میلاد بیگی
کارشناس صنعت خودرو

از حدود ۱۸ ماه پیش، قیمت‌های کارخانه‌ای دو خودروساز بزرگ کشور، یعنی ایران‌خودرو و سایپا، به دلیل ثبات نسبی در بازار و عدم افزایش قیمت‌ها، ثابت مانده بود. در واقع، خودروسازان این خودروها را بر اساس قیمت تولیدی که در ۱۸ ماه گذشته داشتند، به فروش می‌رساندند. اما اکنون با توجه به افزایش نرخ ارز و هزینه‌های تولید که به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است، نیاز به اصلاح قیمت‌ها احساس شد.

نکاتی قابل تأمل
پس از اینکه در سال ۱۴۰۱ قیمت‌گذاری خودرو به شورای رقابت منتقل شد، در اردیبهشت ۱۴۰۲ اعلام شد که افزایش و اصلاح قیمت‌ها بر اساس آیین‌نامه‌های جدید شورای رقابت صورت گرفته است. این تغییرات ناشی از توافقی بود که بین آقای مخبر در دولت گذشته و خودروسازان انجام شده بود. خودروسازان بر این نکته تأکید داشتند که باید قیمت‌ها براساس دستورالعمل‌های جدید به‌روزرسانی شوند. از سال ۱۳۹۷ به دلیل شرایط ویژه اقتصادی و تصمیمات اتخاذ شده در زمینه قیمت‌گذاری، فاصله زیادی میان قیمت کارخانه و بازار آزاد ایجاد شد. به طور میانگین، قیمت‌ها حدود ۲۰ درصد افزایش یافته است. برای مثال، اگر قیمت کارخانه یک خودرو ۵۰ درصد افزایش پیدا می‌کرد، قیمت بازار آزاد تنها حدود ۱۰ درصد به صورت میانگین افزایش می‌یافت. این موضوع به نوعی نشان‌دهنده ناپایداری در بازار و مشکلات موجود در سیستم قیمت‌گذاری است.

استفاده از راهبرد واردات و عرضه در بورس
قطعاً، با افزایش واردات خودرو، ما شاهد این بودیم که قیمت‌های بازار آزاد کمتر از ۲۰ درصد افزایش یافته است و در برخی از خودروها حتی این افزایش تنها حدود ۵ درصد بوده است.
امسال حدود ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو به کشور وارد شده که این موضوع به تعادل بازار کمک کرده و لطمه‌ای به تولید داخل وارد نکرده است. اگر بتوانیم واردات را گسترش دهیم، مطمئناً وضعیت بهتری را تجربه خواهیم کرد.عرضه خودرو در بورس از ابتدا به عنوان یک سیاست برای دوره گذر مطرح شده بود. این روش به خودروسازان کمک می‌کند تا محصولات خود را با قیمت‌های معقول‌تری عرضه کنند. معتقدم که باید شرایطی فراهم شود تا بخشی از تولیدات خودروسازان حدود ۲۰ درصد در بورس عرضه شود. این کار می‌تواند به شفافیت بیشتر در بازار و همچنین ایجاد رقابت سالم کمک کند.

نیازمند توجه ویژه‌
اگر بتوانیم با اتخاذ سیاست‌های مناسب و حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، تعادل را در بازار برقرار کنیم، می‌توانیم امیدوار باشیم که وضعیت بازار خودرو بهبود یابد. همچنین، اگر خودروسازان بتوانند کیفیت محصولات خود را افزایش دهند و در عین حال قیمت‌ها را متعادل کنند، قطعاً شاهد رضایت بیشتری از سوی مشتریان خواهیم بود. درهرحال، بازار خودرو در ایران نیازمند توجه ویژه‌ای است. براین اساس با شناسایی چالش‌ها و اتخاذ سیاست‌های مؤثر، می‌توان امید داشت که این صنعت بتواند به سمت پایداری و رشد حرکت کند و در عین حال نیازهای مصرف‌کنندگان را نیز برآورده سازد.