حدود 3 هفته پس از جنگی که رژیم صهیونیستی بر ایران تحمیل کرد و به رغم همه ادعاها و تکاپوهای این رژیم برای نابودی پدافند هوایی ایران، گزارش‌ها از سوی مقام‌های نظامی کشورمان حاکی از ترمیم این کاستی‌ها و پرکردن شکاف‌هایی است که در طول جنگ ایجاد شده است. رژیم صهیونیستی در دو روز اول جنگ، بیش از همه سامانه های پدافندی را مورد هدف قرار داد. هرچند در این زمینه نقصان‌هایی در پدافند هوایی و حراست از آسمان ایران ایجاد شد، اما در طول جنگ آسمان اسرائیل هم به گفته محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس به اتوبان موشک‌های ایرانی تبدیل شده بود.

ابزارهای اسرائیل برای اخلال در پدافند هوایی ایران
اسرائیل در جنگ تحمیلی علیه ایران، در اولین موج تجاوز خود با استفاده از جنگ الکترونیک (جنگال)، تلاش کرد سامانه‌های راداری و پدافندی ایران را مختل کند. این حملات که با هدف ایجاد شکاف در دفاع هوایی ایران طراحی شده بود، برای چند ساعت باعث اختلال در عملکرد برخی سامانه‌های پدافندی شد. این مختل‌سازی که بخشی از استراتژی تجاوز اسرائیل برای تضعیف توانایی ایران در رهگیری اهداف متخاصم هوایی بود، با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته جنگال مانند پارازیت‌های الکترومغناطیسی و حملات سایبری علیه شبکه‌های راداری انجام شد. با وجود این، نیروی پدافند هوایی ایران با واکنش سریع و هماهنگی عملیاتی، در کمتر از چند ساعت این اختلالات را برطرف کرد. به همین دلیل بود که چند ساعت پس از آغاز تجاوز اسرائیل، سامانه‌های پدافندی ایران به حالت عادی بازگشتند و در طول جنگ، با موفقیت بیش از ۱۳۰ فروند از انواع پهپادهای پیشرفته دشمن اسرائیلی، از جمله پهپاد استراتژیک «ایتان» و «هرمس» را رهگیری و منهدم کردند. به گفته امیر دریادار محمود موسوی، معاون عملیات ارتش جمهوری اسلامی ایران، «در این جنگ تحمیلی، اولین اقدامات دشمن صهیونیستی علیه سامانه‌های راداری و پدافندی کشور بود که در مقابل این امر، نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران شبانه‌روز پای سامانه‌ها بودند و به مقابله با دشمن پرداختند.»

بازیابی سریع در برابر جنگ الکترونیک دشمن
سامانه‌های پدافندی بومی ایران، مانند «باور ۳۷۳»، «۱۵ خرداد»، «مجید» و «سوم خرداد»، نقش کلیدی در این موفقیت ایفا کردند. بازیابی سریع سامانه‌های پدافندی و عملکرد مؤثر آنها در رهگیری اهداف، برخلاف پیش‌بینی‌های رژیم صهیونیستی، مانع از تسلط جنگنده‌های این رژیم بر آسمان ایران شد و نشان داد که دفاع هوایی ایران از عمق استراتژیک و خودکفایی قابل‌توجهی برخوردار است.

نقش عوامل داخلی موساد در عملیات روانی اسرائیل
برخلاف ادعای رژیم صهیونیستی مبنی بر اینکه حملات به ایران به طور کامل توسط جنگنده‌ها و نیروی هوایی این رژیم انجام شد، شواهد نشان می‌دهند تعداد قابل‌توجهی از این حملات از طریق عملیات‌های خرابکارانه عوامل داخلی موساد اجرا شده است. این عملیات‌ها شامل قاچاق ریزپرنده‌ها و سلاح‌های دقیق به داخل ایران، حملات هدفمند به پرتابگرهای موشکی، و اقدامات خرابکارانه علیه مراکز نظامی و راداری بود. این اقدامات بخشی از استراتژی اسرائیل برای تضعیف توان دفاعی ایران از داخل و ایجاد اختلال در سامانه‌های پدافندی به شمار می‌آید و نشان ‌دهنده یک عملیات روانی گسترده از سوی اسرائیل بود که سعی داشت با بزرگ‌نمایی نقش جنگنده‌های خود و ادعای تسلط بر آسمان ایران، توانمندی پدافند هوایی ایران را کم‌اهمیت جلوه دهد و توانایی خود را پررنگ‌تر کند. اما عملکرد نیروی پدافند هوایی ایران، این ادعاها را بی‌اعتبار کرد. علاوه بر این، منابع مستقل تأیید کردند که ایران در طول جنگ موفق به نفوذ به سامانه‌های پدافند هوایی و دفاع موشکی اسرائیل شد، که نشان‌دهنده برتری نسبی ایران در جنگ الکترونیک و توانایی‌های سایبری بود.

