مریم شهبازی
روزنامه‌نگار

کتاب‌ و اهالی‌اش در سالی که گذشت، روزگاری متفاوت‌تر از قبل را تجربه نکردند، البته اگر قصدمان چشم‌پوشی از گرانی بی‌رویه کاغذ و نقش آن بر بهای پشت جلد کتاب‌ها باشد! آن هم در شرایطی که جمعیت قریب به اتفاق کتاب‌دوستان را ما آدم‌های معمولی تشکیل می‌دهیم، طبقه متوسطی که روز به روز از جمعیت‌مان کاسته شده و در عوض طبقات زیرین را فربه‌تر می‌‌کنیم و قد و قواره جیب‌مان هم کوچک و کوچک‌تر می‌شود. با اینکه نمی‌توان منکر اثرگذاری افزایش قیمت ملزومات کار نشر و قد علم کردن آن همچون سدی میان کتاب وعاشقانش شد، اما خب این همه ماجرای کتاب در سالی که گذشت، نیست. سال 1403 با تمام بی‌مهری‌هایی که به کتاب و اهالی‌اش داشت، با وجود بزرگانی همچون زنده‌یاد محمدعلی بهمنی که کلیشه «یاد» به پیشانی‌‌شان چسباند و پیکرشان را به خاک سپرد، با اتفاقات خوبی هم همراه بود. نه آنقدر ملموس، که برای مشاهده ثمرات‌شان باید یکی از امیدوارانه‌ترین مصادیقش را می‌توان در همین زمستانی دید که نفس‌های آن به شماره افتاده؛ در جشنواره فیلم فجر. فستیوالی که برای رقابت میان‌ سینمایی‌ها بود اما رنگ و بوی ادبیاتی پیدا کرد. جشنواره فیلم فجر امسال، رکورددار ساخته‌های اقتباسی بود و این خبر مهمی است برای منتقدان فرهنگی که سال‌هاست از ضرورت دوستی میان ادبیاتی‌ها و سینماگران می‌گویند. در میان فیلم‌های امسال، آثار اقتباسی کم نبودند، از فیلم «ناتور دشت» که نام رمان «جی. دی. سلینجر»، نویسنده مشهور آمریکایی را یدک می‌کشید تا فیلم‌های «بازی خونی»، «شمال از جنوب غربی»، «اسفند» و «اشک هور» و حتی انیمیشن «زال و رودابه» که با اقتباس از کتاب‌ها و وقایع مکتوب به سینما راه یافتند. اما فیلم «زیبا صدایم کن» یکی از دلپذیرترین‌های این اقتباس‌ها بود؛ نه فقط بابت اینکه اثری از ادبیات کودک و نوجوان به سینما راه یافته بود، که پیش‌تر درباره نوشته‌های بزرگانی همچون هوشنگ مرادی کرمانی، شاهد ساخت کاری اقتباسی به همت زنده‌یاد کیومرث پوراحمد بودیم (هرچند که «قصه‌های مجید» اقتباسی تلویزیونی بود و نه سینمایی)، بلکه بیشتر به جهت مضامین انسانی و خاصی که فرهاد حسن‌زاده، نویسنده رمان «زیبا صدایم کن» در آثارش به آنها توجهی ویژه دارد. در نهایت فارغ از آنکه این اقتباس‌ها چقدر در پل زدن میان اهالی کتاب و سینما موفق بوده‌اند و اینکه نتیجه کار چطور از آب درآمده، راهیابی ادبیات به پرده نقره‌ای شروع خوبی است؛ آغازی خوب که هم غنای بیشتری به سینما می‌بخشد و هم‌آن که سبب کنجکاوی تماشاگران فیلم‌های اقتباسی برای مطالعه کتاب‌های خالق اثری که از آن اقتباس شده می‌شود. البته، این تنها گام اول است. همچنین برای شکوفایی هرچه بیشتر این تعامل، نیازمند حمایت متولیان فرهنگی و مسئولان امر هستیم. باید منتظر ماند و دید که در سال پیش رو، چه تدابیری برای رونق صنعت نشر و حمایت از اهالی قلم اندیشیده خواهد شد. ما نیز در گروه فرهنگی، در سال 1404، تلاش خود را برای انعکاس دغدغه‌های فعالان عرصه نشر و کتاب به کار خواهیم بست.