تهمینه عبدالواسع
کارشناس ارشد در مرکز بین‌المللی همکاری‌های روسیه

مسعود پزشکیان رئیس جمهوری اسلامی ایران و «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری فدراسیون روسیه جمعه 17 ژانویه در مسکو در پی دیدار دوجانبه توافقنامه راهبردی مشترک را امضا می‌کنند. این موافقتنامه متشکل از 47 ماده است که زمینه‌های همکاری در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، انرژی، دفاعی و امنیتی را دربرمی‌گیرد. مبنای اولیه شکل‌گیری این سند همکاری، توافق دو کشور در سال 2001 است، اما متناسب با واقعیات و چالش‌های مشترک امروز تکمیل شده و در سند همکاری جدید راهبردی بازتاب یافته است. برای روسیه این سند نماد تعمیق همکاری در زمینه‌های کلیدی مانند انرژی، زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل، دفاع، علم و فناوری است. در ادامه جای گرفتن موضوعات مرتبط با انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای و امنیت سایبری در این سند از نیت طرفین برای توسعه همکاری‌ها در زمینه‌های فناوری پیشرفته حکایت می‌کند. این توافق گامی در مسیر تبدیل روابط روسیه و ایران به یک اتحاد راهبردی تمام عیار خواهد بود. البته این به معنای ایجاد یک اتحادیه رسمی نظامی-سیاسی مانند ناتو نیست. اما این سند به تقویت اعتماد متقابل و هماهنگی در امور بین‌المللی دو کشور کمک خواهد کرد. امضای این توافق در حالی انجام می‌شود که دومین دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ در ایالات متحده در حال آغاز شدن است. اکنون دو کشور ایران و روسیه با شمار زیادی تحریم‌های سختگیرانه ایالات متحده روبه‌رو هستند. لذا تقویت پیوندهای دوجانبه تهران و مسکو می‌تواند به یافتن سازوکارهای جایگزین برای بی‌اثرکردن تحریم‌ها در بطن یک تعامل تنگاتنگ بینجامد. این برای ایران گامی در جهت متنوع‌سازی مناسباتش از طریق ارتقای همکاری با متحدانش و برای روسیه راهی برای تقویت موقعیت خود در منطقه آسیا و ایجاد همکاری با کشورهای خاورمیانه خواهد بود. / ادامه در صفحه 2