یادداشت

در ضرورت نگاه انتقادی به تجربه دولتمردان

مصطفی هاشمی‌طبا
عضو مجمع ادوار وزرا

عصر روز دوشنبه مجمع ادوار وزرا که از سال 1395 تأسیس شده است، جلسه سالیانه خود را به میزبانی سازمان برنامه و بودجه و با حضور دکتر محمدرضا عارف معاون اول رئیس‌جمهوری که اتفاقاً از جمله مؤسسین و عضو هیأت رئیسه مجمع به شمار می‌رود، برگزار کرد. اگر چه طی هفت سالی که از عمر مجمع می‌گذرد نشست سالیانه وزرای ادوار دولت در سال‌های پس از انقلاب به میزبانی وزارتخانه‌ها و نهادهای مدنی مختلف برگزار شده است، با این حال میزبانی سازمان برنامه و بودجه از طرح دیدگاه‌ها و تجربه کارگزاران اجرایی کشور در 4 دهه گذشته اهمیتی نمادین داشت.
فراموش نکنیم که هیأت مدیره مجمع وزرا هر دو هفته یک بار جلسات منظمی را برگزار می‌کنند و در تمام سال‌های فعالیت کمیسیون‌های این مجمع در حوزه‌های مختلف نظرات اعضا را گردآوری کرده و در اختیار دستگاه‌های مختلف ومسئولان ذی ربط قرار می‌دهند.
به این ترتیب اگر چه آنچه با دعوت سازمان برنامه و بودجه و معاون اول رئیس‌جمهوری انجام شد جنبه ابتکار عمل نداشت اما مواضع مطرح شده از سوی دولتمردان در این نشست نشان داد که تمایل دارند از نظرات و تجربیات نخبگان سیاسی که در دولت‌های گذشته مسئولیت داشته‌اند فارغ از آنکه این نظرات را مفید و مؤثر بدانیم یا خیر، آگاه شوند. هر چند وزرای حال حاضر هم در واقع به نحوی خود از اعضای مجمع به شمار می‌روند و همفکری‌ها همواره به نحوی در جریان است.
اگر چه مسلم است که رویکردها و راهبردهایی که در هر دولت در قبال مسائل مبتلا به کشور اتخاذ می‌شود متفاوت است و الزاماً این انتظار وجود ندارد که دولت یا دیگر قوا بخواهند از آنچه وزرا و مسئولان پیشین پیشنهاد می‌دهند پیروی کنند؛ با این حال نفس همنشینی کارگزارانی که به جریان‌های سیاسی مختلف تعلق دارند و گاه دیدگاه‌های کاملاً متعارضی را نمایندگی می‌کنند، در مجمعی که هدف خود را شناسایی موانع توسعه کشور و هم افزایی و هم اندیشی نخبگان مدیریتی و علمی برای ارائه راهکار رفع این موانع تعریف کرده حائز اهمیت است.
آقای دکتر عارف در نشست دیروز با بیان اعتقادی که به این مجمع و جایگاه آن داشتند، اعلام کردند که در دولت وفاق ملی به دنبال استفاده ازظرفیت وزرای ادوار است و به آنها به چشم مخزن ادوار اطلاعات و مرجع آگاهی نگاه می‌کنند و در خصوص استفاده از این ظرفیت به تمام وزارتخانه‌ها بخشنامه داده‌اند. با این حال به شخصه معتقدم که الزاماً آنچه در گذشته انجام شده و تجربه اندوخته مسئولان پیشین برتری و ارجحیت ویژه‌ای بر نظرات کارشناسان و نخبگان جوان کشور ندارد و چه بسا لازم باشد تا در جریان این انتقال تجربه با نگاهی انتقادی به راه طی شده توضیح دهیم که اشتباهاتمان چه بوده است و چه کاستی‌ها و تصمیمات نادرستی وجود داشته است که ایران امروز را با این حجم از مشکلات و ناترازی‌ها مواجه ساخته است. به هر روی امیدوارم که حاصل کار مجمع وزرای ادوار چه از حیث پیشنهاد راهکارها و چه ارزیابی اشتباهات احتمالی گذشته در خدمت حل مشکلات و توسعه و پیشرفت بیش از پیش ایران قرار گیرد.