در سال‌جاری محدود به ۹۰ هزار دستگاه است که بخشی از آن به خودروهای لوکس اختصاص پیدا کرده است. سورپرایز دولت برای بازار خودروهای وارداتی، ابلاغ آیین‌نامه ورود مجدد خودروهای بالای 2500 سی‌سی بود. در تصویب‌نامه هیأت وزیران درباره سود بازرگانی خودرو‌های وارداتی برای خودرو‌هایی با حجم موتور بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سی‌سی نیز سود بازرگانی 155درصدی در نظر گرفته شده و برای پیشرانه‌های ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سی‌سی، این عدد به 180 درصد رسیده است. همچنین خودرو‌های بنزینی با حجم موتور بیش از ۳۰۰۰ سی‌سی مشمول 190 درصد سود بازرگانی شدند.
 
تعیین سهمیه برای واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی
روز شنبه نرگس باقری زمردی، مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت ایران درباره آخرین وضعیت آیین‌نامه واردات خودرو اظهارنظری داشت که بخش واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی مدنظر ماست. مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت ایران گفت: «بر اساس بند «ر» تبصره 1 قانون بودجه 1404 ما موظف هستیم که خودروهای نو و کارکرده حتی بالای 2500 سی‌سی را وارد کشور کنیم. منتهی با توجه به اینکه ورودی‌های آنها افزایش قابل‌توجه داشته است، مجلس شورای اسلامی در قالب یک سهمیه که برای این واردات در نظر گرفته، تعیین کرده که میزان مشخصی از این خودروها بتوانند وارد کشور شوند.»
 
مقایسه قیمتی خودروهای بالای 2500 سی‌سی
برای اینکه بهتر دریابیم چه خودروهایی می‌توان با این میزان تعرفه وارد کرد یک نمونه را با قیمت فوب 
خلیج فارس محاسبه می‌کنیم و با مدل این خودرو در سال 2012 مقایسه خواهیم کرد. خودروی ب‌ام‌و ایکس 5 مدل xDrive40i سال 2025 با حجم موتور ۳۰۰۰ سی‌سی توربو، اگر قیمت فوب یکصد هزار و 600 دلار باشد، نرخ ارز واردات خودرو را 70 هزار تومان در نظر بگیریم قیمت فوب 7 میلیارد و 42  میلیون تومان خواهد شد. با احتساب تعرفه 180 درصدی این رقم 12میلیارد و 675 میلیون و 600 هزار تومان می‌شود. جمع فوب و تعرفه 19 میلیارد و 717 میلیون و 600 هزار تومان است. با محاسبه مالیات، بیمه، حمل‌و‌نقل و سایر هزینه‌ها قیمت نهایی این خودرو برای واردات، حدود 22 میلیارد و 130 میلیون تومان است.
این موضوع در حالی است که لکسوس LX مدل 2013 در آگهی باما 31 میلیارد تومان قیمت خورده است. یعنی خودرویی برای 12 سال قبل که دیگر قطعاتش هم به‌سختی پیدا می‌شود به دلیل ممنوعیت واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی رقم‌های نجومی دارد.
 
ریز قیمت خودروهای قدیمی
اگر واقعاً واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی عملی شود، شاهد ریزش قیمت خودروهایی هستیم که سالیان سال از تولیدشان گذشته است اما چون واردات این خودروها بسته بود در نتیجه خودروهای سال 2012 و... قیمت‌های نجومی پیدا کردند در صورتی که در بازارهای جهانی اصلاً چنین قیمتی برای‌شان متصور نیست.
 
واردات کدام مدل‌ها بهتر است؟
خودروهای با حجم موتور بالا تعرفه و مصرف سوخت بیشتری دارند و موتور این خودروها با بنزین سوپر هماهنگ است که دسترسی به آن چندان آسان نیست. شاسی‌بلندهایی مثل Land Cruiser یا X5 مناسب شرایط جاده‌ای ایران هستند، اما سوپرکارها و هایپرکارها بیشتر جنبه نمایشی دارند. از سوی دیگر، برندهای معتبر با نمایندگی بین‌المللی (مثل لندروور، بی‌ام‌و، تویوتا) تأمین قطعات راحت‌تر دارند.
در پایان باید به این موضوع اشاره کرد که وقت آن رسیده آیین‌نامه‌ها و قوانینی که برای واردات خودرو تصویب می‌شود به مرحله اجرا هم در‌آید. شاید طلسم 13 ساله ورود خودروهایی را که زمانی به آنها لقب لوکس دادند، بشکند؛ خودروهایی که واقعاً در مدل جهانی لوکس به حساب نمی‌آیند.
 واقعیت این است که حجم موتور یک خودرو، نشانه لوکس بودن یا نبودنش به حساب نمی‌آید. به عنوان مثال فورد موستانگ، دوج چارجر، چلنجر و شورولت کامارو خودروهای آمریکایی‌ هستند که عمدتاً موتورهای هشت سیلندر دارند و خودروهای بزرگی هستند که حدود 500 اسب‌بخار قدرت دارند ولی قیمت‌ جهانی آنها بین 69 ‌هزار تا 300 هزار دلار است. در صورتی که وقتی اسم خودروی لوکس به میان می‌آید رقم‌های عجیبی به ذهن می‌رسد.