جایگزینی و تقویت سامانه‌های پدافندی
حین و پس از پایان جنگ و تجاوز اسرائیل علیه ایران، نیروی پدافند هوایی کشورمان با سرعت قابل‌ توجهی اقدام به جایگزینی و تقویت سامانه‌های آسیب ‌دیده کرده است. به گفته امیر دریادار محمود موسوی، به رغم آسیب دیدن بخشی از سامانه‌های پدافندی در جنگ، در حدفاصل کوتاهی سامانه‌های آسیب‌دیده جایگزین و در محل‌های از پیش تعیین‌شده مستقر شده‌اند. این بازیابی سریع، که با استفاده از سامانه‌های موجود و استقرار سامانه‌های جدید انجام شد، نشان‌دهنده آمادگی زیرساختی و لجستیکی ایران برای مقابله با تهدیدات مداوم است. موسوی افزود که نیروهای مسلح با بهره‌گیری از سامانه‌های موجود و جایگزینی سامانه‌های جدید، فضای کشور را پوشش داده و امنیت حریم هوایی ایران را تأمین کردند.
به نظر می‌رسد این تقویت شامل استقرار سامانه‌های پیشرفته‌تر «باور ۳۷۳» و یا «۱۵ خرداد» باشد که توانایی درگیری با اهداف پنهان‌کار و موشک‌های کروز را دارند. سامانه «باور ۳۷۳»، با برد عملیاتی بیش از ۳۰۰ کیلومتر و قابلیت رهگیری اهداف در ارتفاع بالا، به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های پدافندی ایران، نقش کلیدی در توانمندی دفاع هوایی کشور ایفا می‌کند. سامانه‌های پدافندی ایران به دلیل طراحی بومی، امکان تولید انبوه و نگهداری آسان را دارند و به نیروهای مسلح اجازه می‌دهند تا نه ‌تنها توان پدافندی کشور را به حالت پیش از جنگ بازگرداند، بلکه با استقرار سامانه‌های جدید و ارتقایافته، سطح آمادگی دفاعی کشور را هم نسبت به گذشته افزایش دهند.

بــــرش

پیام بازیابی

بازیابی سریع توان پدافندی ایران و عملکرد قابل قبول آن در جنگ، نشان داد که ایران از یک شبکه پدافندی منسجم، انعطاف‌پذیر و چندلایه برخوردار است که می‌تواند در برابر حملات پیچیده و چندوجهی، ترمیم و بازسازی شود. جایگزینی و تقویت سامانه‌های پدافندی، آن هم در مدت زمان کوتاهی پس از توقف جنگ، پیامی روشن به همراه دارد: تلاش برای تضعیف توان دفاعی ایران، حتی در صورت موفقیت اولیه، نمی‌تواند به یک برتری پایدار منجر شود. اما برای حفظ و تقویت این دستاوردها، ایران می‌تواند چند اقدام کلیدی را در پیش گیرد. یکی از این موارد که از ضرورت‌های امروز نیروهای مسلح به حساب می‌آید، لزوم تداوم سرمایه‌گذاری در توسعه و ارتقای سامانه‌های پدافندی بومی، بویژه سامانه‌هایی مانند «باور ۳۷۳» و «سوم خرداد» و همچنین «15 خرداد» است. این سامانه‌ها، که توانایی مقابله با اهداف پنهان‌کار و موشک‌های کروز را دارند، باید با فناوری‌های جدیدتر، مانند هوش مصنوعی و حسگرهای پیشرفته، تقویت شوند. در شرایطی که رژیم صهیونیستی تهدیدی علیه موجودیت ایران به شمار می‌‎آید، نیروی پدافند هوایی کشور، چه در ارتش و چه در سپاه، باید برای مقابله با هر نوع تهدیدی تقویت شوند. نیروی پدافند هوایی ایران با تکیه بر فناوری بومی و انعطاف‌پذیری عملیاتی، به یکی از قدرتمندترین نیروهای پدافندی منطقه تبدیل شده است و توانایی خود را برای حفاظت از حریم هوایی کشور در برابر هرگونه تهدید به اثبات رسانده است.